SKKN Chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học Lớp 10 THPT theo tinh thần chương trình GDPT 2018

3. Giới thiệu một số phần mềm và cách sử dụng để chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học trong phạm vi đề tài.
Việc ứng dụng chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn hóa học lớp 10 -THPT theo chương trình GDPT 2018 đã được tôi áp dụng khá nhiều trong năm học 2022-2023. Những ứng dụng chuyển đổi số thường xuyên được tôi sử dụng trong kiểm tra, đánh giá như: ứng dụng phần mềm “Plicker.com”, “Azota”, “Quizz”, “Google keep”, “Google Form”, “ Kahoot”, “ Padlet” kết hợp với các phần mềm hỗ trợ quản lý lớp học như “Zalo”, “Messenger”..... Tùy thuộc vào nội dung, yêu cầu cần đạt của các bài kiểm tra đánh giá, đối tượng HS mà GV có thể lựa chọn các ứng dụng phần mềm cho phù hợp.
Sau đây, tôi có thể giới thiệu qua một số phần mềm và cách sử dụng chúng trong việc ứng dụng chuyển đổi số vào kiểm tra, đánh giá, cụ thể như sau:
3.1. Phần mềm hỗ trợ quản lí lớp học “Zalo”, Messenger”
“Zalo”, “Messenger” là hai phần mềm ứng dụng xã hội khá phổ biến tại Việt Nam. Với các chức năng nhắn tin, thực hiện cuộc gọi miễn phí, chúng là phần mềm hữu hiệutrong việc trao đổi thông tin và chia sẻ nội dung với các thành viên trong lớp học một cách dễ dàng, nhanh chóng.
Chức năng: Tạo, tuỳ chỉnh và quản lí nhóm (group). Chia sẻ thông tin ở các định dạng khác nhau (văn bản, hình ảnh, âm thanh, video),có thể chia sẻ các file có dung lượng lớn; có thể được sử dụng trong chia sẻ học liệu số. Tạo thời gian nhắc hẹn giao nộp bài của HS hoặc nhắc lịch học.
docx 61 trang Phương Chi 02/09/2025 140
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học Lớp 10 THPT theo tinh thần chương trình GDPT 2018", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: SKKN Chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học Lớp 10 THPT theo tinh thần chương trình GDPT 2018

SKKN Chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học Lớp 10 THPT theo tinh thần chương trình GDPT 2018
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI
CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ MÔN HÓA HỌC LỚP 10 THPT THEO TINH THẦN CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018
Lĩnh vực: Hóa học
Năm học: 2022 - 2023
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 4
===***===
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI
CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ MÔN HÓA HỌC LỚP 10 THPT THEO TINH THẦN
CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018
Lĩnh vực: Hóa học Nhóm tác giả:
Vũ Thị Mận – Tổ : KHTN Số điện thoại: 0369 416 849
Nguyễn Phan Chung – Tổ: KHTN Số điện thoại: 0975 036 187
Năm học: 2022 – 2023
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Stt
Ký hiệu chữ viết tắt
Chữ viết đầy đủ
1
GV
Giáo viên
2
HS
Học Sinh
3
GV
Giáo viên
4
GDPT
Giáo dục phổ thông
5
THPT
Trung học phổ thông
6
THCS
Trung học cở sở
7
CNTT
Công nghệ thông tin
8
KT
Kiểm tra
9
ĐG
Đánh giá
10
KTĐG
Kiểm tra đánh giá
11
NX
Nhận xét
12
ĐGgk
Đánh giá giữa kì
13
ĐGck
Đánh giá cuối kì
14
ĐGtx
Đánh giá thường xuyên
15
TN
Thực nghiệm
16
ĐC
Đối chứng
17
TNSP
Thực nghiệm sư phạm
18
KQHT
Kết quả học tập
19
HSG
Học sinh giỏi

20
SGK
Sách giáo khoa
21
TBDH
Thiết bị dạy học
22
CSVC
Cơ sở vật chất
23
AN
Âm nhạc
24
MT
Mỹ thuật
25
HĐTN
Hoạt động trả nghiệm
26
GDTC
Giáo dục thể chất
27
GDQP
Giáo dục quốc phòng
28
HSXS
Học sinh xuất sắc

MỤC LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ	1
Lý do chọn đề tài	1
Mục đích nghiên cứu	2
Nhiệm vụ nghiên cứu	2
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu	2
Đối tượng nghiên cứu	2
Phạm vi nghiên cứu	2
Phương pháp nghiên cứu	3
Tính mới và đóng góp của đề tài	3
Tính mới của đề tài	3
Đóng góp của đề tài	3
Kế hoạch nghiên cứu	4
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU	4
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI	4
Cở sở lý luận của đề tài	4
Những điểm mới trong chương trình GDPT 2018	4
Những điểm mới trong kiểm tra, đánh giá theo chương trình GDPT 2018	7
Định hứớng kiểm tra, đánh giá kết quả học học tập của học sinh theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực	9
Chuyển đổi số trong giáo dục nói chung và trong kiểm tra đánh giá đánh giá nói riêng	10
Chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học nói chung và Hóa học lớp 10 nói riêng, phù hợp với tinh thần chương trình GDPT 2018	Error!
Bookmark not defined.
Cở thực tiễn của đề tài	13
Thực trạng về vấn đề thực hiện kiểm tra, đánh giá môn Hóa học nói riêng và giáo viên bộ môn nói chung nói chung, theo chương trình GDPT 2018	13
Thực trạng về việc GV ứng dụng chuyển đổi số kiểm tra, đánh giá môn Hóa học 10 theo tinh thần chương trình GDPT 2018. Error! Bookmark not defined.
Những vấn đề chung về việc chuyển đổi số kiểm tra, đánh giá môn Hóa học lớp 10 theo tinh thần chương trình GDPT 2018	14
1. Mục đích của việc chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học 10
theo tinh thần chương trình GDPT 2018	14
Thuận lợi và khó khăn khi ứng dụng chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá
.	14
Vấn đề đặt ra và hướng giải quyết	15
CHƯƠNG 2. CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ MÔN HÓA HỌC LỚP 10 THPT THEO TINH THẦN CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018	16
Khái quát chương trình Hóa học 10 theo bộ sgk “chân trời sáng tạo”	16
Thời lượng dành cho nội dung cốt lõi	16
Thời lượng dành cho chuyên đề học tập	16
Thời lượng dành cho kiểm tra, đánh giá	17
Giới thiệu một số phần mềm và cách sử dụng để chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học trong phạm vi đề tài	17
Phần mềm hỗ trợ quản lí lớp học “Zalo”, Messenger”	17
Giới thiệu các phần mềm sử dụng để kiểm tra, đánh giá học sinh trong phạm vi đề tài	18
Ứng dụng chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học lớp 10 THPT theo tinh thần chương trình GDPT 1018	26
Ứng dụng chuyển đổi số vào kiểm tra đánh giá thường xuyên	26
Bước 2. Triển khai nhiệm vụ	28
Ứng dụng chuyển đổi số vào kiểm tra, đánh giá định kì	34
CHƯƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM	42
Mục đích thực nghiệm	42
Nhiệm vụ thực nghiệm	42
Đối tượng thực nghiệm	42
Phương pháp thực nghiệm	42
Nội dung thực nghiệm đề tài	43
Tiến hành thực nghiệm đề tài	43
Công tác chuẩn bị cho việc thực nghiệm	43
Thực nghiệm đề tài	43
. Kết quả thực nghiệm	45
Đánh giá định tính	45
Đánh giá định lượng khảo sát điều tra	46
PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT	46
KẾT LUẬN	46
ĐỀ XUẤT	46
TÀI LIỆU THAM KHẢO	Error! Bookmark not defined.
PHỤ LỤC	Error! Bookmark not defined.
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Lý do chọn đề tài
Chương trình giáo dục phổ thông mới (CT GDPT 2018) được ban hành kèm theo trong Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT - chương trình đầu tiên được xây dựng một cách tổng thể, toàn diện, đồng bộ cho tất cả các môn học/hoạt động giáo dục ở các cấp học, lớp học với định hướng: “Lấy người học làm trung tâm, tích cực hóa hoạt động của người học”, mục tiêu cốt lõi phát triển toàn diện cả “phẩm chất, năng lực” của học sinh đã tạo ra một bước đột phá trong nền giáo dục nước nhà. Song song với quá trình đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, đổi mới phương pháp dạy học thì việc đổi mới hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả của học sinh là rất quan trọng.
Trên thực tế, hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS ở trường phổ thông lâu nay vẫn thường quan tâm đến điểm số là chính, tiêu chí ĐG được xây dựng chủ yếu dựa trên sự ghi nhớ và tái hiện nội dung kiến thức đã học qua các kì KT học kì và cuối năm. Hoạt động KTĐG chưa thực sự thực hiện đúng tinh thần đổi mới của chương trình GDPT 2018 – kiểm tra, đánh giá chú ý đến kĩ năng, thái độ và năng lực vận dụng kiến thức vào giải quyết vấn đề thực tiễn; coi trọng cả kiểm tra, đánh giá kết quả học tập kết hợp ĐG quá trình học tập của HS, tự đánh giá của người học. Theo lộ trình, năm học 2022-2023 chương trình giáo khoa lớp 10 đã được thay đổi. Chính vì vậy, việc đổi mới hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS để phù hợp với chương trình GDPT mới là việc thực sự cần thiết.
“Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định số 749/QĐ-TTg vào ngày 03/06/2020 Theo đó, Giáo dục là lĩnh vực được ưu tiên chuyển đổi số thứ hai sau lĩnh vực Y tế, đã mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành giáo dục, nhiều phương thức giáo dục mới được tạo ra, thông minh, hiệu quả, tiết kiệm thời gian, chi phí, đảm bảo được tính thường xuyên liên tục. Vì thế, nếu thực hiện được chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá học sinh sẽ giúp giáo viên và học sinh phát huy sự sáng tạo, thực hiện kiểm tra, đánh giá linh động, mọi lúc mọi nơi, bỏ qua về giới hạn khoảng cách, tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu quả, giảm thiểu sự lãng phí chi phí in ấn. Học sinh phát triển tính tự giác, tự lực, không thụ động và ỷ lại vào người khác, quen với việc làm việc độc lập, rèn tính trung thực, nâng cao niềm tin vào năng lực bản thân. Học sinh biết tự chủ về kế hoạch và hình thức tổ chức và kiểm soát mức độ kết quả đạt được, biết phát hiện, sàng lọc, đúc kết, biết vận dụng, được trao đổi, thảo luận ý kiến, khám phá, sáng tạo đối với nhiệm vụ được giao, để thỏa mãn ý thức học hỏi của bản thân. Ngoài ra, ứng dụng công nghệ số sẽ theo dõi chính xác hoạt động của giáo viên và học sinh, quản lý đầy đủ các thông tin, hồ sơ giáo dục của học sinh rõ ràng, không bị thất thoát hồ sơ, ghi chép chính xác về lịch sử học tập, rèn luyện một cách minh bạch, tạo dựng được niềm tin trong mỗi học sinh. Thật vậy, chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá học sinh là việc cần làm và chắn chắn sẽ giải quyết được nhiều khó khăn mà GV đang gặp phải, giúp giáo viên và học
sinh thực hiện tốt hoạt động kiểm tra, đánh giá theo đúng tinh thần GDPT 2018.
Theo khảo sát, mặc dù việc chuyển đổi số đã được giáo viên tiến hành sử dụng nhiều trong quá trình dạy học Môn Hóa học, tuy nhiên trong kiểm tra, đánh giá học sinh theo chương trình GDPT 2018 còn rất hạn chế. Một phần đội ngũ giáo viên chưa thực sự đồng đều về năng lực CNTT, năng lực số. Giáo viên và học sinh mới bước đầu tiếp cận về chuyển đổi số nên còn lúng túng và chưa thực sự phát huy được hết những lợi ích mà ứng dụng của công nghệ số đem lại. Từ những lí do trên, chúng tôi quyết định chọn viết đề tài: “Chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học lớp 10 THPT theo tinh thần chương trình GDPT 2018”.
Mục đích nghiên cứu
Ứng dụng Chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học lớp 10 THPT theo tinh thần chương trình GDPT 2018 tại trường THPT Quỳnh Lưu 4.
Nhiệm vụ nghiên cứu
Những điểm mới trong chương trình GDPT 2018.
Những điểm mới về KTĐG học sinh theo chương trình GDPT 2018.
Nghiên cứu về công tác chuyển đổi số nói chung và chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn hóa học 10 tại trường THPT Quỳnh Lưu 4 nói riêng.
Nghiên cứu một số phần mềm có thể được sử dụng để chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn hóa học 10 THPT.
Đề xuất được một số phương án để khai thác và sử dụng có hiệu quả các phần mềm phục vụ cho việc chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn hóa học phù hợp với tinh thần chương trình GDPT 2018
Tiến hành thực nghiệm sư phạm nhằm đánh giá tính hiệu quả của các phương án.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Những điểm mới trong chương trình giáo dục 2018 nói chung và kiểm tra đánh giá nói riêng.
Chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá.
Ứng dụng của Chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học lớp 10 THPT theo tinh thần chương trình GDPT 2018 .
Năng lực sử dụng chuyển đổi số của HS và GV trong kiểm tra đánh giá môn Hóa học 10.
Phạm vi nghiên cứu
Học sinh lớp 10A1, 10A2, 10A4, 10A3 các giáo viên giảng dạy Môn Hóa học tại trường THPT Quỳnh Lưu 4 và hướng tới toàn bộ học sinh khối 10, khối 11,
khối 12 của trường THPT Quỳnh Lưu 4.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu tài liệu: tài liệu về ứng dụng chuyển đổi số trong giáo dục, chương trình giáo dục phổ thông 2018, điểm mới trong kiểm tra đánh giá theo tinh thần chương trình GDPT 2018, các thông tư, văn bản chỉ đạo, các tài liệu liên quan đến các phần mềm phục vụ cho chuyển đổi số có thể sử dụng để kiểm tra, đánh giá.
Phương pháp điều tra: điều tra về khả năng ứng dụng chuyển đổi số của học sinh và giáo viên, điều tra tính thường xuyên sử dụng chuyển đổi số trong kiểm tra đánh giá, điều tra tính hiệu quả khi sử dụng chuyển đổi số vào công tác kiểm tra, đánh giá.
Phương pháp chuyên gia: thông qua việc tham vấn một số đồng nghiệp có kinh nghiệm về chuyên môn, kinh nghiệm ứng dụng chuyển đổi số trong giáo dục nhằm tranh thủ tiếp thu kiến thức lí luận, thực tiễn vào công tác kiểm tra, đánh giá.
Phương pháp thực nghiệm sư phạm: nhằm khảo sát tính hiệu quả của đề tài trước và sau khi áp dụng các phương án chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá.
Phương pháp thống kê toán học: sử dụng các công cụ của Microsoft để thống kê các số liệu điều tra được khi áp dụng đề tài.
Tính mới và đóng góp của đề tài
Tính mới của đề tài
Đề tài đã bắt nhịp kịp xu thế, khai thác, vận dụng linh hoạt các phần mềm để áp dụng chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá theo tinh thần của chương trình GDPT 2018: KTĐG giá học sinh dựa vào quá trình học tập, phát huy sự sáng tạo của HS và GV, tập trung phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh.
Đề tài đã góp phần làm rõ thực trạng về kiểm tra, đánh giá ở môn Hóa học và ý nghĩa của chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá học sinh ở môn hóa học theo chương trình mới - chương trình GDPT 2018.
Đề tài đã đề xuất một số phương án chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá ở môn hóa học 10 và đã đưa vào thực tiễn, truyền được cảm hứng, đem lại sự thay đổi rất tích cực trong phương pháp KTĐG của GV và phương pháp học tập của HS.
Đóng góp của đề tài
Về mặt lý luận: Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lí luận về chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn hóa học theo tinh thần chương trình GDPT 2018.
Về mặt thực tiễn: Cung cấp nguồn tư liệu về các biện pháp ứng dụng chuyển đổi giúp GV dễ dàng lựa chọn và áp dụng vào việc kiểm tra, đánh giá môn Hóa học 10 theo đúng tinh thần chương trình GDPT 2018. Từ đó góp phần nâng cao chất lượng kiểm tra, đánh giá học sinh cũng là nâng cao chất lượng giáo dục.
Kế hoạch nghiên cứu
TT
Thời gian
Nội dung công việc
Sản phẩm

1

7/2022 - 8/2022
- Nghiên cứu tài liệu.
- Xác định sơ lược vấn đề.
- Xác định được vấn đề cần triển khai.

2
9/2022 -
10/2022
- Lựa chọn đề tài
- Đăng ký tên đề tài với tổ chuyên môn.

- Đăng ký tên đề tài.

3

10/2022 -
12/2022
Đọc tài liệu, bắt đầu áp dụng thử nghiệm một số nội dung.
Trao đổi, học hỏi kinh nghiệm qua đồng nghiệp.

- Đề cương SKKN.

4

12/2022 –
01/2023
- Khảo sát thực trạng.
- Tổng hợp số liệu.
- Tập hợp tài liệu viết phần cơ sở lý luận.
- Xử lý số liệu khảo sát.
- Trao đổi, học hỏi kinh nghiệm qua đồng nghiệp, đề xuất biện pháp
- Áp dụng thử nghiệm
- Triển khai thực tiễn qua các hoạt động giáo dục.
- Viết sáng kiến kinh nghiệm.
- Bản thảo sáng kiến kinh nghiệm.
5
03/2023-
04/2023
- Hoàn thiện sáng kiến kinh nghiệm.
- Bản sáng kiến kinh nghiệm hoàn thiện.

PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
Cở sở lý luận của đề tài
Những điểm mới trong chương trình GDPT 2018
Ngày 26.12.2018, Bộ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo đã ban hành Chương trình Giáo dục phổ thông mới kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT. Chương trình có một số điểm mới cơ bản như sau:
Về quan điểm, mục tiêu của Chương trình GDPT
Về quan điểm: Chương trình GDPT 2018 theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất. Các năng lực, phẩm chất này đều được cụ thể hóa bằng những yêu cầu cần đạt ở từng môn học, cấp học.
+ Sự đổi mới toàn diện và đồng bộ, từ chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá.
+ Chỉ đạo theo hướng tăng quyền tự chủ cho địa phương, cơ sở giáo dục và giáo viên.
Về mục tiêu: giúp học sinh làm chủ kiến thức phổ thông, biết vận dụng hiệu quả kiến thức, kĩ năng đã học vào đời sống và tự học suốt đời, có định hướng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp, biết xây dựng và phát triển hài hoà các mối quan hệ xã hội, có cá tính, nhân cách và đời sống tâm hồn phong phú, nhờ đó có được cuộc sống có ý nghĩa và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước và nhân loại.
Về nội dung và thời lượng giáo dục
Có 14 nội dung giáo dục: Giáo dục ngôn ngữ và văn học; Giáo dục toán học; Giáo dục khoa học xã hội; Giáo dục khoa học tự nhiên; Giáo dục công nghệ; Giáo dục tin học; Giáo dục công dân; Giáo dục quốc phòng và an ninh; Giáo dục nghệ thuật; Giáo dục thể chất; Giáo dục hướng nghiệp; Các chuyên đề học tập; Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và Nội dung giáo dục của địa phương.
Nội dung giáo dục, môn học mới: Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; Giáo dục địa phương.
+ Cấp Tiểu học có 10 môn học bắt buộc, gồm: Tiếng Việt, Toán, Ngoại ngữ 1, Đạo đức, Tự nhiên và Xã hội, Lịch sử và Địa lí, Khoa học, Tin học và Công nghệ, Giáo dục thể chất, Nghệ thuật.
+ Hoạt động giáo dục bắt buộc: Hoạt động trải nghiệm.
+ Ngoài ra còn có môn học tự chọn: Tiếng dân tộc thiểu số, Ngoại ngữ 1.
+ Thời lượng giáo dục 35 tuần/1 năm học và 15-30 tiết/1 tuần. Thời lượng mỗi tiết học là 35 phút.
- Cấp THCS có 10 môn học bắt buộc: Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ 1, Giáo dục công dân, Khoa học Tự nhiên, Lịch sử và Địa lí, Công nghệ, Tin học, Giáo dục thể chất, Nghệ thuật.
+ Hoạt động giáo dục bắt buộc (HĐTN, HN); Nội dung giáo dục của địa phương.
+ Ngoài ra còn có môn

File đính kèm:

  • docxskkn_chuyen_doi_so_trong_kiem_tra_danh_gia_mon_hoa_hoc_lop_1.docx
  • pdfSKKN Chuyển đổi số trong kiểm tra, đánh giá môn Hóa học Lớp 10 THPT theo tinh thần chương trình GDPT.Pdf