Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

Tên biện pháp “Một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi”
1. Tên biện pháp “Một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi” 
2. Ngày được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 08/9/2020
3. Các thông tin cần bảo mật: không có
Các biện pháp cũ thường làm
Trong thực tế hiện nay đa phần giáo viên lựa chọn nội dung ứng dụng công nghệ thông tin có bài chưa phù hợp, phương pháp tổ chức chưa linh hoạt, hình thức tổ chức chưa phong phú, trang thiết bị như: máy vi tính, máy chiếu, ti vi... chưa đầy đủ còn thiếu chưa đồng bộ hóa nên chưa được thực hiện thường xuyên, có sự chênh lệch giữa trình độ CNTT với khả năng ứng dụng CNTT của đội ngũ giáo viên trong trường. Khi ứng dụng CNTT giáo viên còn ngại vì trình độ tin học còn hạn chế, ngại tiếp xúc với các phương tiện hiện đại, ngại đổi mới trong quá trình soạn, giảng các tiết có ứng dụng CNTT. Chính vì vậy, chưa phát huy được tính tích cực, chủ động của trẻ, khả năng thao tác, tư duy cũng như sự tập chung chú ý của trẻ vào hoạt động còn hạn chế. 
Bên cạnh đó một số phụ huynh chưa hiểu biết được vai trò của việc ứng dụng công nghệ thông tin cho trẻ nên chưa tích cực phối hợp với  giáo viên cùng thực hiện. 
Sự cần thiết phải áp dụng biện pháp
Khi áp dụng các biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động chăm sóc giáo dục cho trẻ 5 tuổi, tôi thấy trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động hơn, trẻ ham học hỏi, tìm tòi hơn, thông minh, nhanh nhẹn, khám phá được những điều mới lạ khi ứng dụng CNTT
Trẻ được củng cố, rèn luyện các kỹ năng thao tác trên máy đơn giảm như: di chuột, nhấn chuột... Trẻ tự nguyện hứng thú tham gia vào các hoạt động có ứng dụng công nghệ thông tin.
Giúp cho phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ thông tin đến sự phát triển của con em mình.
Mục đích của biện pháp
Sau khi tìm hiểu và nghiên cứu tôi nhận thấy rằng “Biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi”đã giúp giáo viên nâng cao tính sáng tạo và trở nên linh hoạt hơn trong quá trình giảng dạy của mình. ... Ngoài ra, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học còn giúp tôi có thể chia sẻ bài giảng với đồng nghiệp, cùng nhau thảo luận và nâng cao chất lượng giáo án phục vụ hoạt động CSGD trẻ.
Bên cạnh đó, khi áp dụng các biện pháp đưa ra, tôi thấy các con thích tham gia vào các hoạt động học có ứng dụng công nghệ thông tin hơn,  hình thành được một  kĩ năng sử dụng máy vi tính. Bên cạnh đó, trẻ mạnh dạn và tự tin, nhanh nhẹn, linh hoạt thông minh hơn đó cũng là động lực để tôi rèn luyện phấn đấu nhằm giúp trẻ lớp mình phát triển toàn diện hơn.
Nội dung
Trong quá trình giảng dạy tôi luôn cố gắng tìm tòi, học hỏi nhằm nâng cao kĩ năng sử dụng máy tính, cũng như sự trao đổi kinh nghiệm với chị em đồng nghiệp, kết hợp với sự giúp đỡ, tạo điều kiện của Ban giám hiệu nhà trường, tôi đã tìm ra được một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy của bản thân.
Với mỗi bài dạy tôi suy nghĩ mình cần làm gì để lôi cuốn, phát huy được tính sáng tạo, năng động, sự hứng thú của trẻ vào bài học. Tôi đã sử dụng ti vi hoặc máy chiếu cho một số bài dạy của mình và tôi thấy rằng trẻ rất hứng thú, với những bài dạy có sử dụng công nghệ thông tin ngay lập tức thu hút được sự chú ý và kích thích hứng thú của trẻ, trẻ được chủ động nhiều hơn để khám phá nội dung bài dạy. Với những bài dạy đó tôi thấy rằng nó rất phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý trẻ và lại thực hiện được nguyên tắc giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm”.
Chính vì vậy tôi mạnh dạn trao đổi ý tưởng và được sự hỗ trợ, động viên của Ban giám hiệu nhà trường nên tôi  đã vận dụng các biện pháp  như sau:
Biện pháp 1. Nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ
Với độ tuổi này tôi thấy mắt trẻ còn non yếu nên thời gian tiếp xúc với máy tính, ti vi.. rất ngắn không quá 20 - 25 phút, đồng thời tôi cũng không quên nhắc trẻ khoảng cách cũng như tư thế khi ngồi trước máy tính, ti vi.
Dựa vào những đặc điểm của trẻ tôi cần phải chọn lọc những tài liệu cũng như trò chơi sao cho phù hợp mà lại kích thích được sự hứng thú của trẻ.
 Biện pháp 2. Phối hợp cùng phụ huynh
Tôi đã tìm hiểu và thấy được đa phần gia đình trẻ của lớp tôi không có máy vi tính vì hoàn cảnh gia đình còn rất khó khăn, chỉ có một vài gia đình trẻ là có máy vi tính. Tôi đã tìm hiểu và trao đổi với phụ huynh hãy mạnh dạn cho trẻ làm quen với máy vi tính và sử dụng một số lệnh căn bản, vì đa phần phụ huynh rất e ngại trong việc cho trẻ tiếp xúc với máy sớm và sợ trẻ sẽ nghịch hỏng, hại mắt , nhưng tôi đã giải thích và động viên phụ huynh phối hợp cùng tôi. Từ đó phụ huynh đã mạnh dạn cho trẻ  làm quen với máy và hướng dẫn bé sử dụng một số lệnh cơ bản khi sử  dụng máy tính. 
Buổi chiều trong giờ hoạt động chiều, giờ trả trẻ, trong khi chờ phụ huynh đến đón trẻ tôi sử dụng máy vi tính để mở nhạc thiếu nhi, phim hoạt hình cho trẻ nghe và xem. Tôi còn phân biệt cho trẻ biết đâu là máy tính, đâu là tivi, tôi đã nhẹ nhàng hướng dẫn và chỉ rõ từng phần của máy vi tính cho trẻ biết . “Đây là máy vi tính”, nó giúp chúng ta rất nhiều việc như: đánh chữ, nghe nhạc, vẽ hình. Ngoài ra các con còn có thể chơi rất nhiều trò chơi đơn giản trên máy vi tính.
Tôi giới thiệu qua cho trẻ biết về các bộ phận của máy tính gồm: màn hình,  chuột, bàn phím... Sau đó tôi làm chậm một số thao tác cho trẻ xem như: khởi động máy, cách di chuột, nhấp chuột chọn biểu tượng, thoát chương trình Tôi chọn một trẻ nhanh nhẹn lên làm thử một số thao tác. Ban đầu trẻ hơi lúng túng trong việc di chuột và nhấn chuột 2 lần Tôi đã cầm tay trẻ hướng dẫn trẻ thực hiện. Sau đó cho trẻ tự làm lại vài lần và trẻ đã thực hiện được một cách dễ dàng. Vì có một máy nên không thể cho tất cả trẻ đều thực hiện cùng một lúc được vào những lúc đón trẻ, trả trẻ, giờ chơi tôi đã cùng với giáo viên đứng lớp với mình lần lượt hướng dẫn cho trẻ nắm được một số thao tác cơ bản về việc sử dụng máy tính.
Biện pháp 3. Thông qua trò chơi
Vào giờ hoạt động vui chơi hay hoạt động chiều, giờ trả trẻ thôi thường cho trẻ được làm quen sử dụng máy vi tính. Để kích thích sự hứng thú của trẻ, giúp trẻ sử dụng những lệnh cơ bản và biết cách sử dụng chuột thành thạo hơn, qua trò chơi nhỏ tôi còn hướng dẫn các bé thêm một số lệnh như: back (trở về), tắt hay chọn nội dung khác). Qua chơi một số trò chơi các cháu biết cách sử dụng chuột nhanh, chính xác hơn, thậm chí có cháu đã biết nhấp chuột được 2 lần liên tục khi chơi trò chơi. Ngoài ra, qua trò chơi còn phát triển về mặt thẩm mỹ cho trẻ. Tôi luôn chú ý đến trẻ yếu cho trẻ chơi với trẻ đã biết, đã nắm vững để trẻ tự học lẫn nhau. Sau khoảng vài tuần lớp tôi thực nghiệm, cơ bản trẻ đã mạnh dạn hơn khi sử dụng máy.
Để trò chơi thật sự mới mẻ cuốn hút trẻ, tôi đã xây dựng bài giảng điện tử, lúc đầu gặp không ít khó khăn: chưa đủ khả năng xử lý các hiệu ứng, được sự giúp đỡ của BGH, tôi đã từng bước xây dựng các trò chơi như: “Vòng quay may mắn”
Cách chơi: Xây dựng hiệu ứng trên bài giảng điện tử là một vòng tròn click chuột quay ngẫu nhiên, dừng nào ở số nào thì đội đó được quyền trả lời, chỉ cần thay đổi hình thức khác một chút là cháu đã rất say mê, hứng thú.
Hay trò chơi “Thử tài của bé”
Tôi cải biến từ trò chơi tiếng Anh của một số chương trình tôi đã điều chỉnh cho phù hợp với khả năng của trẻ như sau: đưa ra những gợi ý hoặc nghe tiếng kêu của các con vật, phương tiện giao thông cho trẻ suy đoán 
Cô đưa ra những gợi ý cho trẻ đoán từ trong 2 ô chữ:
+ Đây là một con vật sống trong nhà (chó, mèo, lợn)
+ Cho trẻ nghe còi xe, tiếng tàu hỏa
Trẻ rất hứng thú suy nghĩ, sau đó cô mới click chuột cho hiện kết quả. Trẻ học rất vui vẻ, thoải mái, tích cực. Trò chơi đơn giản nhưng với hình thức mới lạ nên hiệu quả cao hơn rất nhiều so với trước.
Sau một thời gian cho trẻ làm quen với máy vi tính,  tôi thấy các bé rất mạnh dạn. Khi tôi trình chiếu một vài chương trình cho trẻ xem, tôi thấy trẻ rất hào hứng và say mê..
Biện pháp 4. Ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động
Hoạt động khám phá khoa học
Ví dụ: Với bài dạy Khám phá khoa học  “phương tiện giao thông đường thủy” ở chủ đề “Phương tiện giao thông” tôi sưu tầm những hình ảnh tàu thủy, ca nô, thuyền buồm ... trên mạng, thiết kế giáo án điện tử trên máy vi tính. Khi dạy đến phương tiện nào thì hình ảnh đó xuất hiện, trẻ biết những phương tiện nào học rồi thì khi nhấp chuột vào những phương tiện đó sẽ chuyển màu. Khi cô giới thiệu “tàu thủy”  thì hiệu ứng sẽ chuyển màu và xuất hiện ở dạng font to, hoặc khi so sánh tàu thủy và thuyền buồm thì 2 phương tiện này sẽ nhấp nháy và nhấn mạnh những điểm khác nhau.
Dạy đề tài: “Những con vật có mai” hay “động vật sống trong rừng” trước kia xây dựng mô hình với những con thú nhựa không sinh động, nếu sử dụng con cua thật, mình phải buộc mai vào khi cho trẻ quan sát, có cháu sợ. Tôi vào trang web www.google.com chọn những hình ảnh động, rõ, phù hợp đề tài để trình chiếu cho trẻ xem, hình ảnh con cua bò ngang nhìn rất rõ, trẻ rất hứng thú quan sát và trao đổi cùng cô, cùng bạn và đặc biệt trẻ có ấn tượng sâu sắc, khi tổ chức trò chơi tạo dáng, bắt chước tiếng kêu của con vật, trẻ thực hiện sinh động và sáng tạo hơn.
* Hoạt động làm quen văn học:
Theo chương trình đổi mới giáo viên được sưu tầm những câu chuyện mới lạ, có nội dung lời thoại hấp dẫn, phù hợp chủ điểm để dạy trẻ. Nên tôi thường phải sưu tầm, mượn sách để tìm những câu chuyện mới lạ, việc tìm kiếm đã khó, nhưng có câu chuyện phải thực hiện vẽ tranh lại còn khó hơn. Tôi đưa ra ý tưởng chụp lại hình ảnh rất đẹp trong sách scan vào máy vi tính thực hiện bài giảng điện tử. Kết hợp với chương trình Powerpoint với những hiệu ứng khác nhau khi trình chiếu, tôi thấy trẻ rất say mê theo dõi vì hình ảnh màu sắc rất sinh động, to rõ.
Khi vận dụng trong môn văn học rồi, tôi nhận thấy bài giảng điện tử giúp tôi rất nhiều trong việc giảng dạy, cũng bằng cách chụp hình tôi mạnh dạn thực hiện nhiều câu chuyện trong một chủ điểm, đưa vào đĩa làm thư viện sách trên máy vi tính cho trẻ chơi trong giờ hoạt động góc và mọi lúc mọi nơi, như vậy trẻ tự khám phá và biết thêm nhiều câu chuyện mới lạ, qua đó phát triển được kỹ năng đọc, trí tưởng tượng của trẻ về ngôn ngữ khi kể chuyện theo tranh.
Bên cạnh đó, tôi nhận ra rằng tranh vẽ dù đẹp đến đâu cũng không sinh động hấp dẫn trẻ bằng phim ảnh, thay vì chụp ảnh scan vào máy thì hình ảnh không động, tôi có thể vận dụng phim hoạt hình cắt từng đoạn ngắn đưa vào giờ dạy cho trẻ xem cách diễn xuất cũng như lời thoại của nhân vật. Đặc biệt trẻ biết thêm nhiều câu chuyện ngoài chương trình, đó là điều mong muốn của giáo viên chúng tôi và yêu cầu của chương trình đổi mới.
* Qua một số hoạt động khác như: Hoạt động tạo hình, âm nhạc, hoạt động vui chơi
Với chương trình giáo dục mầm non mới và đổi mới trong phương pháp giáo dục thì phương pháp dạy tích hợp nhiều nội dung cũng được lồng ghép trong một giờ hoạt động chung. Việc cho trẻ tiếp cận với công nghệ thông tin không chỉ được tiến hành qua các bài thơ, truyện mà còn được dạy thông qua các giờ hoạt động chung khác như: Tạo hình, Âm nhạc, toán, chữ cái 
Ví dụ: ở môn Tạo hình: cho trẻ vẽ con vịt, trước khi vẽ tôi cho trẻ xem con vịt, nghe tiếng vịt kêu trên máy vi tính. Sau đó tôi hướng dẫn trẻ vẽ con vịt và gợi ý trẻ sáng tạo như vịt trong búi cây tìm ăn, bơi dưới ao.. trẻ rất hứng thú và hoạt động tích cực  hơn.. 
Như vậy, cho trẻ tiếp cận và ứng dụng công nghệ thông tin qua giờ hoạt động chung cũng là hình thức rất cơ bản để giúp trẻ nắm đựơc những kĩ năng cần thiết khi thực hiện nhiệm vụ. Bên cạnh đó thì việc tạo môi trường cho trẻ làm quen cũng giúp trẻ ngày càng tự tin, mạnh dạn tìm hiểu khám phá cũng không kém phần quan trọng.
* Qua các hoạt động ngoài giờ
Theo lịch sinh hoạt hằng ngày của trẻ, trẻ sẽ được tham ra hoạt động chiều, ngoài việc dạy trẻ theo chương trình phân phối, Tôi còn hướng dẫn để trẻ thành thạo hơn khi thao tác cơ bản khi sử dụng máy vi tính như : nhấp chuột, mở loa, nhấp đôi chuộthay chơi các trò chơi trên máy vi tính  trẻ rất thích.
Kết quả:      
* Đối với trẻ: 
Trẻ luôn hứng thú tích cực chủ động và sáng tạo, mạnh rạn tham gia vào hoạt động học có ứng dụng công nghệ thông tin, phát huy được tính ham hiểu biết tìm tòi khám phá, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. 
Trẻ tích luỹ được vốn kiến thức phong phú, kĩ năng thao tác sử dụng máy vi tín , kĩ năng nhận xét, so sánh của trẻ phát triển hơn. 
- Kết quả khảo sát sau khi thực hiện biện pháp:
STT
Nội dung khảo sát
Số trẻ đạt trước khi áp dụng biện pháp
Số trẻ đạt sau khi áp dụng biện pháp
Đánh giá
1
Tính tự tin, tích cực, chủ động tham gia
20/40 = 50%
34/40 = 85%
Tăng 35%
2
Tính tò mò, thích khám phá, ham học hỏi của trẻ
22/40 = 55%
36/40 = 90%
Tăng 35%
3
Độ hứng thú tập trung chú ý của trẻ khi tham gia hoạt động
26/40 = 65%
40/40=100%
Tăng 35%
4
Kĩ năng thao tác, sử dụng máy vi tính
10/40 = 25%
30/40 = 75%
Tăng 50%
* Đối với giáo viên
Trong quá trình thực hiện tôi thấy say mê với nghề hơn, qua đó cũng học hỏi được rất nhiều về kiến thức tin học.
Việc giúp trẻ tiếp cận tin học và ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy đã giúp tôi tiết kiệm được thời gian và kinh phí cho việc làm đồ dùng vì với giáo viên mầm non hiện nay lượng công việc rất nhiều, vì vậy chúng ta phải tìm biện pháp, phương pháp để giảm bớt thời gian và lượng công việc, nhưng hiệu quả và chất lượng giáo dục phải được đảm bảo thì việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy là rất cần thiết và hiệu quả thì cũng rất cao.
Về phạm vi áp dụng biện pháp
Phạm vi áp dụng biện pháp: áp dụng cho trẻ 5 - 6 tuổi A1 tại trường mầm non Dĩnh Trì. Từ kết quả của lớp mình đã đạt được tôi đã mạnh dạn áp dụng sang các lớp khác trong khối của mình. Ngay khi áp dụng thì kết quả của các lớp cũng đạt được kết quả khá cao. Do vậy tôi cũng đã trao đổi với các đồng nghiệp khác trong trường để cùng nhau áp dụng mong rằng sẽ đạt hiệu quả cao hơn nữa khi tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ. Từ hiệu quả đã áp dụng, tôi thấy có thể áp dụng rộng rãi ở các trường mầm non trong thành phố Bắc Giang cũng như các trường mầm non trong toàn tỉnh.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học đem rất nhiều lợi ích như: Các kiểu chữ, màu chữ, hiệu ứng, phông nền có tác dụng trực quan, nhấn mạnh những nội dung, hình ảnh đẹp, cơ bản, trọng tâm, lôi cuốn sự chú ý và khơi gợi hứng thú cho trẻ. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên rất dễ dàng sử dụng công nghệ thông tin trong trình giảng, dừng lại, trở về trước, đi tới sau,... Giáo viên tiết kiệm được nhiều thời gian thuyết giảng và không quá vất vả khi giới thiệu, miêu tả, thể hiện những nội dung kiến thức mới từ đó học sinh dễ tiếp thu bài học.
 
Tác giả: Lê Thị Luyến