Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động giáo dục cho trẻ Mầm Non

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tính cấp thiết phải tiến hành sáng kiến.
1.1. Cơ sở lí luận
Ngày 20/12, Bộ Giáo dục và đào tạo tổ chức Hội thảo chuyển đổi số giáo dục năm 2022. Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ nhấn mạnh chuyển đổi số là xu thế tất yếu của xã hội nói chung và Giáo dục Đào tạo nói riêng. Thứ trưởng đặc biệt đánh giá cao năng lực thích ứng, tích cực học hỏi và thực hành ứng dụng Công nghệ thông tin vào dạy học của đội ngũ giáo viên. Theo đó, có ba vấn đề cốt lõi của ứng dụng Công nghệ thông tin và chuyển đổi số đó là: Góp phần tạo ra sự đột phá, phát triển khác biệt cho cả giáo dục phổ thông, giáo dục đại học; lấy người học và người dạy làm trung tâm của chuyển đổi số, lấy lợi ích của người học, nhà giáo, người dân làm thước đo đánh giá chuyển đổi số; xác định vai trò trách nhiệm chuyển đổi mạnh mẽ của cán bộ quản lý. Những đòi hỏi này cần được cụ thể hoá bằng những kế hoạch, hành động cụ thể.  (Theo Báo Bộ Giáo dục và Đào tạo https://moet.gov.vn/giaoducquocdan/tang-cuong-ung-dung-cntt/Pages/tin-tuc.aspx?ItemID=8349)
1.2. Cơ sở thực tiễn
Các bạn chắc hẳn cũng biết, mỗi đứa trẻ đều mang một hạt giống thiên tài, tài năng không phải là một tố chất bẩm sinh, nhưng hoàn toàn có thể đạt được thông qua rèn luyện. Tính sáng tạo là khả năng tự suy nghĩ và tìm ra phương pháp giải quyết mà không cần nhờ đến người khác. Cách giáo dục con trẻ ngay từ thời thơ ấu ảnh hưởng, quyết định đến tương lai của trẻ. Con đường sau này của trẻ phải đi một mình còn rất dài, điều duy nhất chúng ta có thể làm là trang bị đầy đủ kiến thức cho trẻ. 
Trong thời đại công nghệ cao, sức lao động của con người dần được thay thế bởi máy móc. Trí tuệ nhân tạo, khoa học, công nghệ phát triển như vũ bão, thật khó có thể hình dung được rằng thế giới này sẽ thay đổi như thế nào trong thời gian tới. Vậy những đứa trẻ sẽ phải làm gì để thích nghi với cuộc sống, các phương pháp học tập kiểu cũ – học vẹt có còn phù hợp trong thời đại mà chỉ cần một cái click chuột là ta có thể tìm kiếm mọi thông tin trên internet.  Chính vì vậy, những người làm trong lĩnh vực giáo dục cũng như các học sinh, sinh viên cần chủ động thích ứng với xu hướng chuyển đổi công nghệ số mạnh mẽ này.
Hiện nay các trường mầm non có điều kiện đầu tư, trang bị ti vi, máy tính và kết nối mạng internet tạo điều kiện cho giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học mang đến rất nhiều ưu điểm nổi trội: tạo ra môi trường học tập hiện đại, thú vị, linh hoạt kích thích khả năng sáng tạo, hứng thú và tăng tương tác giữa người dạy – người học.  Đó chính là lý do, mục đích thôi thúc tôi tìm tòi, nghiên cứu SKKN: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non.”
2. Mục tiêu của đề tài, sáng kiến.
Dựa vào điều kiện thực tế của địa phương, của trường mầm non nơi tôi đang công tác tôi chọn đề tài này xác định thực trạng và đề xuất biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng bài giảng nhằm tổ chức tốt các hoạt động cho trẻ trong trường mầm non”.
Giúp giáo viên có thể khai thác tốt các phần mềm đơn giản thông dụng như powerpoint, fimola, ispring. Khai thác các nguồn tài nguyên trên Internet. Qua đó, giáo viên có thể thiết kế những bài giảng trở nên sinh động và thu hút hơn. 
Giúp học sinh sớm tiếp cận với “thế giới” công nghệ, có các nguồn tài nguyên, tư liệu học tập mọi lúc, mọi nơi thông qua internet, qua đó giúp các con hoàn thiện các kỹ năng mềm như: tư duy phân tích, khả năng phán đoán  Đây cũng chính là tiền để để những “mầm xanh” chinh phục công nghệ trong tương lai.
3. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu.
3.1. Thời gian.
Thời gian thực hiện đề tài: Từ tháng 09 năm 2023 đến tháng 04 năm 2024. Củng cố và thực hiện cho những năm tiếp theo.
3.2. Đối tượng.
Một số biện pháp nâng cao ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non.
3.3. Phạm vi.
Đề tài được thực hiện tại trường mầm non nơi tôi đang công tác.
PHẦN II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN.
Hiện trạng của vấn đề.
1.1 Cách làm cũ trước khi thực hiện đề tài
Trước khi nghiên cứu đề tài này việc ứng dụng công nghệ thông tin vào tổ chức hoạt động giáo dục trẻ của tôi cũng như các đồng nghiệp trong trường còn sơ sài, chưa phong phú, hiệu quả chưa cao. Việc ứng dụng công nghệ thông tin mới chỉ dừng lại ở việc sử dụng thiết bị công nghệ như tivi, máy chiếu để tạo bài trình chiếu đơn giản như chiếu hình ảnh hoặc chạy các file âm thanh, video trong các tiết học. 
Công tác truyền thông, liên lạc, kết nối với phụ huynh mới chỉ dừng lại ở việc thông qua số điện thoại, chưa vận dụng các tính năng của mạng xã hội, cổng thông tin điện tử.
1.2. Nhược điểm của hiện trạng của vấn đề
Việc tự nghiên cứu các phần mềm hoặc các tính năng của phần mềm mất nhiều thời gian. Bên cạnh đó không phải giáo viên nào cũng có khả năng tìm hiểu cũng như ứng dụng các phần mềm trong giảng dạy. Có những giáo viên ngại tìm hiểu, nghiên cứu để nâng cao trình độ. Trình độ Tiếng Anh của giáo viên còn hạn chế nên gặp nhiều khó khăn trong việc tìm nguồn và khai thác tài liệu trên Internet.
Với những khó khăn trên nên đa số các bài giảng chỉ mới sử dụng các hình ảnh đơn giản, chất lượng hình ảnh còn thấp, chưa phong phú, chưa tạo được hứng thú cho trẻ, chưa tạo ra được các nguồn tài nguyên giúp phụ huynh và học sinh có thể học tập tại nhà.
1.3. Số liệu khảo sát trước khi thực hiện đề tài
Từ những thuận lợi và khó khăn trên đầu năm học 2023-2024 tôi đã khảo sát thực tế đầu năm về hứng thú học tập của học sinh, khả năng sử dụng các phần mềm tin học của giáo viên, sự tương tác của phụ huynh với giáo viên và nhà trường.
STT
Nội dung
Đạt
Chưa đạt
Số lượng
Tỉ lệ %
 
Số lượng
Tỉ lệ
%
1
 Trẻ đạt mục đích - yêu cầu và hứng thú với các hoạt động.
15/27
55,5%
12/27
44,4%
2
Trẻ hứng thú học tập tại nhà.
10/27
37%
17/27
62,9%
3
Phụ huynh truy cập Website của nhà trường.
7/27
25,9%
20/27
74%
4
 Khả năng hiểu biết và sử dụng một số phần mềm tin học của giáo viên trong trường.
15/37
40,5
22/37
59,4%
Từ những kết quả khảo sát như trên tôi thấy phần lớn trẻ chưa hứng thú trong hoạt động học. Từ đó dựa vào vốn kiến thức của bản thân mình có được khi được học ở trường, có được trong thực tế đi dạy học đặc biệt sau những lần được bồi dưỡng chuyên môn về Ứng dụng công nghệ thông tin, nghiên cứu tài liệu tôi đã tìm ra một số biện pháp áp dụng mà theo tôi sẽ đạt hiệu quả tốt.  
2. Giải pháp thực hiện sáng kiến để giải quyết vấn đề
Tại Hội thảo chuyển đổi số giáo dục năm 2022 do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn khẳng định: trong vài năm gần đây, đặc biệt là năm qua, đã có chuyển biến mạnh mẽ trong tăng cường ứng dụng Công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong dạy học.  Đặc biệt nhấn mạnh đến yếu tố con người và vấn đề nhận thức, năng lực. Điều quan trọng là phải lấy lợi ích của người học, người thầy, người dân làm hàng đầu và đem đến những trải nghiệm để họ thấy được lợi ích của chuyển đổi số. Thông tin và học liệu số không những tiện lợi, có thể sử dụng mọi nơi, mọi lúc mà còn đưa lại hiệu quả to lớn cho người dùng. Công tác quản lý, dạy học cũng được tiến hành nhanh chóng, kịp thời, giảm trung gian.
Xác định rõ thực trạng của đề tài, tôi tiến hành nghiên cứu, xây dựng và thực hiện “Một số giải pháp nâng cao chất lượng ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non.” 
2.1. Giải pháp 1: Khai thác nguồn tài nguyên trên internet, tự học nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin.
a. Khai thác nguồn tài nguyên trên internet
Internet là kho tàng kiến thức khổng lồ lưu trữ tri thức của nhân loại, là kho dữ liệu phong phú về cả nội dung, hình thức, mới mẻ, sống động và đầy sáng tạo trên google bằng trình duyệt Cốc cốc, Chrome, Youtube  Việc sử dụng Internet giúp chúng ta có thể dễ dàng tìm tòi, nghiên cứu, học hỏi để mở mang kiến thức và nâng cao trình độ bản thân. Do đó, việc hình thành được kĩ năng khai thác thông tin trên Internet, sử dụng các trang tìm kiếm phục vụ cho việc giảng dạy là nhiệm vụ cấp bách với mỗi giáo viên. Mỗi giáo viên đều tự học cách tìm kiếm, khai thác, vận dụng linh hoạt nguồn dữ liệu này vào bài giảng sẽ tạo điểm nhấn, và kích thích hứng thú của trẻ.
Khi giáo viên tìm kiếm, lựa chọn tư liệu cho bài học điều quan trọng nhất là phù hợp, hình thức đa dạng và được chọn lọc; lượng thông tin bổ sung vừa đủ. Việc tra cứu các thông tin trên mạng internet hiện nay cũng đơn giản hơn nhưng cách tra cứu khai thác nhanh - gọn – chính xác thì không phải giáo viên nào cũng biết. Vậy khi tìm kiếm thông tin trên mạng internet cần lưu ý một số mẹo sau: 
- Xác định mục đích sử dụng thông tin.
- Chọn những từ khóa quan trọng: Để tìm kiếm thông tin, trước tiên cần phải xác định từ khóa - Keyword của thông tin muốn tìm kiếm, từ khóa là từ đại diện cho thông tin cần tìm. Nếu từ khóa không rõ ràng và chính xác thì sẽ cho ra kết quả tìm kiếm rất nhiều, rất khó phân biệt và chọn được thông tin như mong muốn, còn nếu từ khóa quá dài kết quả tìm kiếm có thể không có.
-Lựa chọn công cụ tìm kiếm: Công cụ tìm kiếm chính là nơi mà bạn sẽ tìm kiếm thông tin; điển hình nhất là Google. Việc lựa chọn công cụ tìm kiếm tương thích với dạng thông tin bạn cần tìm sẽ rút ngắn thời gian tìm kiếm rất nhiều.
- Liệt kê những trang web nổi tiếng. Ví dụ: Để có được các hình ảnh sắc nét khi thiết kế bài giảng tôi thường tìm kiếm trên các địa chỉ website như pixabay.com, freepik.com, png.com, https://www.pinterest.com/.
-Lưu lại trang tìm kiếm: Khi tìm được một file tài liệu chất lượng chúng ta hãy nhớ tải ngay file tài liệu đó về và lưu trữ trong máy tính. Sau này nếu có muốn tìm lại cũng rất dễ dàng. Ngoài ra nếu tìm được một trang web bổ ích; bạn cũng có thể lưu lại bằng tiện ích lưu dấu trang của Google chrome.
Ví dụ : Để tìm kiếm hình ảnh hoa hồng cho hoạt động khám phá khoa học, tôi sử dụng địa chỉ  sau đó nhập từ khóa “hoa hồng” hoặc “rose” để tìm kiếm hình ảnh. Với trang web Pixabay chúng ta thoải mái khám phá thư viện ảnh, vector, minh họa, thậm chí cả video và nhạc bản quyền miễn phí để sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau. 
Hình ảnh 1: Cách tìm kiếm ảnh trên trang 
b. Tự học, nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin.
Để ứng dụng công nghệ thông tin đạt hiệu quả cao trong các hoạt động giáo dục, mỗi giáo viên cần phải có một quá trình nghiên cứu, tự học, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, tích lũy kinh nghiệm và tâm huyết. 
Ngoài các buổi tập huấn do Phòng Giáo dục tổ chức, tôi đã tự học nâng cao ứng dụng công nghệ thông tin trên internet cách thiết kế bài giảng điện tử, xây dựng video, thiết kế truyện tranh, bài tập tư duy, thiết kế bài tập trực tuyến, bài giảng E – learning, sách điện tử. Dưới đây là một số kênh tôi đã từng học:
+ Kênh youtube của thầy Hoàng Hưởng: 
https://www.youtube.com/@SOANGIANGTV
+ Kênh youtube của thầy Bùi Duy Phương
https://www.youtube.com/@buiduyphuong
+ Kênh youtube của thầy Nguyễn Ngọc Dương
https://www.youtube.com/@nguyenngocduong
Hình ảnh 2: Một số kênh youtube đã học
Ngoài việc tự học từ các nguồn thông tin trên internet, tôi tham gia các nhóm cộng đồng trên mạng xã hội như: cộng đồng thiết kế silde powerpoint dành cho giáo dục Việt Nam, Cộng đồng thiết kế Canva việt Nam, tham gia các khóa học trực tuyến. Qua các khóa học này giúp tôi hoàn thiện, nâng cao kĩ năng sử dụng các phần mềm trong thiết kế bài giảng.
Hình ảnh 3: Hình ảnh các nhóm cộng đồng, học trực tuyến.
2.2. Giải pháp 2: Sử dụng các phần mềm đơn giản, thông dụng.
Đây là một hoạt động đòi hỏi nhiều kĩ thuật sử dụng máy tính.
a. Micosoft Power Point
PowerPoint nằm trong bộ công cụ Microsoft Office, là một phần mềm trình chiếu sử dụng các slide để truyền tải thông tin. PowerPoint giúp người giảng dạy trình bày bài giảng sinh động, thu hút hơn. Cùng với đó, học sinh dễ dàng cộng tác, từ đó trình bày ý tưởng của mình.
- Các phiên bản của PowerPoint cũng thường xuyên cập nhật các tính năng mới. Để có những tính năng tuyệt vời như vậy chúng ta tải cài đặt office 365, office 2016, office 2019. Bản thân tôi đang sử dụng bộ office 2019.
* Bộ Icon phong phú nhiều chủ đề tuyệt đẹp.
Hình Ảnh 4: Bộ Icon trong phần mềm Powerpoint
- Để lấy được bộ Icon đó chúng ta vào thẻ Insert sau đó chọn mục Icon thì xuất hiện bảng có các Icon, có nhiều chủ đề khác nhau. Các Icon có thể thay đổi màu sắc và có thể phóng to thu nhỏ.
* Tính năng 3D trên powerpoint 2016
Tính năng 3D giúp bài giảng điện tử của bạn không còn nhàm chán, thiếu trực quan. Tính năng 3D giúp học sinh tiếp cận một cách dễ dàng với những con số, hình ảnh phức tạp.  Đây là một tính năng mới được cập nhật của Office 2016, có rất nhiều hình ảnh bằng giấy rất đẹp có thể sử dụng trong hoạt động khám phá, làm quen với văn học
Muốn tìm hình 3D ta vào Insert chọn 3D Molers chọn tiếp From Oline Sources sẽ hiện ra các hình ảnh 3D. Những hình ảnh nhìn qua thì rất bình thường nhưng khi xoay trục 3D của nó điều bất ngờ sẽ sảy ra.
Hình ảnh 5: Hình ảnh tính năng 3D
 * Sử dụng Hiệu ứng 
Để bài thuyết trình trở nên hấp dẫn và sinh động, mới lạ thu hút được sự chú ý và hứng thú của trẻ, thì chúng ta cần khai thác tính năng hiệu ứng động trong powerpoint. 
 -Transitions: Là những hiệu ứng động được sử dụng tạo ra chuyển động bắt mắt giữa các slide khi chuyển từ slide trước sang slide sau. Những tùy chọn này nằm trong bảng chọn Transitions trên thanh cộng cụ PowerPoint. Bạn vào Transttion sau đó bạn chọn hiệu ứng tùy thích và các slide của bạn sẽ chuyển cảnh vô cùng đẹp mắt, linh hoạt.
-Animation: Là hiệu ứng hình ảnh dùng để áp dụng lên văn bản, các hình khối hoặc hình ảnh nhằm tạo ra các đối tượng chuyển động một cách linh hoạt, sống động hơn. Để tạo hiệu ứng này rất đơn giản:
+Bước 1: Sau khi hoàn thành Slide, hãy click chuột vào đối tượng mà bạn muốn chèn hiệu ứng.
+Bước 2: Tiếp theo hãy chọn Animations mà bạn muốn sử dụng là đã hoàn tất. Trường hợp bạn muốn chèn thêm thời gian diễn ra hiệu ứng hoặc thực hiện thêm các chỉnh sửa khác thì chỉ cần chọn vào mục cài đặt tại Animations đã chọn.
- Như vậy với tính năng này chúng ta có thể làm được một câu chuyện dạy cho các con với những hình ảnh đẹp chuyển cảnh như trong một bộ phim 3D rất hấp dẫn trẻ. Bạn có thể lồng tiếng gây hứng thú hơn cho trẻ. 
Hình ảnh 6: Trẻ học toán sử dụng bài giảng điện tử
* Xuất bản video
Ngoài việc sử dụng powerpoint để tạo ra các slide thuyết trình chúng ta có thể sử dụng powerpoint để tạo ra các video ngắn.
Khi thiết kế hoàn thiện bản trình chiếu slide theo nội dung mong muốn với các đối tượng và các hiệu ứng, bạn có thể ghi âm lời thoại đồng bộ cùng các hiệu ứng trong mục Record Slide Show sau đó chuyển từ định dạng PowerPoint sang định dạng file video bằng cách sau 
- Bước 1: Bạn tùy chọn File => Export => Create a Video.
- Bước 2: Hộp thoại Create a Video hiện ra, bạn chọn chất lượng video sau đó bấm Create a Video
+ Ultra HD 4K: Độ phân giải là 3840 x 2160 được hiển thị màn hình lớn nhưng dung lượng lưu trữ rất nhiều có thể lên đến hàng trăm MB.
+ Full HD: Độ phân giải