Báo cáo Sáng kiến Một số kinh nghiệm hướng dẫn và tổ chức cho giáo viên tham gia hội thi bài giảng e-learning các cấp đạt hiệu quả ở trường PTDTBT THCS Phước Chánh

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
“Một số kinh nghiệm hướng dẫn và tổ chức cho giáo viên tham gia hội thi bài giảng e-learning các cấp đạt hiệu quả ở trường PTDTBT THCS Phước Chánh”.
1. Mô tả bản chất của sáng kiến: 
1.1. Các giải pháp thực hiện, các bước và cách thức thực hiện:
Trong giai đoạn phát triển công nghệ 4.0 như hiện nay, việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy và học tập là một việc làm rất cần thiết, nó không chỉ được hiểu theo nghĩa đơn giản là dùng máy tính vào các công việc như biên soạn rồi trình chiếu bài giảng điện tử ở trên lớp. Ứng dụng CNTT được hiểu là một giải pháp trong mọi hoạt động liên quan đến đào tạo; liên quan đến công việc của người làm công tác giáo dục; liên quan đến hoạt động nghiên cứu, soạn giảng; lưu trữ, tìm kiếm, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và tài nguyên học tâp,...Với sự hỗ trợ của CNTT thì hoạt động dạy và học ngày nay được diễn ra mọi lúc, mọi nơi. Ở nhà, ngay tại góc học tập của mình, học sinh vẫn có thể nghe thầy cô giảng, vẫn được giao bài và được hướng dẫn làm bài tập, vẫn có thể nộp bài và trình bày ý kiến của mình mà không cần giáo viên trực tiếp giảng dạy và hướng dẫn. Để làm được điều này thì ngoài những kỹ năng soạn giảng thông thường ra người giáo viên cần có kỹ năng xây dựng bài giảng điện tử và khai thác những dịch vụ truyền thông được cung cấp trên Internet như dịch vụ lưu trữ, chia sẻ, email, web, blog Và kỹ năng xây dựng bài giảng điện tử e -Learning là một trong những kỹ năng cần thiết cho mỗi giáo viên ngày nay để ứng dụng vào công việc giảng dạy của mình. Việc ứng dụng bài giảng e - Learning trong trường học rất thiết thực, bởi một bài giảng e - Learning bao gồm bài trình chiếu kết hợp âm thanh lời giảng của giáo viên cùng với hệ thống bài tập để học sinh có thể tự học tập, theo dõi lại tiết học qua bài giảng e - Learning của giáo viên mà không ràng buộc về thời gian của người học, nhất là trong giai đoạn hiện nay tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn tiếp tục diễn biến hết sức phức tạp. 
Có thể nói rằng việc học tập qua bài giảng e - learning của giáo viên, tạo cơ hội học tập học sinh được, hướng tới xây dựng xã hội học tập. Đồng thời đây cũng là một trong những biện pháp hữu hiệu để thích ứng, linh hoạt, an toàn trong công tác phòng chống dịch. 
Trong những năm đầu việc hướng dẫn, tổ chức cho đội ngũ giáo viên tham gia nhiều hội thi do các cấp tổ chức trong đó có hội thi thiết kế bài giảng e-Learning chưa đạt kết quả cao do nhiều yếu tố ảnh hưởng đến kết quả. 
Nhận thấy được điều đó và tầm quan trong của nó, với vai trò là một người quản lí trường học, trực tiếp hướng dẫn, tổ chức cho đội ngũ giáo viên tham gia hội thi thiết kế bài giảng e-Learning và đã đạt được nhiều kết quả cao trong hội thi cấp huyện và cấp tỉnh.
 Từ những vấn đề trên, bản thân tôi đã đúc kết được một số kinh nghiệm hướng dẫn và tổ chức cho giáo viên tham gia hội thi bài giảng e-learning các cấp đạt hiệu quả ở trường PTDTBT THCS Phước Chánh
1.2. Phân tích tình trạng của giải pháp đã biết:
- Bài giảng E-learning được xây dựng trên các công cụ hỗ trợ đóng gói sản phẩm theo chuẩn SCORM, AICC hoặc HTML5 chạy được cả trên máy tính và điện thoại di động. Có ghi âm lời giảng của giáo viên, hệ thống bài tập tương tác phong phú, đa dạng, màu sắc đồng nhất với nội dung toàn bài, có chèn các hình ảnh, âm thanh phù hợp. Nội dung đảm bảo chính xác, khoa học, tính sáng tạo, thiết thực, bám sát thực tế, khoa học và đổi mới, có nội dung kiểm tra và đánh giá kết quả học tập. 
	- Thông qua E-learning giáo viên có thể trực tiếp giảng dạy cho học sinh hoặc gửi, lưu trữ những bài giảng, dữ liệu bài học trên hệ thống bằng các hình ảnh, video, âm thanh. Và học sinh có thể theo dõi nhiều bài giảng theo phương thức online hoặc offline Với những ưu điểm như trên thông qua đề tài này tôi mong muốn cùng được trao đổi với các bạn đồng nghiệp một số kinh nghiệm trong việc sử dụng phần mềm Ispring để thiết kế bài giảng E-learning.
- Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học trong những năm gần đây đã được tất cả các trường triển khai và thực hiện khá hiệu quả trong giảng dạy. Phần lớn giáo viên đã thông thạo trong việc sử dụng các phần mềm như: Powerpoint, Word và các phần mềm dạy học khác để soạn giáo án, thiết kế bài giảng trong giảng dạy. 
Trong những năm gần đây Bộ giáo dục và Sở giáo dục phát động cuộc thi thiết kế bài giảng e-learning nhằm xây dựng Kho bài giảng E-Learning của Giáo dục Trung học, được cán bộ giáo viên toàn quốc hưởng ứng tích cực. Tuy nhiên ở trường PTDTBT THCS Phước Chánh phần lớn giáo viên còn mắc nhiều lỗi trong quá trình thiết kế, cũng như nhiều trường chưa quan tâm hoặc quan tâm chưa đúng mức đến hội thi nên chất lượng cuộc thi thiết kế bài giảng theo chuẩn E-learning đạt chất lượng cao trong những năm học 2019-2020 trở về trước.
	* Để bài giảng e-learning đạt chất lượng tốt thì giáo viên phải đảm bảo 4 yêu cầu cơ bản: Công nghệ, nội dung, phương pháp và tư liệu; trong mỗi nội dung, bản thân đã rút ra một số kinh nghiệm để hướng dẫn giáo viên thiết kế bài giảng đạt hiệu quả.
	* Một số kinh nghiệm tổ chức hội thi thiết kế bài giảng e-learning đạt hiệu quả cao của trường PTDTBT THCS Phước Chánh
1.3. Nội dung đã cải tiến, sáng tạo để khắc phục những nhược điểm hiện tại:
* Một số lưu ý trong 4 nội dung: Công nghệ, nội dung, phương pháp và tư liệu trong thiết kế bài giảng e-learning.
1.3.1. Những thành phần cơ bản của một bài giảng e-learning.
1.3.1.1. Đặc điểm bài giảng e-learning chuẩn HTML, Scorm
+ Lời thuyết minh cho từng nội dung (slide)
+ Có bài tập tương tác: Câu hỏi, hoạt cảnh, tương tác,...
+ Xuất chuẩn HTML, Scorm: Chạy trực tiếp trên máy tính cá nhân hoặc đưa lên hệ thống web.
1.3.1.2. Các phần mềm và hỗ trợ thiết kế bài giảng e-learning.
a. Powerpoint (làm nền tảng)
b. Ispring suite dùng để thực hiện tường thuật, tương tác, xuất bản chuẩn e-learning
c. Camtasia: Hỗ trợ biên tập video, âm thanh chèn vào bài giảng
d. Fomat Factory: Dùng để chuyển đuôi Video, âm thanh khi cần.
e. Proshow Producer: Ứng dụng hỗ trợ biên tập ảnh thành video.
1.3.1.3. Bố cục cơ bản của bài giảng e-learning
- Slide 1: Chào mừng thông tin người soạn và bài soạn.
- Slide 2: Khởi động cho bài mới (Kiểm tra bài cũ, hoặc cho HS xem video, hình ảnh, âm thanh) từ đó dẫn vào bài.
- Slide 3: Video giới thiệu bài - Do giáo viên thực hiện.
- Slide 4: Mục tiêu, cấu trúc bài giảng.
- Slide 5,6,7...: Thực hiện tiến trình bài giảng kiến thức mới theo kịch bản- kết hợp tạo các tương tác, câu hỏi để học sinh tham gia vào tiến trình học kiến thức mới.
- Slide: Tổng kết bài học: Mục đích tổng kết lại bài bằng sơ đồ tư duy, hoặc kết bài.
- Slide: Video kết thúc bài học- giáo viên thực hiện để tạm biệt học sinh và dặn dò bài mới.
- Slide cuối: Tài liệu sử dụng trong bài giảng.
1.3.2. Một số kinh nghiệm cần đạt trong thiết kế bài giảng e-learning:
STT
Những điểm cần lưu ý
Ghi chú
1
Công nghệ
Cụ thể

- Đóng gói theo chuẩn SCORM, các thư mục và file theo quy định, đáp ứng chuẩn HTML5
- Bắt buộc phải có các thư mục gồm: BAIDUTHI, TEPNGUON, THUYETMINH. Trong thư mục có chứa các File quy định trong hướng dẫn (các tư liệu nằm trong TEPNGUON)

- Ghi âm lời giới thiệu, lời giảng... 
- Bắt buộc phải có 

- Ghi hình giáo viên giảng bài
- Có ghi hình và lời giảng (tiếng) khi giảng bài. Lời giảng phải mô phạm, lôi cuốn, hấp dẫn, phù hợp, chính xác khi xuất hiện chữ và hiệu ứng. Hình ảnh phải sắc nét, mô phạm, không bị rung, lắc, tư thế tự nhiên, mắt nhìn thẳng hướng đến đối tượng người học trước màn hình; cảnh quay phù hợp với nội dung bài giảng. 

- Bài tập, tình huống tương tác với người học
- Bắt buộc phải có, nên tạo nhiều dạng bài tập: Lưu ý 
1. Việt hóa thông báo tên gói bài trắc nghiệm và thông báo
2. Hệ thống bài tập trắc nghiệm tương tác:
2. 1. Bài tập Đúng/Sai (True/False):
2.2. Bài tập lựa chọn một đáp án đúng (Multiple Choice):
2.3. Bài tập nhiều đáp án đúng (Multiple Response):
2.4. Bài tập câu trả lời ngắn (Type in):
2.5. Bài tập ghép cặp (Matching):
2.6. Bài tập sắp xếp thứ tự (Sequence):
2.7. Bài tập trả lời bằng số (Numeric):
2.8. Bài tập điền khuyết (Fill in the Blank):
2.9. Bài tập chọn phương án cho trước điền vào chỗ trống ( Multiple Choice Text):
2.10. Bài tập chọn từ điền vào chỗ trống (Word Bank):
2.11. Bài tập xác định vị trí trên hình ảnh (Hotspot):

- Các đường link kết nối
- Các đường link kết nối tốt 

- Trang bìa theo mẫu, e-mail, việt hóa hoàn toàn, ảnh giáo viên, logo của trường
- Bắt buộc trang bìa đúng theo mẫu trong hướng dẫn, có ảnh giáo viên, logo của trường, các slide phải được Việt hóa hoàn toàn (trừ môn Ngoại ngữ) 

- Chất lượng, kỹ năng xử lý âm thanh, video, thí nghiệm, hoạt hình, nhạc nền... 
- Có âm thanh, nhạc nền thông thường đưa vào, âm thanh nền không át âm thanh giảng bài:
- Video sắc nét, trang trí đẹp, hài hòa, hợp lý: 
- Khả năng kết hợp giữa âm thanh thuyết minh và video, hình ảnh, hiệu ứng xuất hiện chữ phù hợp, tốt: 
- Khả năng đồng bộ âm thanh tốt (volume đều, vừa phải, không lúc to, lúc nhỏ, không ồn, rè; âm thanh và video khớp nếu ghép,): 
- Hoạt hình về chữ, hình ảnh, đối tượng: đơn giản, hợp lý:

- Trình bày có thẩm mỹ, mô phạm; màu nền, font chữ... ` 
- Màu sắc, phông chữ thiết kế hài hoà, sắc nét, không loè loẹt; font chữ chân phương, dễ đọc, font nền và chữ phải hợp nhau, mô phạm: 

- Tính mẫu mực trong thiết kế để người khác học tập
- Thiết kế bài giảng thể hiện tính tư duy sáng tạo cao, độc đáo, mẫu mực để người khác phải học tập theo: 
- Bố trí hài hòa về nội dung trong một trang không quá rườm rà hoặc quá đơn giản:


2
Nội dung 
Cụ thể

- Đảm bảo đầy đủ nội dung, tính hoàn thiện của một bài học
- Bắt buộc đáp ứng: mục tiêu bài học; trang cấu trúc bài học; trang tư liệu cuối bài 

- Chính xác, khoa học về nội dung bài giảng
- Bắt buộc đáp ứng

- Bảo đảm tính hệ thống, làm rõ trọng tâm mục tiêu của bài học
- Phần này khi chấm cần làm rõ: nội dung trọng tâm của bài là gì, mục tiêu tự học cần đạt được sau khi xem bài giảng, tính hệ thống? Có hệ thống, logic:, rõ mục tiêu của bài.

- Tính sáng tạo, thiết thực, bám sát thực tế, khoa học và đổi mới
- Nội dung bài giảng có tính sáng tạo: bám sát thực tế, thiết thực với người học mang tính khoa học và đổi mới

- Liên hệ thực tế, có tính giáo dục, tích hợp, liên môn
- Có tính định hướng và giáo dục tư tưởng, đạo đức nhân văn sâu sắc, giáo dục các hành vi ứng xử hàng ngày, giáo dục kỹ năng sống, tích hợp, liên môn,... 

Thời lượng
- Thời lượng toàn bài (đối với các tiết giảng khoảng 40 phút/1 tiết). 
- Thời lượng mỗi slide phù hợp với nội dung slide


3
Phương pháp
Cụ thể

- Khả năng định hướng người học tốt, đảm bảo tính tự học cao
- Có định hướng rõ ràng cho người học khi bắt đầu tiếp cận một nội dung, quan sát một video tình huống và khả năng đánh giá người học đạt được kiến thức gì sau khi quan sát
- Có đưa kỹ thuật tham vấn bằng phiếu hỏi, phiếu học tập, trao đổi qua email
- Có đưa kỹ thuật tạo các tình huống sư phạm thông qua hệ thống bài tập tương tác

- Phương pháp trình bày hấp dẫn, lôi cuốn người học
- Giọng nói lưu loát, lôi cuốn, có điểm nhấn, ngữ điệu nhấn, nhả phù hợp với nội dung của bài:
- Âm thanh tròn vành, rõ chữ, không ngọng, nói lắp:

- Thể hiện tính tương tác cao với người học
- Có bài tập tương tác, rẽ nhánh tình huống sư phạm: có thao tác với các nút liên kết, hình ảnh, âm thanh

Tạo điều kiện để người học được hoạt động ở mức cao nhất có thể. 
- Tính huống trong dạy học: Phát huy tính tích cực, chủ động của người học. 
- Có công cụ đánh giá kết quả học tập của người học


4
Tư liệu
Cụ thể

- Chất lượng tư liệu rõ ràng, hợp lý về nội dung và thời lượng 
- Chất lượng video tốt, ngắn gọn, súc tích, phù hợp nội dung: thời lượng trích dẫn hợp lý

- Có trích dẫn nguồn gốc tư liệu, học liệu tham khảo rõ ràng cho từng nội dung có trích dẫn (nếu không phải do giáo viên tự tạo ra)
- Bắt buộc đáp ứng 


* Một số kinh nghiệm tổ chức hội thi thiết kế bài giảng e-learning đạt hiệu quả cao của trường PTDTBT THCS Phước Chánh
1. Khảo sát, tìm hiểu năng lực giáo viên:
Trước khi xây dựng kế hoạch tổ chức cuộc thi bài giảng e-learning cấp trường, bản thân tôi là người cán bộ quản lí trực tiếp tìm hiểu năng lực giáo viên trong việc thiết kế bài giảng. Qua khảo sát đa số giáo viên không biết soạn bài giảng và hầu như còn xa lạ với bài giảng e-learning nên đề xuất cử 02 giáo viên thành thạo về công nghệ thông tin đến trường bạn có thành tích tốt trong hội thi này để học hỏi kinh nghiệm.
2. Công tác tập huấn cho toàn thể CB, GV:
Công tác tập huấn đây là một khâu rất quan trọng trong kế hoạch tổ chức hội thi, nó quyết định đến chất lượng hội thi và tạo nên phong trào thi đua mạnh mẽ trong nhà trường cho các năm tiếp theo, nên: Công tác tập huấn được chuẩn bị chu đáo về tài liệu, cơ sở vật chất, thời gian (mở nhiều buổi tập huấn) và được tập huấn ngay từ đầu năm học. Sau khi được tập huấn đa số các CB, GV cơ bản nắm được các kĩ năng cơ bản trong việc soạn bài giảng nên rất hào hứng tham gia hội thi thiết kế bài giảng e-learning cấp trường.
3. Xây dựng kế hoạch hội thi: Những điểm cần lưu ý và nhấn mạnh cho giáo viên khi tham gia hội thi thiết kế bài giảng e-learning cấp trường đạt hiệu quả.
 	* Đối tượng dự thi
 - Đối tượng dự thi: cá nhân giáo viên hoặc nhóm giáo viên (sau đây gọi chung là nhóm). Mỗi nhóm không quá 02 thành viên tham gia một bài thi (sau đây gọi chung là tác giả). Tất cả các giáo viên đều được tham gia, đặc biệt khuyến khích đối với giáo viên hợp đồng.
 * Nội dung thi
 - Thiết kế bài giảng e-Learning của các môn học thuộc cấp THCS, đặc biệt khuyến khích đối với các môn học lớp 6 theo Chương trình GDPT 2018.
 - Thiết kế bài giảng e-Learning về Dư địa chí Việt Nam: Nội dung chính liên quan đến văn hóa và lịch sử địa phương, danh nhân văn hoá và lịch sử, quá trình hình thành, điều kiện địa lý, thổ nhưỡng, con người, vùng đất, nếp sống, phong tục, tập quán, lễ nghi, tôn giáo, những chuyển động và biến đổi về tự nhiên, về con người, về đời sống văn hóa, xã hội của địa phương trong quá khứ, hiện tại và tương lai. Đồng thời nói lên những cảm nhận về nét đẹp, những huyền thoại, những mẫu chuyện về tình yêu, vùng đất, con người của địa phương.
* Tiêu chí đánh giá bài dự thi
 Về Công nghệ
- Sử dụng phần mềm soạn bài giảng e-Learning đã được quy định (theo tập huấn).
- Khuyến khích khai thác và sử dụng các công nghệ làm bài thí nghiệm ảo, phần mềm mô phỏng được tạo bởi các Java applet, flash video có tính tương tác cao.
- Có ghi hình và lời giảng (tiếng) khi giảng bài. Lời giảng phải mô phạm, lôi cuốn, hấp dẫn, phù hợp, chính xác khi xuất hiện chữ và hiệu ứng. Hình ảnh phải sắc nét, mô phạm, không bị rung, lắc; cảnh quay phù hợp với nội dung bài giảng.
- Kết hợp tốt giữa các yếu tố: âm thanh, hình ảnh, hiệu ứng, nghe, nhìn, thao tác, tương tác
- Âm thanh chuẩn (không lúc to, lúc nhỏ; âm thanh nền không át âm thanh giảng bài); màu sắc, phông chữ, hình ảnh, hiệu ứng phải hài hòa, sắc nét, dễ tiếp nhận cho người xem, không gây khó chịu.
- Tính mẫu mực trong thiết kế để người khác có thể áp dụng theo.