Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng một số công cụ, hỗ trợ kiểm tra đánh giá khi dạy Học Hóa 8 trực tuyến hiệu quả

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BA VÌ TRƯỜNG THCS ĐỒNG THÁI
=====================
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
"SỬ DỤNG MỘT SỐ CÔNG CỤ, HỖ TRỢ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KHI DẠY HỌC HÓA 8 TRỰC TUYẾN HIỆU QUẢ”
Lĩnh vực/ Môn : Chuyên môn/ Hóa học Cấp học	: THCS
Tên tác giả	: Khuất Thị Thu Trang Đơn vị công tác : THCS Đồng Thái
Chức vụ	: Giáo viên
Năm học: 2021-2022
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU	1
Tên đề tài	1
Lý do chọn đề tài	1
Mục đích nghiên cứu	2
Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu	2
Thời gian nghiên cứu:	2
Đối tượng nghiên cứu	2
Phạm vi nghiên cứu	3
QUÁ TRÌNH THỤC HIỆN ĐỀ TÀI	3
Khảo sát thực tế	3
Khảo sát thứ nhất	3
Khảo sát thứ hai	5
Nội dung của đề tài nghiên cứu	6
Lý luận	6
Thuyết minh tính mới của từng ứng dụng trong qúa trình thực hiện . 8
Khả năng áp dụng	10
Những minh chứng cho các giải pháp đã thực hiện với từng bài cụ thể
.	10
KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÓ SO SÁNH ĐỐI CHỨNG	13
KẾT LUẬN, BÀI HỌC KINH NGHIỆM SAU KHI THỰC HIỆN	13
Kết luận	14
Bài học kinh nghiệm	14
NHỮNG KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ NGHỊ SAU QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN ĐỀ TÀI	15
Đối với Phòng GD & ĐT	15
Đối với nhà trường	15
Đối với giáo viên	15
Đối với gia đình và bản thân học sinh	15
NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI
PHẦN MỞ ĐẦU
Tên đề tài
“Sử dụng một số công cụ, hỗ trợ kiểm tra đánh giá khi dạy học hóa 8 trực tuyến hiệu quả”.
Lý do chọn đề tài
Hóa học là một trong những bộ môn khoa học có từ lâu đời, được các nhà khoa học nghiên cứu, tìm tòi và phát triển về tính chất của các chất, sự biến đổi về chất. Vì vậy môn hóa học là môn gắn liền với tự nhiên và đi cùng với đời sống của con người có vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu dạy và học ở bậc THCS trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản, để học sinh khỏi bỡ ngỡ trong các tình huống, hiện tượng gặp phải trong tự nhiên và đời sống.
Hiện nay việc giảng dạy bộ môn Hóa học rất được coi trọng, được đầu tư trang thiết bị dạy học đầy đủ, hiện đại, bố trí các phòng học bộ môn riêng. Bên cạnh đó, sự phát triển nhanh chóng của CNTT-TT tạo ra những thay đổi rất lớn về mọi mặt của con người, trong đó có giáo dục đặc biệt với bộ môn Hóa học
Tuy nhiên, phương pháp dạy của một số giáo viên còn lạc hậu, chưa có sự đổi mới để khơi gợi hứng thú học Hóa học cho học sinh ngoài việc dạy các kiến thức lí thuyết rồi học thuộc lòng, làm bài tập dập khuân như một cái máy khá nhàm chán. Đây cũng là một nguyên nhân khiến việc học Hóa trở nên nhàm chán và khó khăn đối với học sinh. Bản thân học sinh vẫn chưa tìm ra một phương pháp học đúng đắn để nâng cao trình độ kiến thức Hóa của mình. Thực tế trên đã đặt ra vấn đề và cần thay đổi trong việc dạy và học Hóa không chỉ để đáp ứng kỳ thi mà còn để học sinh yêu thích môn học này hơn. Điều này lại đặc biệt cần thiết trong thời kỳ dịch bệnh bùng phát khiến cho hàng triệu học sinh trên khắp cả nước phải tạm dừng việc đến trường nhưng không dừng việc học.
Ngày 27/3/2020, Sở GD&ĐT Hà Nội ban hành Công văn số 967 về việc hướng dẫn dạy học trên truyền hình và dạy học trực tuyến, theo đó cho phép các nhà trường kiểm tra, đánh giá thường xuyên kết quả học tập của học sinh. Qua đây, các thầy cô cũng tiếp cận gần hơn với hình thức dạy học trực tuyến.
Dạy học trực tuyến cũng tạo cơ hội cho giáo viên, học sinh được chủ động tiếp cận nguồn học liệu hữu ích trên internet để phục vụ việc giảng dạy và học tập. Thông qua dạy học trực tuyến, cả giáo viên và học sinh được nâng cao năng
lực ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học, góp phần đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá.
Là giáo viên chắc hẳn các thầy cô cũng đã từng trăn trở làm thế nào để giờ học diễn ra hiệu quả học sinh lĩnh hội kiến thức một cách tốt nhất khi tham gia học trực tuyến, học sinh có hứng thú học tập và phát huy được tính tích cực của mình, rồi đến các hoạt động kiểm tra đánh giá, theo dõi quá trình học tập của học sinh kịp thời trong thời gian học trực tuyến hẳn là một bài toán mà các thầy cô quan tâm. Với vốn kinh nghiệm còn ít ỏi của mình, cùng với việc thực hiện giảng dạy trực tuyến trong thời gian vừa qua, tôi mạnh dạn nghiên cứu:
“SỬ DỤNG MỘT SỐ CÔNG CỤ, HỖ TRỢ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KHI DẠY HỌC HÓA 8 TRỰC TUYẾN HIỆU QUẢ”.
Học sinh được hướng dẫn sử dụng các công cụ như Quizziz, Padlet, Azota để ôn tập và kiểm tra trên lớp và về nhà.
Mục đích nghiên cứu	
Mục đích của đề tài này là:
Đa dạng hóa các hình thức ôn luyện, củng cố cuối mỗi tiết học và kiểm tra bài cũ đầu giờ nhằm thu hút được sự tham gia của nhiều học sinh trong lớp.
Để tăng cường sự tương tác giữa giáo viên và học sinh, giảm áp lực cho người dạy cũng như tạo hứng thú trong học tập cho học sinh trong các tiết dạy trực tuyến.
Dễ dàng quản lý, lưu trữ kết quả hoạt động học trực tuyến của học sinh.
Kiểm tra đánh giá kịp thời theo dõi kết quả học tập của học sinh để điều chỉnh phương pháp dạy học phù hợp.
Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Thời gian nghiên cứu:
Khảo sát, áp dụng các giải pháp và kiểm tra đánh giá kết quả thực hiện đề tài được thực hiện từ tháng 9/2021 đến tháng 2/2022 (dựa vào kết quả học tập học kỳ 1)
Tiếp tục triển khai thực hiện ở học kỳ 2 và áp dụng với các lớp cùng khối.
Đối tượng nghiên cứu:
Đề tài này được nghiên cứu và thực hiện với 45 học sinh lớp 8A năm học 2021-2022.
Đối tượng đối chứng chính là kết quả của các em trước khi thực hiện đề tài.
Phạm vi nghiên cứu
Đề tài được thực hiện nhằm nghiên cứu thực trạng việc dạy và học Hóa học trong thời kỳ dạy học trực tuyến nhằm tìm ra một số công cụ dạy và học, kiểm tra hữu hiệu.
Đề tài được thực hiện trên cơ sở thiết kế các hoạt động kiểm tra bài cũ, kiểm tra thường xuyên và ôn luyện củng cố cuối mỗi tiết học hoặc bài học trong chương trình Hóa 8
Nghiên cứu chương trình sách giáo khoa.
Đọc các tài liệu liên quan
Thiết kế một số hoạt động bài tập về nhà.
Thực hành trên lớp dạy, quan sát.
Lấy ý kiến phản hồi từ học sinh. Dựa vào kết quả đạt được, rút kinh nghiệm.
QUÁ TRÌNH THỤC HIỆN ĐỀ TÀI
Khảo sát thực tế
Trước khi tiến hành thực hiện đề tài này, tôi đã tiến hành hai khảo sát sau đây:
Khảo sát thứ nhất
Để đánh giá thực trạng ghi nhớ và làm bài tập kiến thức hóa của học sinh, tôi thực hiện khảo sát với học sinh lớp 8A trường THCS Đồng Thái về hai nội dung sau đây.
Nội dung thứ nhất: Kiểm tra việc ghi nhớ và áp dụng các đơn vị kiến thức sau khi kết thúc Bài 9: Công thức hóa học trong chương trình sách giáo khoa Hóa 8
Nội dung khảo sát số 1:
Câu 1: Chọn đáp án đúng
A. Công thức hóa học của đồng là Cu
B. 3 phân tử oxi là O3
C. CaCO3 do 2 nguyên tố Canxi, 1 nguyên tố oxi tạo thành
D. Tất cả đáp án trên
Câu 2: Ý nghĩa của công thức hóa học
A. Nguyên tố nào tạo ra chất
B. Phân tử khối của chất
C. Số nguyên tử mỗi nguyên tố có trong 1 phân tử của chất
D. Tất cả đáp án
Câu 3: Từ công thức hóa học của CuSO4 có thể suy ra được những gì
A. CuSO4 do 3 nguyên tố Cu, O, S tạo nên	B. Có 3 nguyên tử oxi trog phân tử
C. Phân tử khối là 96 đvC	D. Tất cả đáp án
Câu 4: Viết CTHH và tính phân tử khối của hợp chất có 1 nguyên tử Mg, 1 nguyên tử N và 3 nguyên tử oxi trong phân tử
A. MgNO3, phân tử khối là 85	B. MgNO3, phân tử khối là 86
C. Không có hợp chất thỏa mãn	D. MgNO3, phân tử khối là 100
Câu 5: Chon đáp án sai
A. CTHH của đơn chất chỉ gồm kí hiệu hóa học của 1 nguyên tố
B. Lưu huỳnh có công thức hóa học là S2
C. Phân tử khối của CaCO3 là 100 đvC
D. Tất cả đáp án
Câu 6: 3H2O nghĩa là như thế nào
A. 3 phân tử nước	B. Có 3 nguyên tố nước trong hợp chất
C. 3 nguyên tố oxi	D. Tất cả đều sai
Câu 7: Cho kim loại M tạo ra hợp chất MSO4. Biết phân tử khôi là 123. Xác định kim loại m
A. Magie	B. Đồng	C. Sắt	D. Bạc
Câu 8: Chọn công thức hóa học đúng nhất
A. CaSO4	B. Fe5S	C. H	D. SO32-
Câu 9: Công thức hóa học đúng
A. Kali sunfuro KCl	B. Canxi cacbua CaH
C. Cacbon đioxit CO2	D. Khí metin CH4
Câu 10: Chọn đáp án sai
CO là cacbon oxit
Ca là công thức hóa học của canxi
Al2O3 có 2 nguyên tử nhôm và 2 nguyên tử oxi trong phân tử
Tất cả đáp án
Kết quả khảo sát số 1:
Số câu
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
đúng
Số học
2
3
6
4
5
15
6
3
1
0
sinh
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
(45)
4,44
6,67
13,33
8,90
11,11
33,33
13,33
6,67
2,22
0

%
%
%
%
%
%
%
%
%
%

Xếp loại
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Kém
Số học sinh
11
9
15
9
1
(45)
= 24,44%
=20,00%
= 33,33 %
=20,00%
=0,23%

Từ kết quả trên cho thấy, chỉ có 15 học sinh (33,33%) trả lời đúng 7 – 10 câu trong khi có 10 học sinh chiếm tỷ lệ 22,22% chỉ trả lời đúng dưới 5 câu hỏi. Bên cạnh đó, có 20 học sinh (44,44%) trả lời đúng 5-6 câu hỏi nhưng vẫn có những câu các em trả lời một cách ngẫu nhiên (khoanh bừa). Để tìm hiểu được nguyên nhân của tình trạng trên tôi đã tiến hành khảo sát thứ 2 ngay sau khi cho các em làm khảo sát số 1.
PHIẾU ĐIỀU TRA
THỰC TRẠNG HỌC TẬP MÔN HÓA 8 (TRƯỚC KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI)
Các em đọc và chọn câu trả lời thích hợp. (Các câu hỏi không đánh giá đúng/ sai)
Khảo sát thứ hai
1. Em thấy việc học các kiến thức hóa có khó khôn
A. Rất khó
B. Tương đối khó
C. Không khó
2.
Em có thường xuyên luyện viết và đọc các công thức hóa học?
A. Thường xuyên
B. Thỉnh thoảng
C. Hiếm khi
3. Em có nhận xét gì về việc dạy học, kiểm tra kiến thức lí thuyết hóa trên

lớp?


A. Hiệu quả, hay
4. Em thường lấy
Bài tập giáo viên
Nguồn sách mu
Nguồn bài tập tr
Chỉ làm bài tập
4. Em thích nhận hay không (Giáo v viên kiểm tra)? Tại
Cảm ơn các em đã
B. Bình thường
bài tập ở đâu để ôn luy giao cho dưới dạng vă
a.
ên Internet.
trong sách giáo khoa. bài tập về nhà, kiểm tra iên giao bài cho học sin
sao?
hợp tác!
C. Không hiệu quả, tẻ nhạt ện? (Có thể chọn nhiều đáp án) n bản.
theo phương pháp truyền thống h làm. Làm xong chụp gửi giáo
Với khảo sát thứ 2 tôi đã thu được kết quả như sau:
Câu 1: Đại đa số học sinh cho rằng học kiến thức hóa rất khó vì các em không tư duy được và khó nhớ. (30 học sinh)
Câu 2: Chỉ một số ít học sinh thường xuyên luyện viết CTHH và đọc tên gây khó khăn trong việc nhận diện các chất.
Câu 3: Phần lớn câu trả lời đều cho rằng các tiết dạy kiến thức hóa trên lớp tẻ nhạt, không hiệu quả.
Câu 4: Đa số học sinh chỉ làm bài tập giáo viên giao về nhà. Chỉ một số ít tự tìm tài liệu để luyện tập thêm.
Câu 5: Đa số học sinh trả lời là không thích nhận bài tập về nhà và kiểm tra theo phương pháp truyền thống. Vì làm xong các em không biết được kết quả, và lỗi sai của mình để kịp thời sửa lỗi.
Từ thực trạng trên, tôi đã tìm hiểu và ứng dụng một số công cụ dạy học và kiểm tra đánh giá trực tuyến nhằm tăng cường sự tương tác của học sinh trong lớp học cũng như giúp học sinh hứng thú hơn với bài học trực tuyến cho học sinh lớp 8A.
Nội dung của đề tài nghiên cứu
Lý luận
Công nghệ thông tin phát triển cho phép ứng dụng các phần mềm hỗ trợ vào dạy học , làm cho các bài giảng sinh động, hấp dẫn thu hút được học sinh, từ đó khơi gợi hứng thú, kích thích sự tự học, tự tư duy sáng tạo của học sinh . Các phần mềm ứng dụng hỗ trợ hữu hiệu trong việc dạy học hiện nay phải kể đến: hệ thống ứng dụng của Google và hệ thống ứng dụng của Microsoft.
Trong phạm vi nghiên cứu này, tôi sẽ đề cập đến việc khai thác một số ứng dụng hỗ trợ dạy học liên quan đến hai hệ thống trên, Sau đây là một số điểm nổi bật của các ứng dụng được lựa chọn đưa vào áp dụng:
Quizizz
Quizizz là một công cụ phổ biến và hiệu quả hỗ trợ việc dạy và học Hóa bằng cách tạo ra các câu hỏi trắc nghiệm, hoặc các thí nghiệm dưới dạng video trực quan nhằm đẩy nhanh quá trình tiếp thu của học sinh, đồng thời là công cụ kiểm tra nhanh để tạo, trực quan cho giáo viên. Trong việc phát triển kỹ năng tự học của học sinh ở cấp THCS, Quizizz là một công cụ hữu ích vì có hai chức năng chính là tạo câu hỏi trắc nghiệm và kho trò chơi trắc nghiệm nhiều chủ đề. Các câu hỏi trắc nghiệm trong Quizizz thuộc nhiều thể loại khác nhau để học sinh khám phá, nghiên cứu, tự đánh giá trình độ của mình. Quizizz dùng để củng cố bài học, kiểm tra, đánh giá kết quả giúp người học chủ động tương tác và ôn lại những nội dung trọng tâm mà người học cần ghi nhớ.
Azota
Ứng dụng Azota là ứng dụng hỗ trợ các thầy cô giáo hoàn toàn mới trong công tác giảng dạy, đặc biệt là trong việc giao bài tập và chấm bài cho học sinh. Azota sử dụng tài khoản Zalo để đồng bộ nội dung trên tất cả thiết bị. Azota có một số ưu điểm nổi trội như sau:
Tiết kiệm thời gian giao và chấm bài
Khi học trực tiếp, thay vì thu phiếu để chấm, giáo viên có thể nhắc học sinh, phụ huynh nộp bài bằng cách chụp ảnh bài tập rồi gửi qua ứng dụng, giáo viên có thể chấm và báo điểm trực tiếp trên đó. Việc này cũng có thể áp dụng rất hiệu quả trong giai đoạn học trực tuyến. Giáo viên sẽ dễ dàng kiểm tra bài ghi của học sinh, thu bài viết thu hoạch mà không gặp rắc rối như các biện pháp thu bài truyền thống (chụp ảnh gửi Zalo/ messenger).
Azota cho phép giáo viên thiết kế được tất cả các dạng bài từ trắc nghiệm đến tự luận. Đối với kiểm tra trắc nghiệm hệ thống tự chấm điểm và thống kê theo nhiều nội dung (tỷ lệ câu đúng sai/ tỷ lệ điểm cao thấp)
Thao tác đơn giản
Nền tảng cũng như ứng dụng Azota đều được thiết kế đơn giản, giao diện dễ nhìn, dễ dùng, ít thao tác để phù hợp với tất cả mọi người.
Thống kê và theo dõi kết quả học tập
Cha mẹ học sinh có thể theo dõi kết quả của học sinh thông qua lịch sử học tập. Hệ thống sẽ lưu lại điểm số, quá trình làm bài, nộp bài của từng học sinh. Giáo viên cũng có thể tra cứu, tải bài làm của học sinh và báo cáo thống kê về máy để đánh giá hoặc lưu trữ trên hệ thống.
Giám sát tự động
Với chức năng này, hệ thống sẽ thông báo cho giáo viên biết được số lần học sinh thoát màn hình máy tính/ chuyển sang các duyệt trình khác trong qúa trình làm bài.
Padlet
Padlet là 1 ứng dụng giáo dục nhằm tạo ra các trang viết cá nhân cho học sinh, giáo viên trao đổi bài tập với nhau. Các tính năng chính của Padlet:
Là nơi để lưu trữ, chia sẻ hình ảnh, video, ... với nhau.
Chia sẻ những bài viết cá nhân với người khác nhanh chóng bằng cách gửi mã QR, sao chép liên kết, ...
Hàng trăm mẫu bài viết đẹp với nhiều màu sắc, kiểu dáng khác nhau cho bạn lựa chọn.
Dễ dàng bình luận trong bài viết cá nhân của người khác.
Có thể tùy chọn tìm kiếm video, hình ảnh ngay trên ứng dụng mà không cần sao chép đường liên kết hay chuyển sang trang tìm kiếm trực tuyến khác như Google.
Thuyết minh tính mới của từng ứng dụng trong qúa trình thực hiện
Việc ứng dụng công nghệ là thực sự cần thiết tuy nhiên cần phải biết ứng dụng công nghệ phù hợp với tính chất công việc, mục đích, hoàn cảnh cụ thể để đem lại hiệu quả cao cho công việc. Chính vì điều đó tôi đã lựa chọn cho mình các công cụ hỗ trợ dạy học, kiểm tra trực tuyến trong sáng kiến này.
Với mỗi công cụ dạy học, tôi sử dụng vào các mục đích khác nhau: tăng cường hoạt động nhóm trên lớp, kiểm tra bài cũ và ôn tập củng cố bài và giao bài tập về nhà, kiểm tra thường xuyên . Trước mỗi ứng dụng khi tôi sử dụng, đó tôi sẽ dành khoảng 1 tiết để hướng dẫn cho học sinh làm quen và thao tác với các ứng dụng mà tôi định dùng, như vậy khi các em được giao bài trên ứng dụng đó các em thao tác thực hiện một cách nhanh chóng.
Nhóm công cụ hỗ trợ việc dạy học trên lớp
Hoạt động nhóm trực tiếp trên lớp: Padlet
Với Padlet giáo viên có thể dễ dàng t