Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin xây dựng thiết kế bài giảng điện tử cho giáo viên Mầm Non

A. PHẦN THỨ NHẤT
ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài:
1. Cơ sở lí luận.
Trong giai đoạn phát triển hiện nay, khi công nghệ thông tin phát triển thì việc ứng dụng công nghệ thông tin vào tất cả các lĩnh vực là một điều tất yếu. Đối với ngành Giáo dục- Đào tạo đặc biệt là Giáo dục mầm non đã triển khai việc ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ và các hoạt động khác một cách tích cực về mọi mặt và đã gặt hái được nhiều thành quả đáng khích lệ. Nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân, ngành giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong việc thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào chăm sóc giáo dục trẻ. Trong xu thế hội nhập và quốc tế hóa giáo dục hiện nay, và do tình hình dịch Covid 19 kéo dài, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong ngành giáo dục rất là cần thiết. Điều này không chỉ giúp các giáo viên xây dựng được những bài giảng sáng tạo và gắn liền với trực quan sinh động của các em học sinh. 
Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học là một trong những giải pháp hữu hiệu nhằm phát huy tính tích cực, hiệu quả và sáng tạo của cả giáo viên và học sinh. Hơn thế nữa, bài giảng điện tử có thể dễ dàng trình chiếu các hình ảnh trực quan sinh động bổ trợ cho bài giảng, phát huy tính tích cực, sự ham mê và hứng thú của trẻ khi tham gia các hoạt động. Qua đó, giáo viên không chỉ mang đến cho trẻ những kiến thức cơ bản mà còn cung cấp cho trẻ những kiến thức phong phú, hình ảnh sống động, hoặc có cả những video clip minh họa cho bài giảng, trẻ còn có thể tương tác trên bài giảng ...Có thể thấy rằng, việc sử dụng bài giảng điện tử là một bước đột phá trong việc cải tiến, đổi mới phương pháp dạy học và tránh lối học theo kiểu truyền thống với những bức tranh minh họa đơn điệu và đôi khi thiếu thẩm mỹ của giáo viên mầm non. 
	Hiện nay, Một bài giảng tích hợp công nghệ thống tin (sử dụng máy chiếu, các phần mềm hỗ trợ như Power point, flash, Fimola, Camtasia, Canva, ispring 9.0..). Có thể cho trẻ cái nhìn trực quan, các hình ảnh sắc nét, sinh động hơn về bài học, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy rất phổ biến trong tất cả các cấp học từ đại học đến mầm non. 
2. Cơ sở thực tiễn. 
Năm học 2021-2022 là một năm học đặc biệt diễn ra trong bối cảnh covid-19 bùng phát mạnh mẽ trên toàn thế giới, nhiều địa phương đã tổ chức khai giảng và hình thức trực tuyến qua truyền hình. Tại hướng dẫn số 3058/SGDĐT-GDMN ngày 31/8/2021 của Sở Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2021-2022 đối với giáo dục mầm non (GDMN) đã chỉ rõ: “Chủ động xây dựng và triển khai kế hoạch năm học linh hoạt, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ em; tổ chức nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ đáp ứng yêu cầu của Chương trình GDMN trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp; ...., đẩy mạnh công tác truyền thông về GDMN”
Trong thời gian trẻ chưa đến trường để phòng chống dịch Covid-19. Nhà trường đã đẩy mạnh việc, ứng dụng hình thức công nghệ thông tin phù hợp giữa nhà trường, giáo viên và cha mẹ trẻ để chia sẻ, tư vấn việc chăm sóc, giáo dục, đảm bảo an toàn và một số kỹ năng phòng tránh tai nạn thương tích khi trẻ nghỉ học ở nhà. Lựa chọn những nội dung cốt lõi, cần thiết, phối hợp và hướng dẫn phụ huynh chăm sóc và tổ chức giáo dục trẻ em ở nhà phù hợp với điều kiện của gia đình. 
Đồng thời, thực hiện theo công văn chỉ đạo mới nhất số 468/SGDĐT-CTTT-KHCN ngày 27/2/2022 của Sở GDĐT Thành phố Hà Nội về việc điều chỉnh hình thức dạy học tại các trường để đảm bảo thích ứng an toàn linh hoạt phòng chống dịch covid-19, Trong đó quy định “Trẻ mầm non nghỉ học tại nhà”. Như vậy, tính đến thời điểm khai giảng năm học 2021-2022 đến tháng 3/2022, cấp học mầm non đã nghỉ học tại nhà liên tiếp 7 tháng, trẻ em mầm non chưa được đến trường, đến lớp, chưa được gặp mặt làm quen với cô giáo và bạn bè trong lớp. Đây là một thách thức vô cùng lớn đối với đội ngũ giáo viên trong công tác phối kết hợp với phụ huynh để chăm sóc, giáo dục trẻ tại gia đình nói chung, đặc biệt với đội ngũ giáo viên Trường mầm non Tiên Phong nói riêng. 
	Vậy làm thế nào để giáo viên trong trường mầm non Tiên Phong có đủ kiến thức và các kỹ năng khi thiết kế bài giảng điện tử thông qua những giờ giao lưu Zoom và gửi các video hướng dẫn phối kết hợp với phụ huynh để chăm sóc, giáo dục trẻ tại gia đình, giáo viên cần có các kỹ năng áp dụng công nghệ thông tin và sử dụng các bài giảng điện tử, những hình ảnh đẹp, đoạn video sắc nét, hành vi đẹp, những kỹ năng sống được chuyển tới trẻ một cách nhẹ nhàng và sống động; góp phần hình thành ở trẻ nhận thức về cái đẹp, biết yêu cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp trong cuộc sống và những kỹ năng sống cần thiết đối với lứa tuổi mầm non trong thời gian nghỉ phòng chống dịch Covid-19 tại gia đình?
Qua một khoảng thời gian thực hiện cho thấy, phần nhiều các giáo viên trong trường không nắm bắt được cách các kỹ năng sử dụng các phần mềm hỗ trợ như Powerpoint, Camtasia, Fifmora, Canva, ispring 9.0 cũng như cách tìm kiếm hình ảnh, quay video sắc nét và và tách nên các hình ảnh. Mặt khác giáo viên không biết lựa chọn các phần mềm, kỹ năng hợp lý cho một bài giảng điện tử. Một số giáo viên lựa chọn ứng dụng công nghệ thông tin chưa đạt hiệu quả.
	Vì vậy: Qua một thời gian tìm tòi nghiên cứu, nhận thức được sâu sắc, ý nghĩa vai trò quan trọng sử dụng công nghệ thông tin có những phương pháp, kĩ năng sử dụng các phần mềm mới trong việc thiết kế bài giảng điện tử, đối với nhiều giáo viên còn gặp khó khăn chưa đem lại kết quả như mong muốn. Từ những nhận định trên, tôi đã lựa chọn đề tài và mong muốn góp phần vào việc nâng cao chất lượng dạy học cho giáo viên trường mầm non nơi tôi công tác nên tôi đã lựa chọn thực đề tài “Một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin xây dựng thiết kế bài giảng điện tử cho giáo viên mầm non”. Để áp dụng vào năm học 2021– 2022 tại Trường mầm non Tiên Phong - Ba Vì - Hà Nội.
	II. Mục đích nghiên cứu: 
	Nhằm tìm ra những phương pháp, những biện pháp mới để sử dụng kỹ năng và các phần mềm hỗ trợ như Powerpoint, Camtasia, Fifmora, Canva, ispring 9.0 cũng như cách tìm kiếm hình ảnh, quay video sắc nét và và tách nên các hình ảnh nâng cao chất lượng, hiệu quả của việc thiết kế bài giảng điện tử, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học theo phương pháp đổi mới trong trường mầm non. Đây cũng là cơ hội để bản thân tôi cũng như các giáo viên mầm non Tiên Phong nói riêng và giáo viên trong toàn ngành có cơ hội được chia sẻ, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau để có những cách thiết kế bài giảng điện tử sinh động, chính xác, hơn hấp dẫn, giúp trẻ hiểu bài dễ hơn.
	III. Đối tượng nghiên cứu:
	- Một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong việc xây dựng thiết kế bài giảng điện tử cho giáo viên mầm non.
	- Trao đổi một số kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc xây dựng thiết kế bài giảng điện tử.
	IV. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm:
	- Giáo viên ở trường mầm non Tiên Phong – Ba Vì – Hà Nội
	- Số lượng giáo viên 39, Trình độ của giáo viên: Đại học: 29, Cao đẳng: 04, Trung cấp: 04 ( Hiên đang học Đại học).
	V. Phương pháp nghiên cứu:
	- Để việc nghiên cứu đề tài trên được tốt, tôi đã sử dụng một số phương pháp để thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu như sau
 - Phương pháp nghiên cứu lý luận đọc và sử dụng các tài liệu về các phần mềm hỗ trợ và đọc sách báo, tạp chí giáo dục mầm non, mạng internet có liên quan đến đề tài.
 - Phương pháp quan sát.
 - Phương pháp kiểm tra khả năng tiếp thu bài của trẻ
- Phương pháp đàm thoại: 
 - Phương pháp tổng kết, đúc kết kinh nghiệm 
VI. Phạm vi và thời gian thực hiện đề tài:
	* Phạm vi thực hiện: Đề tài được thực hiện áp dụng trên giáo viên tại trường mầm non Tiên Phong.
* Thời gian thực hiện đề tài: Thời gian nghiên cứu là 7 tháng. Bắt đầu từ tháng 9 năm 2021 đến tháng 3 năm 2022.
B. PHẦN THỨ HAI
NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Những nội dung lí luận liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu tổng kết kinh nghiệm.
Để nghiên cứu tìm ra một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong việc xây dựng thiết kế bài giảng điện tử dạy trẻ lứa tuổi mầm non thì ngay từ đầu năm học tôi đã bám sát vào những kế hoạch, quy chế chuyên môn trong năm học của Phòng, của trường đã đề ra trong năm học cụ thể các kế hoạch, quy chế chuyên môn đó là:
 - Văn bản hợp nhất 01/VBHN-BGDĐT năm 2021 do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành hợp nhất Thông tư ban hành Chương trình Giáo dục mầm non.
- Thông tư 12/2019/TT-BGD&ĐT ngày 26/08/2019 của Bộ GD&ĐT ban hành chương trình BDTX giáo viên mầm non. 
- Công văn số 02/SGDĐT-GDTX-CN, ngày 04/1/2021 của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội về việc hướng dẫn công tác sáng kiến kinh nghiệm, nghiên cứu khoa học năm học 2020- 2021; 
 - Công văn số 3058/SGDĐT-GDMN ngày 31/8/2021 của Sở Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2021-2022 đối với giáo dục mầm non (GDMN)
- Thông tư số 26/2012/TT-BGDĐT ngày 10/07/2012 của Bộ giáo dục và Đào tạo về việc “Ban hành quy chế bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên mầm non”.
- Căn cứ kế hoạch số 631/KH-GD&ĐT-MN 25/09/2020 của phòng GD&ĐT Ba Vì về kế hoạch tổ chức thực hiện nhiệm vụ năm học 2020-2021 cấp học mầm non huyện Ba Vì .
	- Thực hiện kế hoạch số 301/KH- MNTP ngày 03/09/2021 về kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học 2021- 2022 của Trường Mầm Non Tiên Phong. Dựa vào kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên năm học 2021- 2022 của Trường mầm non Tiên Phong, kế hoạch giáo dục khối mẫu giáo năm học 2021- 2022.
	 - Thực hiện kế hoạch số 857/KH-PGDĐT đào tạo bồi dưỡng công nghệ thông tin cho CBQL và giáo viên Ngành GDĐT huyện Ba Vì năm 2021.
	- Báo cáo số 116/BC-SGDĐT ngày 17/01/2022 của Sở Giáo dục và Đào tạo về tiêu chí lựa chọn học liệu điện tử cấp học Mầm non.
	- Thực hiện kế hoạch Số: 45/KH-MNTP, Tổ chức Hội thi xây dựng video phối hợp phụ huynh chăm sóc, giáo dục trẻ tại nhà trường mầm non Tiên Phong Năm học 2021-2022.
 	 - Kế hoạch số 50/MNTP ngày 16/02/2021 V/v tăng cường ứng dụng CNTT phù hợp thực hiện chăm sóc, giáo dục trẻ và phòng chống dịch bệnh Covid-19 của Trường mầm non Tiên Phong.
	- Kế hoạch số 711/KH-PGDĐT ngày 20/10/2020 của Phòng GDĐT Ba Vì về kế hoạch thực hiện nhiệm vụ ứng dụng CNTT năm học 2020-2021.
	II. Khảo sát thực trạng.
	- Đặc điểm tình hình thực tế khi chưa thực hiện đề tài. Năm học 2020 – 2021 Số lượng giáo viên của trường là 39, Trình độ của giáo viên: Đại học: 29, Cao đẳng: 04, Trung cấp: 04 (Đang theo học Đại Học) Tôi nhận thấy có một số thuận lợi và khó khăn như sau.
	1. Thuận lợi:
	*Về giáo viên: Đội ngũ giáo viên trẻ đầy nhiệt huyết và có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. Phần lớn các đồng chí giáo viên trong nhà trường đều có kỹ năng sử dụng thành thạo máy vi tính. Có ý thức sưu tầm, sáng tạo đưa Công Nghệ Thông Tin vào giảng dạy và thiết kế bài giảng điện tử.
	Đam mê, luôn chủ động tự học tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ tin học và kĩ năng sử dụng, khai thác các phầm mềm.
- Tất cả giáo viên trong trường đều nhận thấy điểm tích cực của các kỹ năng sử dụng các phần mềm hỗ trợ như Powerpoint, Camtasia, Fifmora, Canva, ispring 9.0 cũng như cách tìm kiếm hình ảnh, quay video sắc nét và và tách nên các hình ảnh này trong việc đổi mới phương pháp dạy học và thiết kế bài giảng điện tử. 
	* Về Ban giám hiệu: Ban giám hiệu luôn quan tâm đầu tư cơ sở vật chất và chuyên môn, bồi dưỡng phương pháp, đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện cho giáo viên thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mới, và thực hiện theo chương trình giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm”. Ban giám hiệu có trình độ tin học, luôn sát sao chỉ đạo giáo viên về chuyên môn, thường xuyên dự giờ thăm lớp để nâng cao chất lượng giảng dạy. Đặc biệt trong năm học này nhà trường thường xuyên tổ chức các chuyên đề về ứng dựng công nghệ thông tin sử dụng các phần mềm hỗ trợ vào thiết kế các hoạt động phối kết hợp với phụ huynh chăm sóc giáo dục trẻ tại nhà để sinh hoạt chuyên môn. 
	- Đối với phụ huynh thì luôn nhiệt tình, phấn khởi, khi cô và trẻ cùng nhau tham gia giao qua Zoom và các video cô gửi lên nhóm Zalo của các lớp để phối kết hợp với phụ huynh chăm sóc giáo dục trẻ tại nhà .
	2. Khó khăn: Cơ sở vật chất của nhà trường còn hạn chế: Cả trường có 1 máy chiếu, số máy tính cho cán bộ, nhân viên, giáo viên còn ít, chỉ có 5 máy tính phục vụ giáo viên.
	Về giáo viên: Trình độ về CNTT của giáo viên còn hạn chế. Hơn nữa trình độ đào tạo không đáp ứng yêu cầu, nắm bắt các kỹ năng còn chậm. Trình độ nhận thức của một số giáo viên không đồng đều, khả năng ngoại ngữ của giáo viên không có. Một vài giáo viên năng lực chuyên môn nghiệp vụ chưa cao. Cách soạn giảng bài giảng điện tử còn nhiều lúng túng chưa linh hoạt.
	- Về cách lựa chọn phần mềm để thiết kế bài giảng. Nhiều giáo viên chưa biết cách thiết kế bài giảng hợp lý, chưa thành thạo kĩ năng, thao tác trên máy tính, trên các phần mềm hỗ trợ soạn giảng nên các bài giảng điện tử chưa thực sự sinh động, chưa thu hút trẻ và chưa đem lại hiệu quả cao. 
 	- Về cách phối màu nền và màu chữ: Trong một số bản chiếu để bắt mắt hơn đôi khi giáo viên hay lạm dụng những hình ảnh quá sặc sỡ quá nhiều chi tiết vẽ cầu kỳ, hoặc phối màu nền và màu chữ không bảo đảm quy tắc tương phản nên khi chiếu lên rất khó quan sát nội dung. 
 	 - Về hiệu ứng: Việc sử dụng thiết bị dạy học còn mang nặng tính hình thức, chưa thường xuyên, liên tục. ngại hỏi, ngại phát biểu ý kiến. Thiết bị dạy hiện đại tuy đã có nhưng đã cũ, do đó chất lượng chưa cao nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc nâng cao chất lượng CNTT của giáo viên
	- Một số giáo viên lại chưa có các kiến thức sâu về phần mềm Powerpoint, và sử dụng các phần mềm như Camtasia, Fimola, Canva nên rát khó lại tốn thời gian công sức trong việc tìm tư liệu lẫn thiết kế.
	- Về thiết kế trò chơi trên máy tính: Những trò chơi trong các hoạt động dạy học nhằm củng cố, ôn luyện lại nội dung kiến thức trong bài dạy, đồng thời phát huy tính tích cực, chủ động của trẻ. Những trò chơi này cần phải sinh động, hấp dẫn với trẻ, tạo sự thoải mái, thư giãn cho trẻ sau một khoảng thời gian dài tập trung trong tiết học, đảm bảo phù hợp với yêu cầu độ tuổi, với nhu cầu của trẻ trong từng lớp mà giáo viên lựa chọn thiết kế cho phù hợp. Tuy nhiên, để thiết kế trò chơi hấp dẫn trẻ, đòi hỏi giáo viên phải học hỏi, tìm tòi các thao tác, kĩ năng nâng cao. Tuy nhiên việc này đối với nhiều giáo viên vẫn là một vấn đề khó khăn.
	3. Số liệu điều tra trước khi thực hiện: 
	Bản thân tôi là Tổ phó tổ mẫu giáo tôi đã tham gia cuộc thi thiết kế bài giảng E_Learning cấp huyện tôi đã đạt giải nhất và tham gia thi cấp Thành Phố qua học hỏi bồi dưỡng tôi có một số kỹ năng khi thiết kế bài giảng điện tử và các kỹ năng sử dụng các phần mềm cũng như cách tìm các hình ảnh và video sắc nét, để thực hiện đề tài nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm bước đầu có kết quả khảo sát trên giáo viên như sau:
	Kết quả khảo sát các nội dung đầu năm:
	Tổng số 39 giáo viên tại trường tôi như sau: 
	Kết quả khảo sát đầu năm.
TT