Sáng kiến kinh nghiệm Giải pháp Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái ở trường Mầm Non

ĐỀ TÀI: GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY TRẺ 5-6 TUỔI LÀM QUEN CHỮ CÁI Ở TRƯỜNG MẦM NON
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ngày nay, công nghệ thông tin đang phát triển mạnh mẽ, được áp dụng ở nhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó có nghiên cứu khoa học, đào tạo và giáo dục. Trong giáo dục, công nghệ thông tin là một công cụ hiệu quả nhằm hỗ trợ đổi mới phương pháp giảng dạy để nâng cao hiệu quả và chất lượng giáo dục.
Đặc biệt đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, quá trình lĩnh hội kiến thức của trẻ là từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, trẻ luôn bị hấp dẫn bởi những gì mới lạ. Dạy trẻ mầm non không thể thiếu đồ dùng trực quan. Chính vì vậy việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học có tác dụng to lớn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ ở trường mầm non.
Như chúng ta đã biết việc dạy trẻ 5- 6 tuổi làm quen chữ cái có ý nghĩa vô cùng quan trọng và là một trong những điều kiện để chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1.
Thông qua hoạt động làm quen chữ cái, trẻ được phát âm đúng 29 chữ cái tiếng Việt, đồng thời giúp trẻ phát triển khả năng ghi nhớ có chủ định, tri giác từ trọn vẹn trong các bài thơ, câu đố, câu chuyện, đồng dao, biết miêu tả, diễn đạt sự việc hoặc ý muốn của mình bằng câu đầy đủ. Ngay từ đầu năm học khi nhận trẻ vào lớp tôi nhận thấy các con còn nhút nhát, trả lời chưa rõ ràng đặc biệt nhiều trẻ nói ngọng, nói giọng địa phương. Thấy được tầm quan trọng của hoạt động làm quen chữ cái với trẻ đặc biệt trẻ 5- 6 tuổi – giai đoạn trẻ hình thành thói quen nhận thức, vốn từ phong phú để chuẩn bị tâm thế bước vào lớp 1.
Nhưng thực tế cho thấy, hầu hết các hoạt động dạy trẻ làm quen chữ cái chưa được đổi mới sáng tạo, chỉ phụ thuộc vào các thẻ chữ đơn thuần dẫn đến việc trẻ chán nản, mất tập trung chú ý, hiệu quả dạy học chưa cao.
Nếu giáo viên có thể ứng dụng linh hoạt công nghệ thông tin trong quá trình hướng dẫn trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen chữ cái, tôi nghĩ rằng việc lĩnh hội tri thức của trẻ sẽ diễn ra nhẹ nhàng, nhanh chóng và chủ động. 
Năm học 2023-2024 tôi được phân công chủ nhiệm lớp 5 tuổi D 
* Thuận lợi: 100% trẻ lớp tôi ngoan ngoãn lễ phép, trẻ phát triển bình thường. Bản thân tôi là một giáo viên yêu nghề mến trẻ có trách nhiệm cao trong công việc. Phụ huynh lớp tôi luôn quan tâm, ủng hộ nhiệt tình cho các phong trào của lớp.
* Khó khăn: Trong quá trình giáo dục trẻ tại lớp tôi nhận thấy trẻ còn khá nhút nhát, chưa thực sự lĩnh hội được hết những kiến thức trong hoạt động làm quen chữ cái, giờ học còn nhàm chán, chưa thu hút được trẻ, phụ huynh chưa có những sự quan tâm đúng mực trong việc học của con.
Xuất phát từ những lý do trên, đồng thời bản thân tôi cũng nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề nâng cao chất lượng hoạt động dạy trẻ làm quen chữ cái, nên tôi đã chọn đề tài: “Giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái ở trường mầm non”.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Biện pháp: Thiết kế các bài giảng, trò chơi bằng phần mềm Microsof powerpoint:
* Mục đích:
Tạo ra những bài giảng, trò chơi tương tác trên máy tính, giúp trẻ thỏa mãn sở thích nhu cầu “học bằng chơi, chơi mà học”. Việc sử dụng trò chơi PowerPoint trong việc giúp trẻ làm quen với chữ cái ở trường mầm non là một phương pháp giáo dục hiệu quả và tương tác.
Mục đích của trò chơi:
Giúp trẻ mầm non làm quen với các chữ cái cơ bản.
Tăng khả năng tập trung của trẻ.
Phát triển khả năng hiểu và nhận biết các chữ cái.
Phát triển khả năng “đọc” và “viết” các chữ cái cơ bản.
* Cách thực hiện:
Chuẩn bị một bài tập PowerPoint với hình ảnh các chữ cái, các đồ vật liên quan và câu hỏi liên quan đến các chữ cái cơ bản. Việc này chúng ta vẫn thực hiện hiện thường xuyên trong các hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái, nhưng khác ở chỗ chúng ta sẽ biên tập tạo thành những slide để phục vụ cho trẻ học và chơi. Khi các hình ảnh được đặt để phù hợp với các câu hỏi giúp cho trẻ tiếp nhận kiến thức một cách dễ dàng và vui vẻ.
Ở bước này, giáo viên cần tích hợp và rèn luyện cho mình những kĩ năng sử dụng powerpoint, khả năng thẩm mĩ để lựa chọn những hình ảnh đẹp, phù hợp với thị hiếu của trẻ. 
Không chỉ dừng lại ở đó, giáo viên có thể đặt để các câu hỏi vào những gameshow thường được phát sóng trên truyền hình, hoặc những trò chơi phổ biến, quen thuộc để tăng sức hấp dẫn của tiết học.
Trình chiếu bài tập trên màn hình để trẻ xem và tham gia trả lời câu hỏi về các chữ cái khi được giới thiệu. 
Ở bước này, giáo viên có thể cho mỗi trẻ được tự chơi, tự thao tác trên máy tính vì những câu hỏi và đáp án đều phù hợp với mức độ hiểu biết của trẻ và cách chọn đáp án thì dễ dàng thực hiện. 
Khi trẻ được chơi trực tiếp, giống như việc trẻ tham gia vào một trò chơi kì thú mà trẻ phải tập chung vào để chinh phục nó, giống như trẻ đang nhập tâm vào nhân vật trong đó để chơi chứ không còn là đang học bài nữa. 
Với những hiệu ứng động, âm thanh, hình ảnh hấp dẫn được cài đặt khéo léo trong từng silde trẻ sẽ bị cuốn vào trò chơi một cách vô điều kiện, không còn áp lực hay chán nản việc học tập nữa, mà chắc chắn rằng sẽ có những trải nghiệm thú vị trong tiết học cùng cô và các bạn.
Giải thích ý nghĩa và cách phát âm của các chữ cái, và cho trẻ xem các hình ảnh và video liên quan để giúp trẻ hiểu rõ hơn. 
Để chuẩn hoá kiến thức cho các con, giáo viên sẽ có bước chốt đáp án đúng và giải thích cho trẻ xem tại sao đó lại là đáp án đúng mà không phải những đáp án còn lại, việc làm này giúp trẻ khắc sâu các kiến thức trẻ thu nạp được trong trò chơi. 
Bước này vô cùng quan trọng, vì vậy giáo viên cần linh hoạt giải thích cho trẻ và dẫn dắt trẻ vào những câu hỏi sau sao cho phù hợp với nội dung chính của trò chơi, giúp tăng hứng thú cho trẻ.
Cho trẻ tham gia trả lời câu hỏi và tìm hiểu các đồ vật liên quan đến các chữ cái cơ bản xuất hiện trong các câu hỏi. 
Cô giáo sẽ tích hợp để hỏi trẻ những kiến thức liên quan đến câu hỏi mà trẻ được trả lời trong trò chơi. Việc làm này giúp trẻ mở rộng kiến thức, liên hệ với thực tế nhanh nhất, giúp trẻ khắc sâu kiến thức mà cô giáo muốn truyền tải. 
Để làm được việc này cô giáo cần chuẩn bị thêm nhiều những hình ảnh liên quan đến bài dạy ở các góc trong lớp, giúp trẻ có nguồn tư liệu để liên kết.
Kết hợp các giáo án, bài kiểm tra và đánh giá để đảm bảo trẻ hiểu và nhớ được các chữ cái qua trò chơi PowerPoint.
Ngoài cho trẻ chơi trên lớp, giáo viên có thể gửi về cho phụ huynh để phối hợp với phụ huynh ôn bài cho con ở nhà. Nếu trẻ được học đi học lại thông qua việc chơi trò chơi thì trẻ không bị áp lực, nhàm chán mà trẻ còn mong chờ được chơi mỗi ngày.
Phụ huynh sẽ nắm được hôm nay con mình học gì, học như thế nào, từ đó quan tâm đến việc học của con. Phụ huynh cũng sẽ nắm được các phương pháp tiên tiến, phù hợp với thời đại mà các cô đang sử dụng để dạy học sinh, qua đó làm tăng thêm uy tín của giáo viên đối với phụ huynh.
Lợi ích của trò chơi PowerPoint trong giáo dục cho trẻ mầm non:
Giúp trẻ hứng thú hơn trong việc học chữ cái.
Tăng khả năng tập trung của trẻ.
Phát triển khả năng hiểu và nhận biết các chữ cái.
Phát triển khả năng đọc và viết các chữ cái cơ bản.
Việc sử dụng trò chơi PowerPoint trong giáo dục cho trẻ mầm non là một phương pháp giáo dục hiệu quả và tương tác. Trò chơi này giúp trẻ phát triển khả năng hiểu và nhận biết các chữ cái, tăng cường khả năng đọc và viết, tăng khả năng tập trung và hứng thú hơn trong việc học chữ cái. Các trò chơi PowerPoint cũng là một công cụ tuyệt vời cho việc đánh giá và đánh giá khả năng của trẻ.
* Kết quả:
Tôi đã thiết kế được một kho bài giảng PowerPoint với rất nhiều trò chơi phục vụ cho các hoạt động hướng dẫn trẻ làm quen với chữ cái. Kho bài giảng này được tôi chia sẻ trong tổ chuyên môn cho đồng nghiệp cùng sử dụng, ngoài ra tôi còn gửi cho phụ huynh để cùng phối hợp dạy trẻ.
Hình ảnh: Một số trò chơi powerpoint mà tôi thiết kế và sử dụng trong dạy học
Đối với trẻ: 
+ 100% sau khi được tham gia vào các hoạt động có sử dụng bài giảng trò chơi powerPoint đều thích thú và hào hứng, nhận thức tốt hơn, khắc ghi kiến thức tốt hơn.
+ Trẻ có sự tiến bộ rõ rệt trong từng hoạt động
+ Trẻ mạnh dạn, tự tin, hứng thú khi tham gia vào các hoạt động
+ Trẻ nhận biết phát âm đúng chữ cái đã học
III. KẾT QUẢ VÀ KẾT LUẬN
Sau khi thực hiện biện pháp nêu trên tại lớp mình tôi tiến hành khảo sát trên 32 trẻ và thu được kết quả như sau:
BẢNG KẾT QUẢ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
Nội dung khảo sát
Trước khi thực hiện biện pháp
Sau khi thực hiện biện pháp
So sánh
Khả năng nhận biết, phát âm đúng chữ cái 
Đạt 23/32 = 71,9%
Đạt 30/32 = 93,7%
Tăng 21,9%
Khả năng nhận biết chữ qua từ và tiếng.
Đạt 25/32 = 78,1%
Đạt 31/32 = 96,9%
Tăng 25,1%
Kỹ năng trả lời câu hỏi, tư thế ngồi.
Đạt 24/32 = 75%
Đạt 31/32 = 96,9%
Tăng 21,9%
Vâng! Bằng cách ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen với chữ cái ở trường mầm non đã giúp tôi và đồng nghiệp có những giờ dạy cuốn hút, hấp dẫn trẻ. Trẻ trong lớp tôi có những tiến bộ rõ rệt trong việc lĩnh hội kiến thức, nhận biết tốt, phát âm chuẩn bảng chữ cái. Phụ huynh quan tâm hơn đến việc học tập của con tại lớp và ở nhà.
Kính thưa ban giám khảo, thưa toàn thể hội thi, vừa rồi tôi đã trình bày xong phần thi của mình, kính mong nhận được ý kiến nhận xét của ban giám khảo để phần thi của tôi được hoàn thiện hơn.
Kính chúc ban giám khảo cùng toàn thể hội thi một sức khỏe dồi dào, gia đình hạnh phúc.
Chúc hội thi thành công tốt đẹp!
Xin chân thành cảm ơn!
Bá Hiến, ngày 12 tháng 10 năm 2023
Người dự thi
Nguyễn Thị Thanh Xuân