Đề cương SKKN Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học Toán 4 giai đoạn học tập trực tuyến có hiệu quả

PHÒNG GD & ĐT TP VINH CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Vinh, ngày 20 tháng 12 năm 2021
ĐỀ CƯƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Năm học: 2021 – 2022
Tên sáng kiến: “Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học Toán 4 giai đoạn học tập trực tuyến có hiệu quả”
Đề tài viết lần thứ: Lần thứ nhất
Họ tên tác giả: Nguyễn Thị Thái Hà
Sinh ngày: 19/11/1997
Trình độ đào tạo: Đại học
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Nghi Phú 2
Số điện thoại: 0967445661
 Tác giả kí tên:
 	Nguyễn Thị Thái Hà
ĐỀ CƯƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 MÔN: Toán lớp 1
TÊN ĐỀ TÀI: 
“Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học Toán 4 giai đoạn học tập trực tuyến có hiệu quả”
CẤU TRÚC:
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ở bậc Tiểu học, môn Toán là một trong những môn học trọng tâm giúp học sinh thực hiện được mục tiêu học tập và hoàn thiện các phẩm chất, năng lực. Để giúp học sinh đạt được những nhiệm vụ học tập trong giải toán, giáo viên cần rất nhiều yếu tố, trong đó yếu tố quan trọng chính là kĩ thuật dạy học. Trong đó việc dạy học giải toán có lời văn cho học sinh là một trong những nhiệm vụ quan trọng và quyết định trong việc học toán của các em. 
Dạy giải Toán ở Tiểu học được xem như “Hòn đá thử vàng” của quá trình dạy học Toán. Trong quá trình học Toán, học sinh phải tư duy một cách tích cực và linh hoạt, phải huy động tích hợp các kiến thức và kĩ năng đã có vào các tình huống khác nhau để giải một bài Toán. Vì vậy, giải toán là một trong những biểu hiện của năng động trí tuệ của học sinh. Đây chính là cơ hội của người giáo viên để có thể đạt được những mục tiêu của quá trình dạy môn học này. Đặc biệt ở năm học lớp 4, học sinh phải làm quen với nhiều dạng toán giải mới như: Dạng toán tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó; Dạng toán trung bình cộng; Dạng toán tìm hai số khi biết tổng (hiệu) và tỉ số của hai số đó; Tìm phân số của một số. Việc giảng dạy giải tốt dạng bài toán trên là một vấn đề với giáo viên. Vì ngoài việc sử dụng, củng cố các phép tính toán học thì giáo viên còn cần phải củng cố cho học sinh các kĩ năng tư duy, diễn giải bài toán. Bên cạnh đó, trong tình trạng giáo viên phải dạy học trực tuyến như hiện nay, giáo viên còn gặp phải nhiều khó khăn hơn nữa trong việc dạy học vì sự hạn chế tương tác giữa cô và trò, học sinh khó tập trung trong quá trình học tập. 
Vì chính những lí do trên, tôi đã chọn đề tài “Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học Toán 4 giai đoạn học tập trực tuyến có hiệu quả” với mong muốn góp phần nào đấy vào việc nâng cao chất lượng dạy học Toán lớp 4 hiện nay cho học sinh ở trường tiểu học Nghi Phú 2 – TP Vinh.
PHẦN II. NỘI DUNG
I. Cơ sở khoa học
1. Cơ sở lí luận
Học sinh tiểu học thường tri giác trên tổng thể. Về sau, các hoạt động tri giác phát triển và được hướng dẫn bởi các hoạt động nhận thức khác nên chính xác hơn. Chú ý không chủ định chiếm ưu thế ở học sinh tiểu học. Sự chú ý của học sinh tiểu học còn phân tán, dễ bị lôi cuốn vào các trực quan, gợi cảm, thường hướng ra bên ngoài vào hành động, chưa có khả năng hướng vào bên trong, vào tư duy.
Trí nhớ trực quan- hình tượng và trí nhớ máy móc phát triển hơn trí nhớ logic, hiện tượng hình ảnh cụ thể dễ nhớ hơn các câu chữ trừu tượng, khô khan. Trí tưởng tượng còn chịu tác động nhiều của hứng thú, kinh nghiệm sống, mẫu vật đã biết. Vậy nên việc gây hứng thú cho học sinh học tập môn Toán trong hình thức dạy học trực tuyến là một vấn đề khó khăn.
2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Thuận lợi
Trong môi trường dạy học trực tuyến hiện nay, tất cả giáo viên và học sinh đều có trang thiết bị thuận lợi để thực việc việc dạy – học. Phụ huynh đồng lòng cùng giáo viên hỗ trợ các con làm quen. 
Học sinh lớp 4 là đối tượng đã được học Tin học và có kĩ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ bản. Các em học sinh chăm ngoan và nhiệt tình tiếp nhận những cái mới.
	Giáo viên có kĩ năng, trình độ công nghệ thông tin tốt. 
2.2. Khó khăn
	Toán lớp 4 là chương trình có nhiều dạng toán mới và khó với các em. Khả năng nhận định yêu cầu bài toán và nhận dạng bài toán thiếu sâu sắc chiếm tỷ lệ rất cao, đặc biệt là sự hứng thú với môn Toán trong điều kiện dạy học trực tuyến hiện nay khá thấp
Việc tương tác giữa cô-trò, bạn bè gặp nhiều hạn chế trong tình hình dạy học trực tuyến. Dẫn đến việc khó gây dựng hứng thú của học sinh với môn Toán.
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP
 Biện pháp 1: Lắng nghe, chia sẻ cùng học sinh bằng trang web Mentimeter, Google Form
 Toán 4 là chương trình có rất nhiều kiến thức trọng tâm của chương trình Tiểu học. Trong quá trình học, các em cũng gặp rất nhiều khó khăn. Vậy nên bên cạnh việc dạy kiến thức, giáo viên cũng nên quan tâm đến tâm lý của học sinh. Hãy cho học sinh tương tác, chia sẻ với mình những khó khăn đã gặp phải để giúp các em bớt áp lực và cũng như cảm nhận được sự quan tâm của giáo viên dành cho mình. 
Giáo viên có thể sử dụng Google Form để các em có thể gửi những điều mà mình cảm thấy khó khăn trong quá trình học Toán. Ví dụ tôi đã sử dụng cho học sinh lớp 4A bằng biểu mẫu sau: https://forms.gle/WeEwNy26jNkh3EZp8
	Với những em rất ngại ngùng chia sẻ, không muốn giáo viên biết đến tên mình thì tôi lại sử dụng trang web Mentimeter. Mỗi tuần tôi dành 1-2 phút cho các em chia sẻ suy nghĩ của mình qua trang web Mentimeter.
	Ví dụ: https://www.menti.com/dwyweabx72
Biện pháp 2: Xác định đề bài bằng Quizizz
 Để giải tốt một bài toán thì việc xác định được đề bài toán chính là điều thiết yếu. Tôi luôn yêu cầu học sinh đọc ít nhất 3 lần mục đích để giúp các em nắm được ba yếu tố cơ bản. Những “ dữ kiện” là những cái đã cho, đã biết trong đầu bài, “những ẩn số” là những cái chưa biết và cần tìm và những “điều kiện” là quan hệ giữa các dữ kiện với ẩn số. Trong hình thức dạy học trực tuyến, tôi đã tạo hệ thống câu hỏi điền khuyết qua trang web Quizizz. 
Ví dụ: Một lớp học có 28 học sinh. Số học sinh trai hơn số học sinh gái là 4 em. Hỏi lớp học đó có bao nhiêu học sinh trai, bao nhiêu học sinh gái? 
* [ ] là ô điền khuyết
Câu hỏi 1: Tổng là [28]
Câu hỏi 2: Hiệu là [4]
Câu hỏi 3: Số lớn là [chưa biết]
Câu hỏi 4: Số bé là [chưa biết]
 Biện pháp 3: Giúp học sinh tương tác với nhau qua Jamboard
Trong quá trình dạy và học, ngoài việc tương tác giữa cô và trò thì tương tác giữa học sinh và học sinh cũng rất quan trọng. Sự tương tác trong lớp học này chính là một trong những yếu tố giúp các em hứng thú với tiết học và hoàn thành thành nhiệm vụ học tập. Với hình thức dạy học trực tuyến như hiện tại, việc tương tác, làm việc nhóm đang bị hạn chế. Hầu như các em chỉ có thể trao đổi bằng lời nói. Nhưng với đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học, khả năng tập trung chưa cao, dẫn đến việc khi thảo luận chỉ bằng lời nói dễ khiến các em nhàm chán, không có hứng thú và tập trung thảo luận với bạn. Để giải quyết thực trạng này, tôi đã hướng dẫn các em sử dụng Jamboard để thảo luận. 
Jamboard là một chiếc bảng trắng kỹ thuật số cho phép cả những nhóm ở xa phác họa ý tưởng và lưu trong đám mây để có thể truy cập trên bất kỳ thiết bị nào. Vậy nên khi các em sử dụng bảng này để thảo luận thì tất cả các em đều có thể cùng nhau tương tác một lúc trên bảng. Vừa nói vừa làm, các em sẽ tập trung vào lời thảo luận của bạn lẫn những gì bạn vẽ ở trên Jamboard. Các công cụ trên Jamboard rất dễ sử dụng. Có thể với các em tiểu học thì các em vẽ chưa được đẹp, những từ những bước thảo luận và tương tác cũng đã giúp các em tập trung và hứng thú với môn học hơn.
Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phần vẽ sơ đồ để giải toán
Vẽ sơ đồ là phần quan trọng để giải các dạng toán giải của lớp 4. Đây là một trong những kiến thức gây khó khăn nhất đối với các em học sinh. Để giúp tăng khả năng tư duy của các em khi vẽ sơ đồ, tôi đã tạo hệ thống câu hỏi trên Quizizz. Những câu hỏi giúp các em xác định sơ đồ nào đúng, sơ đồ nào sai. Cách làm này giúp các em củng cố thêm kĩ năng và tự tin hơn mỗi khi vẽ sơ đồ. Hoặc sử dụng Jamboard để các em thực hiện dạng toán: Cho đề bài, một nửa sơ đồ và yêu cầu vẽ tiếp sơ đồ.
 III. KẾT QUẢ THỰC HIỆN:
Sau 2 tháng áp dụng những biện pháp trên, chất lượng học tập môn toán, sự say mê môn học nói riêng và học tập nói chung của học sinh tăng lên rất rõ rệt. Các giờ học toán cũng nhẹ nhàng hơn, hứng thú hơn với học sinh. Các em rất hứng khởi trong những lần được tương tác với cô và các bạn qua những phần mềm trực tuyến. Học sinh cũng dần cởi mở hơn, thoải mái chia sẻ về những khó khăn của mình để khắc phục và tiến bộ.
PHẦN III. KẾT LUẬN
1. Kết luận
2. Đề xuất, kiến nghị
2.1. Đối với các cấp lãnh đạo
2.2. Đối với nhà trường
2.3. Đối với phụ huynh, học sinh
Trên đây là đề cương “Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học Toán 4 giai đoạn học tập trực tuyến có hiệu quả”. Rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô đồng nghiệp để sáng kiến được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!