Mô tả SKKN Hướng dẫn học sinh ứng dụng công cụ Canva vào thiết kế sản phẩm học tập trong kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn Lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đôn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM
BẢN MÔ TẢ SÁNG KIẾN
Hướng dẫn học sinh ứng dụng công cụ Canva vào thiết kế sản phẩm học tập trong kiểm tra đánh giá môn Ngữ văn lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đôn
Lĩnh vực sáng kiến Tác giả
Trình độ chuyên môn Chức vụ
Nơi công tác Điện thoại liên hệ
Địa chỉ thư điện tử
: Giáo dục
: Phương Ngọc Thanh Huyền
: Thạc sĩ
: Tổ trưởng chuyên môn
: Trường TH&THCS Lê Quý Đôn
: 0868983929
: huyenpnt@lce.edu.vn

Lạng Sơn, năm 2022
MỤC LỤC
TÓM TẮT SÁNG KIẾN.............................................................................
I - MỞ ĐẦU..................................................................................................
Lí do chọn sáng kiến................................................................................
Mục tiêu của sáng kiến............................................................................
Phạm vi của sáng kiến............................................................................ II - CƠ SỞ LÝ LUẬN, CƠ SỞ THỰC TIỄN............................................
Cơ sở lý luận.............................................................................................
Cơ sở thực tiễn.........................................................................................
III - NỘI DUNG SÁNG KIẾN....................................................................
Nội dung và những kết quả nghiên cứu của sáng kiến.........................
Giáo viên xác định mục tiêu cần đạt của sản phẩm sản phẩm học tập ứng dụng công cụ Canva........................................................................
Giáo viên cung cấp tiêu chí đánh giá sản phẩm học tập ứng dụng công cụ Canva...............................................................................................
Giáo viên hướng dẫn HS thiết kế sản phẩm học tập bằng công cụ Canva
Giáo viên tổ chức cho HS báo cáo sản phẩm, đánh giá và lưu trữ sản phẩm.......................................................................................................
Đánh giá kết quả thu được......................................................................
Tính mới, tính sáng tạo..........................................................................
Khả năng áp dụng và mang lại lợi ích thiết thực của sáng kiến ........
Khả năng áp dụng hoặc áp dụng thử, nhân rộng...............................
Khả năng mang lại lợi ích thiết thực.................................................. IV - KẾT LUẬN.......................................................................................... DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................
PHỤ LỤC
Trang 1
2
2
3
4
4
4
8
15
15
15
17
20
27
29
29
30
30
31
35
36

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
----------------
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Sở Giáo dục và Đào tạo Lạng Sơn Trường Cao đẳng Sư phạm Lạng Sơn
Tôi ghi tên dưới đây:
Số TT
Họ và tên
Ngày tháng năm sinh
Nơi công tác
(hoặc nơi thường trú)
Chức danh
Trình độ chuyên môn
Tỷ lệ (%) đóng góp vào việc tạo ra sáng kiến (ghi rõ đối với
từng đồng tác giả, nếu có)
1
Phương Ngọc Thanh Huyền
14/9/1990
Trường CĐSP
Lạng Sơn
Giảng viên
Thạc sĩ Ngữ văn
100%
Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Hướng dẫn học sinh ứng dụng công cụ Canva vào thiết kế sản phẩm học tập trong kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đôn”.
Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục
Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: tháng 01 đến tháng 4/2022
Mô tả bản chất của sáng kiến:
Sáng kiến làm rõ những cơ sở lý luận về kiểm tra đánh giá và việc ứng dụng công nghệ thông tin vào thiết kế sản phẩm học tập trong kiểm tra đánh giá thường xuyên môn Ngữ văn, thông qua khảo sát thực trạng kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn lớp 7 tại trường TH&THCS Lê Quý Đôn, từ đó đề xuất biện pháp hướng dẫn HS ứng dụng công cụ Canva vào thiết kế sản phẩm học tập trong kiểm tra đánh giá môn Ngữ văn lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đôn.
Sáng kiến đã được áp dụng trong năm học 2021-2022 tại trường. Kết quả thực nghiệm đã cho thấy khả năng áp dụng và hiệu quả của biện pháp. Những nội dung thực hiện trong sáng kiến đã phát huy năng lực chung, năng lực ngôn ngữ, năng lực văn học của HS lớp 7, nâng cao chất lượng kiểm tra đánh giá
thường xuyên trong đọc hiểu và tạo lập văn bản nghị luận, đem lại hứng thú và niềm yêu thích bộ môn Ngữ văn.
Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
Về cơ sở vật chất: có đầy đủ trang thiết bị, học liệu phục vụ cho hoạt động dạy học.
Về phía GV: xây dựng kế hoạch giáo dục, kế hoạch bài dạy theo định hướng đổi mới của chường trình giáo dục phổ thông 2018; tâm huyết với nghề, cập nhật văn bản, chỉ đạo về kiểm tra đánh giá của Ngành, sẵn sàng đổi mới và có khả năng về công nghệ thông tin để đạt được mục tiêu môn học là phát triển năng lực và bồi dưỡng phẩm chất cho HS.
Về phía HS: luôn phát huy được phẩm chất chăm chỉ, có ý chí vươn lên trong học tập, có thái độ cầu thị, tích cực chủ động, sáng tạo và cố gắng hết mình hoàn thành các yêu cầu của bài học vầ yêu cầu về kiểm tra đánh giá.
Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả
Sáng kiến “Hướng dẫn học sinh ứng dụng công cụ Canva vào thiết kế sản phẩm học tập trong kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đôn” đã được áp dụng thử nghiệm với đối tượng HS lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đôn trong năm học 2021-2022. Đối tượng thực nghiệm và đối chứng là 02 lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đôn, thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn. Sáng kiến có khả năng áp dụng ở lớp 7 các trường THCS khác.
Qua áp dụng sáng kiến, HS phát triển các năng lực bộ phận tạo thành năng lực đọc hiểu và tạo lập văn bản nghị luận bao gồm: Năng lực hệ thống và hoạt hóa tri thức nền về văn bản nghị luận, kĩ năng xác định vấn đề nghị luận, hệ thống luận điểm, luận cứ; Năng lực phân tích dẫn chứng để chứng minh và trình bày lí lẽ để giải thích vấn đề nghị luận; năng lực tìm ý, lập dàn ý; Năng lực viết đoạn văn có câu chủ đề, viết bài văn đạt yêu cầu về hình thức và nội dung; năng lực sử dụng từ tiếng Việt; Năng lực chỉnh sửa văn bản sau khi tạo lập. Tích hợp phát triển năng lực nói và nghe cùng các năng lực chung (hợp tác nhóm; sử dụng công nghệ thông tin). Ngoài ra loại sản phẩm học tập này còn giúp HS tự bồi
dưỡng những phẩm chất cần đạt khi học môn Ngữ văn bậc THCS: có tinh thần tự học và tự trọng, có ý chí vươn lên trong học tập, tự khám phá bản thân, có tình yêu đối với tiếng Việt và văn học. Các sản phẩm học tập với nhiều hình thức thực hiện và công cụ đánh giá phong phú, mới mẻ, không gian thực hiện linh hoạt, không bó buộc trong phạm vi phòng học, đan xen giữa nhiệm vụ cá nhân và nhiệm vụ nhóm đã tạo được không khí học tập cởi mở, thân thiện, không nhàm chán cho HS. Các sản phẩm đánh giá không chỉ là vấn đề điểm số mà quan trọng hơn là các em được bộc lộ và phát huy những khả năng mà mình đã có hoặc chưa được phát hiện. Phẩm chất chăm chỉ, có ý thức vươn lên trong học tập và thái độ làm việc nhóm nghiêm túc, cầu thị cũng được bồi dưỡng.
Sáng kiến cho thấy khả năng cập nhật quy định mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo, sẵn sàng thay đổi phương pháp dạy học và đánh giá theo định hướng của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở GV.
Sáng kiến xây dựng được biện pháp tổ chức kiểm tra đánh giá mới là sử dụng sản phẩm học tập nhằm phát triển năng lực đọc hiểu và tạo lập văn bản nghị luận cho HS lớp 7. Sản phẩm học tập được thiết kế bằng công cụ Canva với các hình thức thực hiện phong phú, không gian thực hiện linh hoạt, đối tượng thực hiện vừa là cá nhân vừa là nhóm khiến cho HS thích thú. Quá trình thực hiện sản phẩm diễn ra trong suốt học kì gắn với các bài học, các nhiệm vụ học tập theo Kế hoạch giáo dục của nhà trường nên không gây áp lực về kiến thức và thời gian cho HS. Nói cách khác, thiết kế sản phẩm học tập bằng công cụ Canva không giới hạn thời gian, không gian, đối tượng thực hiện, ...
Sản phẩm học tập giúp GV đánh giá được quá trình và sự tiến bộ của HS. Đây là cách đánh giá phù hợp với định hướng của chương trình mới, giảm bớt áp lực về điểm số do đánh giá chủ yếu ở sự cố gắng, ý thức học tập và sự tiến bộ trong năng lực đọc hiểu, năng lực tạo lập văn bản nghị luận của HS.
GV Ngữ văn không có chuyên môn sâu về công nghệ thông tin, tiếp cận và sử dụng Canva chỉ với phương diện người thiết kế nghiệp dư chứ không sáng tạo ra phần mềm thiết kế mới. Điểm sáng tạo ở đây là GV đã xây dựng các công cụ đánh giá các sản phẩm học tập được thiết kế bằng Canva. GV từ đó có thể
tham khảo và áp dụng luôn mà không mất thời gian xây dựng công cụ đánh giá. Học xong một đơn vị kiến thức, GV có thể giao bài tập cho HS về nhà thiết kế poster về nhân vật và HS chỉ mất thời gian tương đương với việc học thuộc lòng, hạn chế được hiện tượng học vẹt, hiểu không đúng bản chất ở HS. Việc báo cáo sản phẩm rất linh hoạt khi HS học trực tiếp tại trường hay học trực tuyến tại nhà.
Trên đây là nội dung Đơn yêu cầu công nhận sáng kiến “Hướng dẫn học sinh ứng dụng công cụ Canva vào thiết kế sản phẩm học tập trong kiểm tra đánh giá môn Ngữ văn lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đôn”. Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn và Bản mô tả sáng kiến (kèm theo đơn) là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Lạng Sơn, ngày 31 tháng 3 năm 2022
Người nộp đơn
Phương Ngọc Thanh Huyền
TÓM TẮT SÁNG KIẾN
Sáng kiến làm rõ những cơ sở lý luận về kiểm tra đánh giá và việc ứng dụng công nghệ thông tin vào thiết kế sản phẩm học tập trong kiểm tra đánh giá thường xuyên môn Ngữ văn, thông qua khảo sát thực trạng kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn lớp 7 tại trường TH&THCS Lê Quý Đôn, từ đó đề xuất biện pháp hướng dẫn học sinh ứng dụng công cụ Canva vào thiết kế sản phẩm học tập trong kiểm tra đánh giá môn Ngữ văn lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đôn.
Sáng kiến đã được áp dụng trong năm học 2021-2022 tại trường. Kết quả thực nghiệm đã cho thấy khả năng áp dụng và hiệu quả của biện pháp. Những nội dung thực hiện trong sáng kiến đã phát huy năng lực chung, năng lực ngôn ngữ, năng lực văn học của học sinh lớp 7, nâng cao chất lượng kiểm tra đánh giá thường xuyên trong đọc hiểu và tạo lập văn bản nghị luận, đem lại hứng thú và niềm yêu thích bộ môn Ngữ văn.
I - MỞ ĐẦU
Lí do chọn sáng kiến
Xu hướng giáo dục trên thế giới và ở Việt Nam đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Dạy học môn Ngữ văn không nằm ngoài xu hướng giáo dục mới, hướng về hai mục tiêu chung: một là “hình thành và phát triển cho học sinh (HS) những phẩm chất chủ yếu: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm; bồi dưỡng tâm hồn, hình thành nhân cách và phát triển cá tính”; hai là góp phần giúp HS phát triển các năng lực chung và năng lực đặc thù [2,5]. Trong đó, môn Ngữ văn giúp HS phát triển năng lực ngôn ngữ và năng lực văn học thông qua quá trình rèn luyện cho HS các mạch kĩ năng đọc, viết, nói và nghe; qua các tri thức cơ bản về tiếng Việt và văn học nhằm phát triển tư duy hình tượng, tư duy logic nhằm hình thành nên một cá nhân có văn hóa, có học vấn; khả năng tạo lập văn bản; chủ động tiếp nhận, đánh giá các văn bản văn học, các sản phẩm giao tiếp, các giá trị thẩm mĩ của cuộc sống.
Chương trình và sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn 7 học kì II hiện hành cung cấp một cách hệ thống kiến thức chung về văn bản nghị luận, mục đích giao tiếp, kiểu văn bản nghị luận và phương thức biểu đạt nghị luận. Đây là những tri thức nền cơ bản, rất cần thiết để HS xác định được kiểu văn bản và phương thức biểu đạt nghị luận, là kiểu văn bản có vị trí quan trọng trong nội dung kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn các khối THCS, THPT. Vì vậy nếu HS có thể đọc hiểu và tạo lập thuần thục văn bản nghị luận ngay từ năm lớp 7 sẽ là bước đệm lớn để giải quyết các kiểu bài phức tạp hơn về phương pháp lập luận.
Theo Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 (Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo), liên quan đến kiểu văn bản nghị luận, yêu cầu cần đạt đối với HS lớp 7 về năng lực ngôn ngữ là bước đầu biết viết bài văn nghị luận. Yêu cầu về năng lực văn học là nhận biết được đề tài, hiểu được chủ đề, ý nghĩa của các văn bản đã đọc; nhận biết và phân tích được tác dụng của một số yếu tố hình thức và biện pháp nghệ thuật gắn với đặc điểm của mỗi thể loại văn học. Đây là năm học đóng vai trò quan trọng đối với bản thân HS trong việc hình thành năng
lực đọc hiểu và tạo lập văn bản nghị luận. Tuy nhiên đa số HS đóng khung kiến thức, chưa liên hệ được tối đa để vận dụng vào chuẩn bị tạo lập văn bản, thiếu sự chủ động, tự giác trong việc tự huy động tri thức, trải nghiệm nền, tự quan sát
- tìm ý, lập dàn ý và viết theo tiến trình, chưa biết cách tự đánh giá, nhận xét và đánh giá, nhận xét cho người khác. Sản phẩm kiểm tra đánh giá chưa phát huy được khả năng vận dụng, kết nối, liên hệ, so sánh, mở rộng của HS. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để hết lớp 7, HS có thể đọc hiểu, tạo lập được dạng văn bản nghị luận đơn giản, có ý thức tự giác phát triển năng lực đó khi tiếp xúc với bất kì kiểu bài nào và biết vận dụng kiến thức đã học kết nối với cuộc sống.
Bên cạnh những thay đổi về nội dung, phương pháp dạy học, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có văn bản quy định về các hình thức đánh giá mới. Theo đó, việc đánh giá năng lực tạo lập văn bản của HS không gói gọn trong các bài kiểm tra viết mà còn qua các hình thức khác. Trong đó hình thức sản phẩm học tập vừa nhằm đánh giá quá trình, ý thức học tập, các năng lực chung và năng lực đặc thù của HS. Để thiết kế được các sản phẩm học tập, HS có thể sử dụng nhiều phần mềm thiết kết, trong đó Canva là công cụ phù hợp với điều kiện thiết bị học tập của HS, đem lại sự thích thú, tạo ra sản phẩm chất lượng mà không tốn nhiều thời gian, kinh phí, phát huy được năng lực chung và năng lực đặc thù của môn Ngữ văn. Song không phải HS nào cũng biết đến và biết sử dụng Canva vào thiết kế sản phẩm học tập đảm bảo đúng các tiêu chí đánh giá mà GV đưa ra.
Xuất phát từ những lí do trên, sáng kiến nghiên cứu về “Hướng dẫn học sinh ứng dụng công cụ Canva vào thiết kế sản phẩm học tập trong kiểm tra đánh giá môn Ngữ văn lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đôn”.
Mục tiêu của sáng kiến
Sáng kiến đề xuất biện pháp hướng dẫn HS ứng dụng công cụ Canva vào thiết kế sản phẩm học tập trong kiểm tra đánh giá môn Ngữ văn lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đôn, trực thuộc trường CĐSP Lạng Sơn với các nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu sau:
Làm rõ những cơ sở lý luận của việc kiểm tra đánh giá và ứng dụng công nghệ thông tin vào kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục môn Ngữ văn lớp 7.
Đề xuất giải pháp hướng dẫn HS ứng dụng công cụ Canva vào thiết kế sản phẩm học tập trong môn Ngữ văn lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đôn.
Tiến hành thực nghiệm sư phạm tại trường TH&THCS Lê Quý Đôn nhằm thể nghiệm đề xuất của sáng kiến.
Phạm vi của sáng kiến (đối tượng, không gian, thời gian)
Đối tượng của sáng kiến là hướng dẫn HS ứng dụng công cụ Canva vào thiết kế sản phẩm học tập trong môn Ngữ văn lớp 7 trường TH&THCS Lê Quý Đô