SKKN Một số kinh nghiệm trong việc sử dụng phần mềm PowerPoint để thiết kế bài giảng diện tử trong việc dạy và học ở trường Mầm Non

MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG VIỆC SỬ DỤNG PHẦN MỀM POWERPOINT ĐỂ THIẾT KẾ BÀI GIẢNG DIỆN TỬ TRONG VIỆC DẠY VÀ HỌC Ở TRƯỜNG MẦM NON
Đất nước Việt Nam đang hoà nhập và phát triển cùng với Thế giới một nền tri thức và một xã hội thông tin đầy khó khăn và thách thức. Nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân, ngành giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong việc thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực CNTT và đẩy mạnh UDCNTT vào giảng dạy. Qua đó người giáo viên mầm non không những phát huy khả năng tối đa của mình mà còn trở thành người giáo viên năng động sáng tạo và hiện đại. Phương pháp dạy học bằng CNTT với giáo án điện tử, sử dụng phần mềm PowerPoint đang trở thành một phong trào sôi nổi ở các trường học,  có các tính năng hiện đại để dễ dàng tạo dựng và thay đổi nội dung một cách nhanh chóng và thuận tiện. Là một công cụ trợ giúp để tạo và trình diễn các bài giảng, các bài thuyết trình một cách hiệu quả và tạo ra một môi trường dạy học tương tác cao, sống động hứng thú và và đạt hiệu quả cao của quá trình dạy học đa giác quan cho trẻ, tư liệu bài giảng mang tính chân thực, phong phú. Do vậy để có thể ứng dụng CNTT để thiết kế bài giảng điện tử qua phần mềm powerpoint thành công nhất đòi hỏi mỗi giáo viên phải cố gắng hết sức học hỏi, tìm tòi, sáng tạo và phải có trình độ về chuyên môn. Nhưng trên thực tế vẫn có nhiều giáo viên ngại sử dụng giáo án điện tử vì nghĩ rằng sẽ tốn thời gian để chuẩn bị soạn một bài giáo án điện tử, việc thực hiện một bài giảng một cách công phu bằng các dẫn chứng sống động bằng các sile trên các giờ học là điều giáo viên hay tránh và không muốn nghĩ đến. Chính vì vậy, hôm nay trường mầm non Ngũ Đoan, huyện Kiến Thuỵ, Thành Phố Hải Phòng muốn chia sẻ một câu chuyện về Chuyển đổi số trong Giáo dục, về góp phần ứng dụng Công nghệ thông tin trong việc thiết kế bài giảng điện tử, cụ thể là “Một số kinh nghiệm trong việc sử dụng phần mềm Powerpoint để thiết kế bài giảng điện tử trong việc dạy và học ở trường mầm non”. Để góp phần đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giảng dạy, học tập trong các cấp giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói riêng thì việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT, áp dụng các phần mềm giáo dục sẽ giúp giáo viên mầm non tiết kiệm được thời gian, chi phí mà vẫn nâng cao được tính sinh động, hiệu quả của giờ dạy.
Ngoài kiến thức căn bản về phần mềm powerpoint thì giáo viên phải có niềm đam mê thật sự về việc thiết kế, đòi hỏi sự sáng tạo, sự nhạy bén để săn nguồn tư liệu từ nhiều nguồn. Qua các bài giảng điện tử trong các môn học sẽ giúp sẽ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển óc quan sát, trí tưởng tượng, tư duy và tạo ra một môi trường lớp học thân thiện, mới lạ, phong phú, bắt mắt thu hút trẻ, kích thích trẻ tích cực hoạt động, ham học hỏi, tìm tòi khám phá để trẻ phát triển toàn diện. Chính vì thế việc ứng dụng phần mềm Powerpoint để thiết kế bài giảng điện tử cho lứa tuổi mầm non là rất cần thiết trong giáo dục hiện nay.
Cách giải quyết vấn đề:
Giải pháp 1: Kỹ năng sử dụng phần mềm Powerpoint thiết kế bài giảng và khai thác thông tin trên mạng
* Kỹ năng sử dụng phần mềm Powerpoint thiết kế bài giảng
Power Point là một phương tiện trình diễn sinh động bài giảng thông qua màu sắc của văn bản, sự phong phú của hình ảnh, các dạng đồ thị và những đoạn âm thanh, video minh hoạ ...đặt vấn đề cho bài giảng, phân tích những hiện tượng diễn tả bằng hình ảnh, đưa ra những câu hỏi tình huống cho bài giảng, những câu hỏi có kèm hình ảnh giúp trẻ dễ nắm bắt vấn đề, đưa thêm những thông tin mà giáo viên cần truyền đạt để củng cố kiến thức cho trẻ, tổ chức các hình thức học tập mới...
Để thiết kế một số Slide hỗ trợ cho bài giảng, người giáo viên cần có một số kỹ năng sau:
+ Lập kế hoạch xây dựng giáo án điện tử. Thiết kế giáo án điện tử, nội dung bài cần theo tiến trình của bài giảng, và đặc biệt chú ý tới phương pháp dạy học bộ môn Trong chương trình Giáo dục mầm non, hình thành kiến thức mới cho trẻ được phân loại tuỳ theo loại nội dung bài giảng: hình thành khái niệm, áp dụng phương pháp mô hình, phương pháp thực nghiệm... Xây dựng một bài giảng điện tử cần thực hiện theo trình tự các bước của phương pháp giảng dạy bộ môn.
+ Kỹ năng cơ bản về kỹ thuật PowerPoint: Đó là các thao tác chèn, copy, xoá, sắp xếp, liên kết, đặt các hiệu ứng đơn giản ...trên các đối tượng do người thiết kế lựa chọn.
+ Kỹ năng sử dụng các công cụ vẽ. Trong nhiều bài giảng, giáo viên cần đưa những hình ảnh minh họa cho bài giảng như tiết tạo hình vẽ các đường nét... cần có kỹ năng sử dụng các công cụ vẽ trong PowerPoint. Đó là các thao tác chọn kiểu vẽ, nét vẽ, màu vẽ, màu tô, kỹ thuật nhóm các đối tượng, sắp xếp, ... sao cho hình ảnh trực quan và hình thức đẹp.
+ Kỹ năng khai thác các hiệu ứng điều khiển để mô tả: Thực hành các bài giảng theo các mức độ từ dễ đến khó. Mỗi bài giảng chỉ rèn luyện một số kỹ năng cơ bản. Phân loại bài giảng tương ứng với các bài giảng và gắn nội dung học tập với chương trình GDMN
* Khai thác thông tin trên Interrnet
Hiện nay, nguồn tư liệu trên Interrnet ngày càng phong phú. Theo chủ trương của Bộ giáo dục và đào tạo, nguồn học liệu mở sẽ phát triển trong thời gian tới. Do đó, hình thành được kĩ năng khai thác thông tin trên Internet sử dụng các trang tìm kiếm phục vụ cho việc giảng dạy là nhiệm vụ cấp bách với mỗi giáo viên. Những hiểu biết cần thiết của người giáo viên:
+ Biết cách khai thác thông tin từ một số website cho bộ môn của Việt Nam, của nước ngoài. Biết cách khai thác thông tin dưới dạng text, Picture, ảnh flash, video, các file, ppt (Power Point), swf (Flash)... phục vụ cho giảng dạy thông qua các website tìm kiếm.
+ Biết cách sử dụng email để gửi đính kèm tư liệu tìm được đến các bạn đồng nghiệp.
Những kỹ năng cần thiết:
+ Tìm kiếm thông tin trên các website: google.com, msn.com, yahoo.com bằng các lựa chọn kiểu và từ khoá thích hợp.
+ Nắm được nội dung chính các website cần thiết đối với người giáo viên:  mamnon.com, trang giáo án điện tử: violet.com
+ Tìm kiếm và lưu trữ hình ảnh, ảnh flash, đoạn video, bài soạn trên PowerPoint, đề kiểm tra, tư liệu khác...
+ Có kỹ năng download và sử dụng các phần mềm
Để hình thành các kỹ năng đó, các bài tập về kỹ năng khai thác thông tin trên Interrnet được đưa dưới dạng:
- Tìm kiếm và lưu trữ hình ảnh
- Tìm kiếm theo định dạng: file PowerPoint, file flash
- Download phần mềm và sử dụng phần mềm.
- Trao đổi thông tin qua hộp thư điện tử (Gmail.com; Yahoo.com...)
Giải pháp 2: Quy trình thiết kế 1 bài giảng điện tử
Bài giảng điện tử có thể được xây dựng theo quy trình sau:
- Xác định mục tiêu bài học: Mục tiêu phải chỉ rõ học xong bài trẻ đạt được cái gì?
- Nghiên cứu tài liệu, xây dựng ý tưởng: Muốn có 1 giáo án mang lại hiệu quả cao việc đầu tiên mỗi người giáo viên phải năm rõ phương pháp. Để có được một giáo án điện tử mang tính thực tiễn và thuyết phục khi thực hiện, tôi đã luôn nghiên cứu và chuẩn bị soạn giáo án điện tử:
Ví dụ: Soạn 1 giáo án điện tử có các mục như sau (mỗi mục ít nhất 1 slide):
+ Hoạt động học Khám phá khoa học
+ Đề tài: Tìm hiểu nghề xây dựng
+ Chủ đề: Ngành nghề.
+ Lứa tuổi mẫu giáo lớn
*Slide 1: Phần giới thiệu đề bài: Trong đó có các nội dung như chủ đề chính, tên đề tài, tên hoạt động, tên giáo viên, lớp..
*Slide 2: Hình ảnh vi deo clip về các công nhân đang xây nhà, xây cầu..
*Slide 3: Hình ảnh các căn nhà, chiếc cầu, trương học do công nhân xây dựng
*Slide 4: Hình ảnh vi deo clip các dụng cụ mà chú công nhân sử dụng
*Slide 5: Hình ảnh vi deo clip các nguyên vật liệu của thợ xây
*Slide 6: Hình ảnh vi deo clip bé đang quét nhà. Sắp xếp đồ dùng trong lớp.
*Slide 7,8, 9, 10, 11: Hình ảnh trò chơi cho trẻ củng cố kiến thức.
*Slide 12: Kết thúc: Có thể chèn một bài hát quen thuộc đối với trẻ
- Xây dựng các thư viện tư liệu: Sau khi có được đầy đủ tư liệu cần dùng cho bài giảng điện tử, phải tiến hành sắp xếp tổ chức lại thành thư viện tư liệu, tức là tạo được cây thư mục hợp lý. Nên tạo 1 thư mục (Folder) mang tên giáo án để tiện việc lưu trữ dữ liệu. Cần chú ý các nguồn dữ liệu như âm thanh, phim ảnh không được dời đi nơi khác (để không thay đổi đường dẫn), khi copy giáo án vào máy, nên copy cả thư mục đã tạo. Cây thư mục hợp lý sẽ tạo điều kiện tìm kiếm thông tin nhanh chóng và giữ được các liên kết trong bài giảng đến các tập tin âm thanh, video clip khi sao chép bài giảng từ ô đĩa nay sang ổ đĩa khác, từ máy này sang máy khác.
Giải pháp 3: Sử dụng phần mềm điện tử trong các hoạt động của trẻ
1. Sử dụng phần mềm PowerPoint trong tổ chức cho trẻ làm quen với toán
Hoạt động làm quen với toán cung cấp cho trẻ kĩ năng nhận biết so sánh màu sắc, hình dạng, kích thước,tạo nhóm... các sự vật hiện tượng.
Ví dụ: Đếm từ 1 đến 7 (ở chủ đề Ngành nghề)
Mục đích :
Trẻ biết đếm từ 1-7 số lượng các đối tượng
Nhận biết một số đồ dùng của nghề Bác sỹ, tên gọi, cách sử dụng...
Chuẩn bị:
Cô copy những hình ảnh các đồ dùng của nghề Bác sỹ...
Vào slide show tạo trang trình diễn cho các đồ dùng hoặc sản phẩm của nghề xuất hiện theo ý muốn.
Tiến hành:
Cho trẻ quan sát các đồ dùng của nghề Bác sỹ
Cho trẻ đếm số lượng
Lần lượt cho từng loại đồ dùng xuất hiện xuất hiện, cô yêu cầu trẻ gọi tên, nói cách sử dụng, đếm số lượng, chọn thẻ chấm tròn tượng ứng.
 2. Sử dụng phần mềm PowerPoint trong tổ chức cho trẻ làm quen chữ cái
VD: Làm quen chữ cái h,k
Chuẩn bị: Cô chuẩn bị các hình ảnh có chứa chữ cái và  kiểu chữ cái h.k,  các nét tạo thành chữ h,k. Vào phần mềm powerpoint tạo hiệu ứng cho các đối tượng theo ý muốn..
Tiến hành: Cô chuẩn bị các hình ảnh có chứa từ trong tranh và cho trẻ đọc theo
Trẻ chọn các chữ cái đã học
Cô giới thiệu chữ  cái h,k, cách phát âm
Giới thiệu cấu tạo chữ cái hk
Các kiểu chữ cái h,k
So sánh đặc điểm giống và khác nhau của 2 chữ cái
Chơi trò chơi về chữ cái
3. Sử dụng phần mềm PowerPoint trong tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ
Mục đích :
Giáo dục âm nhạc cho trẻ nhằm cung cấp cho trẻ những kiến thức ban đầu về âm nhạc, sự uyển chuyển, nhịp nhàng của âm nhạc, dạy trẻ kĩ năng lắng tai nghe, hát đúng theo nhạc, vận động theo nhạc. Trong khi đó có nhiều bài hát cô hát không chuẩn nhất là những bài cô hát cho trẻ nghe.
Trẻ lại nhất thích nghe hát và được hát theo.
Khi sử dụng những bài hát trên băng đĩa cho trẻ nghe trẻ rất thích thú, hào hứng tham gia biểu diễn để thể hiện mình như là ca sĩ.
Chuẩn bị:
 Lên mạng chọn những bài hát theo ý,tài nhạc copy vào đĩa C D.
Tiến hành : 
Cô  hát mẫu, giảng nội dung bài hát
Mở bài hát cho trẻ  hát theo
Cô giới thiệu bài hát, tác giả cho nghe
Kết quả: 
Thu hút 100% trẻ tham gia tích cực giờ âm nhạc.
97%trẻ hát thuộc những bài hát trong chương trình. 
95 %trẻ vận động được theo nhạc.
Ngoài ra còn có thể ứng dụng sử dụng phần mềm PowerPoint trong tổ chức hoạt khác như: Khám phá khoa học, thơ, truyện
* Kết quả mang lại:
Với việc sử dụng phần mềm tin học đặc biệt là phần mềm được ứng dụng nhiều nhất Power Point kết hợp đồ dùng đồ chơi sẵn có, tự tạo của lớp tôi đã tổ chức cho trẻ những giờ hoạt động hấp dẫn, thu hút sự tập trung chú ý của trẻ.
95% trẻ tích cực tham gia các hoạt động.
90% trẻ đạt được mục đích, yêu cầu của tiết dạy.
Việc soạn bài giảng điện tử đã được nhanh gọn hơn nhiều không còn là vấn đề khó khăn của các cô giáo.Có rất nhiều hình thức để tạo ra các giờ hoạt động hấp dẫn cho trẻ và việc sử dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy cho trẻ mầm non là rất bổ ích đem lại hiệu quả cao.
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của nhà trường đã rút ra từ thực tế trong ứng dụng phầm mềm powerpoint thiết kế bài giảng điện tử vào hoạt động dạy và học tại trường mầm non. Rất mong nhận được sự góp ý kiến của các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp để giúp chúng tôi ngày càng hoàn thiện, là động lực phấn đấu, tiếp tục trau dồi nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, góp phần đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng giáo dục chuyển đổi số nói chung và Ứng dụng công nghệ thông tin vào giáo dục mầm non nói riêng.