Đề cương SKKN Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học âm - Vần môn Tiếng Việt Lớp Một

PHÒNG GD & ĐT TP VINH CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Vinh, ngày 20 tháng 12 năm 2021
ĐỀ CƯƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Năm học: 2021 – 2022
Tên sáng kiến: “Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học âm - vần môn Tiếng Việt lớp Một”
Đề tài viết lần thứ: Lần thứ nhất
Họ tên tác giả: Hoàng Thị Châu Giang
Sinh ngày: 01/08/1994
Trình độ đào tạo: Đại học
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Nghi Phú 2
Số điện thoại: 0986120460
 Tác giả kí tên:
 Hoàng Thị Châu Giang
ĐỀ CƯƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 MÔN: Tiếng việt lớp 1
TÊN ĐỀ TÀI: 
“Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học âm - vần môn Tiếng Việt lớp Một”
CẤU TRÚC:
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Tiếng Việt là môn học có vị trí đặc biệt quan trọng trong chương trình Tiểu học và Học vần là phân môn quan trọng trong môn Tiếng Việt, vì nó là phần học đầu tiên của cấp Tiểu học. Có học phần này, học sinh mới chiếm lĩnh được một công cụ giao tiếp quan trọng: Chữ viết ghi âm Tiếng Việt. Đây chính là phương tiện để các em có điều kiện học tốt các môn học khác và học lên các lớp trên.
 Năm học 2021-2022 là năm học với nhiều biến động. Đây là năm thứ hai lớp 1 thực hiện thay sách giáo khoa theo chương trình GDPT 2018. Việc đổi mới nội dung, chương trình yêu cầu phải đổi mới phương pháp dạy học. Đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi phải sử dụng phương tiện dạy học phù hợp và công nghệ thông tin là một trong những phương tiện quan trọng góp phần đổi mới phương pháp dạy học. Đặc biệt, cũng là năm do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, từ đó đặt ra thách thức lớn cho ngành giáo dục nước nhà. Đó là làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy – học? Làm thế nào để học sinh dù phải nghỉ ở nhà tránh dịch mà vẫn được học đầy đủ các nội dung, kiến thức?
Qua hai năm được giao nhiệm vụ giảng dạy lớp 1. Tôi nhận thấy, các em rất thích quan sát các hình ảnh sinh động nhiều màu sắc ngộ nghĩnh. Nhưng tới thời điểm hiện tại vẫn chưa có bộ đồ dùng dành cho giáo viên sử dụng, rất khó để giáo viên yêu cầu các em quan sát tập trung. Bên cạnh đó, do đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh lớp 1 là khả năng chú ý chưa cao, đang từ hoạt động vui chơi chuyển sang hoạt động học tập nên các em còn bỡ ngỡ chưa tập trung lâu vào một vấn đề nào đó.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi luôn suy nghĩ tìm giải pháp nào để học sinh học phần âm, vần nắm bắt được bài nhanh hơn, dễ nhận biết các từ ngữ, hiểu được sâu sắc ý nghĩa của các từ ngữ đã được học từ đó giúp học sinh mở rộng vốn từ và phát triển tư duy, hình thành kĩ năng giao tiếp biến nó trở thành công cụ để học các môn học khác. Cuối cùng, tôi đã lựa chọn đề tài “Ứng dụng công nghệ thông trong dạy học âm - vần môn Tiếng Việt lớp 1” để biến những tiết học trừu tượng, mất nhiều thời gian thành những tiết học yêu thích của các em. 
PHẦN II.NỘI DUNG
I, Cơ sở khoa học:
1, Cơ sở lí luận:
 Đặc điểm tâm lí học sinh lớp 1 các em vừa chuyển từ mầm non sang học lớp 1. Về kiến thức Tiếng Việt các em mới chỉ làm quen với các chữ cái, vì vậy lên lớp 1 các em được học ghép âm, vần, tiếng, từ ngay. Điều đó đòi hỏi giáo viên lớp 1 cần nắm vững đặc điểm tâm sinh lí học sinh để áp dụng phương pháp dạy học cho phù hợp, cuốn hút học sinh giúp các em dễ đọc, dễ viết và đọc viết tốt nhất. Khuyến khích động viên các em hứng thú trong học tập.
 Học hết chương trình lớp 1 là các em phải biết đọc, biết viết hay nói là đọc thông viết thạo: Vậy muốn đảm bảo kiến thức đó thì hoc sinh cần phải học chắc phần vần, viết đúng vần, âm là hết sức quan trọng, làm tiền đề cho các bước tiếp theo.
2. Cơ sở thực tiễn
a.Thuận lợi
Ứng dụng CNTT vào dạy học là một trong những yêu cầu và điều kiện thực hiện Chương trình GDPT 2018. Trường tôi đã chuẩn bị các điều kiện để thực hiện. Lớp học đáp ứng yêu cầu chương trình dạy học, 7/7 lớp 1 đã có tivi, đồ dùng dạy và học cho lớp 1 đầy đủ, được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường cũng như tổ chuyên môn. 
 	Giáo viên trẻ nhiệt tình có trình độ và kỹ năng về công nghệ thông tin.
	Đa số học sinh đều chăm ngoan, các em đều đã qua lớp mẫu giáo, được chuẩn bị các kỹ năng thích ứng với hoạt động học tập giúp các em có tâm thế sẵn sàng học tập khi vào học lớp 1.
	b. Khó khăn
Đối với học sinh lớp 1 việc hiểu nghĩa từ là khó nên nếu sử dụng hình ảnh tĩnh để minh hoạ thì học sinh sẽ khó hiểu hơn khi sử dụng những hình ảnh động, đoạn phim thật và cụ thể để minh hoạ.
Phần luyện nói và tìm từ mới còn hạn chế vì các em cần những hình ảnh cụ thể, dễ hiểu hơn mà sách giáo khoa chưa đáp ứng được. 
Học sinh lớp 1 còn rất nhỏ tuổi, hoạt động học tập là hoạt động mới được hình thành. Chủ yếu là hoạt động học tập, các em phải đọc, viết nhiều hơn gây mỏi tay dẫn đến tình trạng uể oải, nản trí và ngại viết.
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP: 
Vào mỗi tiết học âm, vần tôi luôn ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết 
học để có nhiều cơ hội nâng cao và mở rộng kiến thức cần cung cấp cho học sinh cũng như tạo sự hứng thú cho các em. Vì thế tôi đã ứng dụng công nghệ thông tin trong bài âm – vần cụ thể như sau:
 Biện pháp 1: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phần ôn âm, vần cũ
 Trong mỗi tiết học âm, vần phần kiểm tra bài cũ tôi thường phải viết ra thẻ từ hoặc bảng con âm, vần, tiếng hoặc từ để cho học sinh đọc. Nhưng nay ứng dụng công nghệ thông tin với phần mềm PowerPoint, tôi chỉ cần trình chiếu âm, vần, tiếng, từ, câu đến đâu học sinh đọc đến đấy. Không chỉ vậy, khi thay đổi theo hướng dạy học tích cực, thay phần kiểm tra bài cũ bằng hoạt động khởi động, tôi có thể dễ dàng thiết kế nhiều trò chơi thú vị để ôn lại kiến thức cũ, từ đó dẫn qua bài mới một cách dễ dàng và hiệu quả.
Biện pháp 2: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phần dạy âm, vần mới
 Với phần dạy âm - vần mới, giáo viên thường phải ghi lên bảng những âm, vần, tiếng, từ nhưng nay dạy đến đâu tôi trình chiếu đến đấy thuận lợi rất nhiều, tiết kiệm được thời gian. Mà khi cần giải nghĩa từ ứng dụng, tôi có thể chọn được những hình ảnh, đoạn phim cụ thể sinh động mà khi nhìn học sinh hiểu nghĩa ngay mà tôi không cần giải thích thêm.
 Biện pháp 3: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phần hướng dẫn viết
 Trước đây khi học viết học sinh chỉ quan sát chữ mẫu trên bảng và các em có thể được quan sát quy trình viết một cách cụ thể sinh động trình viết chữ do giáo viên chỉ. Nhưng khi ứng dụng công nghệ thông tin, từ điểm đặt bút đến điểm dừng bút mà không bị che khuất nếu như cô viết mẫu hoặc chỉ. Các con được quan sát videeo viết mẫu 3 lần, kết hợp lắng nghe hướng dẫn viết. 
 Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phần kể chuyện của bài ôn tập
 Trước đây, tôi thường đính tranh trên bảng và kể chuyện cho học sinh nghe. Tuy nhiên, qua nhiều lần tôi thấy không hiệu quả và rất tốn kém nên đã thay bằng những đoạn phim nhỏ với giọng kể thu hút từ Youtube, học liệu từ hanhtrangso.nxbgd.vn hoặc hoc10.vn. Kể từ đó, học sinh hứng thú với phần kể chuyện, chú ý lắng nghe và nhớ câu chuyện rất nhanh.
 Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phần củng cố kiến thức
Tôi đã ứng dụng công nghệ thông tin vào thiết kế trò chơi với mục đích củng cố kiến thức cho học sinh. Thay vì phải trình bày nhiều và giải thích dài dòng tôi đã sử dụng phần mềm tạo sự chuyển động của các kí tự và các con vật gây được sự thích thú, hào hứng học cho học sinh.
 Biện pháp 6: Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học Online
	Bên cạnh phần mềm Powerpoint là phần mềm được sử dụng rộng rãi, thì tôi sử dụng các phần mềm dạy học trực tuyến như Zoom, azota, padlet, xây dựng trang “Thư viện dạy học âm vần” trên Facebook  để có thể tương tác với học sinh.
 III. KẾT QUẢ THỰC HIỆN:
 Qua nghiên cứu và áp dụng biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học âm - vần cho học sinh lớp 1D, qua việc được xem nhiều hình ảnh minh họa sống động, xem các đoạn phim, nghe nhạc, các em hiểu bài kỹ và nhớ lâu hơn. Các hình thức trắc nghiệm kiến thức, đố vui để học hay trò chơi giúp học sinh phát huy tính tích cực, chủ động trong học tập. Các em hứng thú với tiết học tăng lên rõ rệt chiếm tỷ lệ cao so với những tuần đầu. Học sinh học tập sôi nổi, hào hứng, tự tin trong giờ học. Các em học tập hăng say, tham gia các hoạt động tích cực và chủ động trong suốt tiết học. Các em nhanh nhớ và đọc tốt, từ đó phấn khởi hẳn lên. Nhờ vậy chất lượng học tập có chuyển biến rõ rệt. 
PHẦN III. KẾT LUẬN
1, Kết luận:
2, Đề xuất, kiến nghị: 
Đối với các cấp lãnh đạo
Đối với nhà trường
Đối với phụ huynh, học sinh
 Trên đây là đề cương “Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học âm - vần môn Tiếng Việt lớp Một”. Rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô đồng nghiệp để sáng kiến được hoàn thiện hơn.
 Tôi xin chân thành cảm ơn!