SKKN Sử dụng phần mềm Violet xây dựng bài tập, trò chơi nhằm đánh giá, tạo hứng thú cho học sinh trong môn Sinh THCS

UBND HUYỆN GIA LÂM
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
MÃ SKKN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SỬ DỤNG PHẦN MỀM VIOLET XÂY DỰNG BÀI TẬP, TRÒ CHƠI NHẰM ĐÁNH GIÁ, TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG MÔN SINH THCS
 Môn: Sinh học
 Cấp học: THCS
NĂM HỌC 2015-2016
ĐỀ TÀI: 
 “SỬ DỤNG PHẦN MỀM VIOLET XÂY DỰNG BÀI TẬP, TRÒ CHƠI NHẰM ĐÁNH GIÁ, TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG MÔN SINH THCS”
PhÇn I. Më ®Çu
I. Lý do chän ®Ò tµi: 
Trong những năm gần đây, đất nước ta đang ngày một chuyển mình trước làn sóng phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng của khoa học kỹ thuật. Để góp phần hoà nhập cùng sự phát triển của khoa học kỹ thuật và trước thách thức của nguy cơ tụt hậu trên đường tiến vào thế kỷ XXI bằng đua tranh trí tuệ, đòi hỏi ngành giáo dục phải có những thay đổi căn bản để sản sinh những con người mới, năng động sáng tạo, có tri thức, có kỹ năng thực hành, có trình độ khoa học tiên tiến. CNTT là phương tiện để tiến tới “xã hội học tập”. Mặt khác, giáo dục và đào tạo đóng vai trò quan trọng thúc đẩy sự phát triển của CNTT thông qua việc cung cấp nguồn nhân lực cho CNTT. Bộ giáo dục và đào tạo cũng yêu cầu “đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong giáo dục đào tạo ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học theo hướng dẫn học CNTT như là một công cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho đổi mới phương pháp dạy học ở các môn”.
Việc sử dụng CNTT ở nước ta đã trở nên phổ cập và mang tính thường
nhật. Trong công tác giảng dạy, CNTT có tác dụng mạnh mẽ, làm thay đổi phương pháp dạy và học. Nhờ đó mà học sinh hứng thú học tập hơn, kết quả là học sinh tiếp thu bài tốt hơn. Ứng dụng CNTT có thể đưa vào tất cả các môn học, đặc biệt là các môn có sử dụng nhiều tranh ảnh cho bài giảng. Trong những năm gần đây, tôi đã mạnh dạn đưa ứng dụng CNTT vào môn Sinh học. Ngoài việc khai thác sự lí thú trong chính nội dung dạy học, hứng thú của HS còn được hình thành và phát triển nhờ các phương pháp, thủ pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp với sở thích của các em. Đó chính là cách tổ chức dạy học dưới dạng các trò thi đố, các trò chơi, tổ chức hoạt động sắm vai, tổ chức hoạt động học theo nhóm, tổ chức dạy học dự án, tổ chức dạy học ngoài không gian lớp học...Và đặc biệt là tôi đã sử dụng ứng dụng phần mềm violet 1.8 vào soạn giảng, tạo ra các bài tập, trò chơi trong tiết học môn Sinh nhằm gây hứng thú cho học sinh đối với môn học này.
Trong thực tế dạy học, giờ học nào tổ chức trò chơi cũng đều gây được không khí học tập hào hứng, thoải mái, vui nhộn. Nghiên cứu cho thấy, trò chơi học tập có khả năng kích thích hứng thú và trí tưởng tượng của học sinh, kích thích sự phát triển trí tuệ của các em. Trò chơi học tập nhất thiết phải là một bộ phận của nội dung bài học, phải là một phần cấu tạo nên bài học. Và violet 1.8 là một công cụ “sáng giá” để tạo trò chơi góp phần tạo hứng thú đối với bộ môn Sinh cho học sinh.
Hiện nay giáo viên rất quen thuộc với việc soạn bài giảng trình chiếu bằng Powerpoint. Nhưng để thiết kế trò chơi trong Powerpoint thì đòi hỏi nhiều thời gian và giáo viên phải sử dụng thành thạo, thường xuyên. Còn thiết kế trò chơi trong violet thì đã có sẵn lập trình của trò chơi, chúng ta không cần mất nhiều thời gian. Nhiều giáo viên không thích soạn bài trình chiếu trên violet (vì giao diện hẹp) thì chúng ta có thể soạn phần trình chiếu bằng Powerpoint và khi tạo xong trò chơi bằng Violet rồi ta có thể nhúng vào Powerpoint để trình chiếu bình thường .
 Nhưng làm thế nào để để tạo ra các trò chơi bằng ứng dụng Violet để tạo hứng thú cho cho học sinh trong giờ học môn Sinh? Trong bản sáng kiến này, tôi sẽ đưa ra những ý kiến, kinh nghiệm của cá nhân mình, cũng như một trò chơi mà tôi đã tạo ra bằng phần mềm violet 1.8 nhằm nâng cao hứng thú cho học sinh trong bộ môn Sinh THCS để cùng các bạn đồng nghiệp thảo luận và cùng nhau tìm ra những giải pháp tốt nhất cho mục đích đánh giá, tạo hứng thú cho học sinh khi học môn Sinh.
Nghiên cứu này được dựa trên chức năng soạn thảo bài tập trắc nghiệm của phần mềm Violet (được viết tắt từ tiếng Anh: Visual & Online Lesson Editor for Teacher có nghĩa là công cụ soạn thảo bài giảng trực tuyến dành cho giáo viên). Violet là phần mềm thiết kế bài giảng có giao diện được thiết kế trực quan và dễ dùng, ngôn ngữ giao tiếp và phần phụ trợ đều bằng Tiếng Việt nên rất phù hợp với giáo viên không giỏi tin học và ngoại ngữ . Một trong những điểm mạnh đáng kể của Violet so với các phần mềm thiết kế bài giảng khác là khả năng tạo ra bài tập trắc nghiệm rất phong phú, sinh động đặc biệt là rất đơn giản. Ví dụ trong Powerpoin ta phải mất cả buổi mới có thể tạo ra một bài tập trắc nghiệm hoặc một bài tập ô chữ thì đối với Violet chỉ cần vài phút là đã làm xong. Ngoài ra, Violet hỗ trợ 6 dạng bài tập trắc nghiệm khác nhau bao gồm: Bài tập trắc nghiệm có 1 đáp án đúng, nhiều đáp án đúng, bài tập đúng/sai, bài tập ghép đôi, bài tập kéo thả chữ (tương tự dạng ghép đôi nhưng có thêm các phương án nhiễu), bài tập điền khuyết và bài tập ẩn/hiện chữ. Với phiên bản 1.8 thì violet còn có thêm các game giáo dục đặc sắc như Thỏ và rùa, Đua xe, Chú khỉ thông minh, Cóc vàng tài ba, ..... 
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Để đáp ứng được nhu cầu xã hội hiện nay: là đào tạo những con người năng động, ham thích tìm tòi nghiên cứu, phát huy khả năng tự học, sáng tạo, biết cách vận dụng kiến thức, liên hệ thực tế, có óc tư duy lôgic. 
 Đối với giáo viên: 
Có thêm công cụ dạy học mới và sáng tạo phương pháp giảng dạy mới đồng hành cùng với sở thích yêu mến công nghệ thông tin của trò.
Giúp giáo viên đánh giá kết quả hoạt động dạy và học của thầy và trò nhanh gọn và trung thực ngay trong giờ dạy.
Với hệ thống Multimedia đa dạng, phong phú giúp giáo viên có thêm nhiều hứng thú, phấn khởi xây dựng bài giảng hấp dẫn, lôi cuối học sinh.
Với hệ thống các phần mềm Games mã nguồn mở mang tính chất giáo dục, giúp giáo viên biên tập hệ thống câu hỏi trắc nghiệm chủ động, đa dạng phù hợp với sở thích của trò.
Với kho học liệu điện tử mã nguồn mở online: giúp giáo viên giao lưu hợp tác, trao đổi giáo án, kinh nghiệm giảng dạy, phương pháp giảng dạy với các giáo viên trong cộng đồng mạng xã hội.
Với nội dung bài học trên lớp, giáo viên cũng dễ dàng kết xuất dưới dạng bài giảng điện tử Elearning qua mạng xã hội cho các trò về nhà tự học và xem lại nội dung học trên lớp. 
Giúp giáo viên xây dựng kho học liệu điện tử của riêng mình để phục vụ công tác giảng dạy.
Giúp giáo viên giao lưu gần gũi, tự nhiên hơn với học sinh, phụ huynh học sinh thông qua các trang mạng xã hội như: Zalo, viber, facebook, yahoo, skype,.. kết nối nền giáo dục Việt Nam với các nước trên thế giới. Biến mục tiêu cao đẹp của giáo dục con người là sự nghiệp của toàn đảng, toàn dân.
2) Đối với người học: 
Đặc biệt do tính ham thích công nghệ thông tin của lứa tuổi học trò ngày nay nên dễ gây hứng thú và tiếp thu bài chủ động của trò.
Đáp ứng được nhu cầu tự học, tự tìm hiểu nội dung bài học của nhiều đối tượng học sinh (khá, giỏi, trung bình, yếu, kém) thông qua hoạt động tự học ở mọi nơi, mọi lúc (bất kỳ đâu có internet).
Đề cao tính có thể tự học, đáp ứng tính cá thể trong học tập.
Trò tương tác với phần mềm thân thuộc: với các phần mềm tương tác học tập mở mô phỏng theo Games ưa thích rất thân thuộc hàng ngày với trò. 
Trẻ rất hứng thú với các phần thưởng hay mức độ đánh giá khen, trê ngộ nghĩnh làm trẻ đam mê, ham học, khám phá nhiều phần thưởng mới lạ hấp dẫn.
Giúp học sinh nắm bắt được nhiều nội dung kiến thức bài học hơn, nâng cao được kỹ năng quan sát, phân tích, so sánh, tổng hợp.
 3) Đối với phụ huynh 
- Thông qua mạng xã hội Zalo, viber, facebook, yahoo, skype,.., theo dõi, giao lưu hoạt động học của con trên lớp và về nhà, rút ngắn khoảng cách giữa nhà trường, giáo viên với phụ huynh học sinh.
Phụ huynh có thể hướng dẫn và học cùng con thông qua mạng internet nội dung bài học trên lớp và nội dung bài học ở nhà.
 Đối với ban lãnh đạo nhà trường. 
Giúp lãnh đạo nhà trường có thể đánh giá được một phần giờ dạy và sự tâm huyết với nghề của giáo viên khi không trực tiếp lên lớp ngồi dự giờ.
Nâng cao vị thế giáo dục với cộng đồng giáo dục trong và ngoài nước.
Giúp BGH thấy được vai trò của công nghệ thông tin trong sự nghiệp giáo dục hiện nay. 
III. PHẠM VỊ NGHIÊN CỨU:	
Ứng dụng Violet 1.8, Microsoft Powerpoint để tạo bài tập trắc nghiệm hoặc Game giáo dục trên lớp và bài giảng E-learning trong bộ môn sinh chương trình THCS. 
Học cách sử dụng và quản trị các trang mạng xã hội như: Zalo, viber, facebook, yahoo, skype,.. để ứng dụng trong công tác dạy, học, giao lưu với cộng đồng mạng.
Cách thức xây dựng kiểm tra, đánh giá trò dưới dạng bài tập trắc nghiệm hoặc trò chơi theo định hướng của Bộ giáo dục.
Cách sử dụng trang thiết bị CNTT, thiết bị số (điện thoại, máy ảnh, máy quay phim,..) để ghi âm, quay phim và các phần mềm biên tập Multimedia phục vụ bài giảng như Ulead VideoStudio, Total Video Converter, Photoshop,...
IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:
 Thực hiện đề tài này tôi đã đề ra một số nhiệm vụ sau:
Sưu tập, tập hợp tư liệu có liên quan đến cơ sở lý luận đổi mới phương pháp giảng dạy tích hợp CNTT.
Phân tích lợi ích của phần mềm Violet 1.8 khi ứng dụng trong hoạt động tổ chức dạy học trên lớp.
Tìm hiểu mô hình chung cho cách sử dụng phần mềm Viloet 1.8 và tích hợp phần mềm Microsoft Powerpoint, Adobe Presenter để biến bài giảng trên lớp thành bài giảng Elearning cho học sinh về nhà xem lại.
Sử dụng: Trong hầu hết các kiểu bài lên lớp.
Thực nghiệm sư phạm ở tất cả các lớp mình giảng dạy.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
 Để thực hiện nhiệm vụ của đề tài tôi thực hiện các phương pháp nghiên cứu của đề tài KHGD.
Nghiên cứu cơ sở lý luận khoa học đề tài (nhóm nghiên cứu lý thuyết)
Nghiên cứu các tài liệu về lý luận dạy học.
Phương pháp thực nghiệm sư phạm. 
PHẦN II. NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN TỔNG QUAN.
 ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP HỌC VÀ DẠY HỌC:
 Luật Giáo dục, điều 24.2 đã ghi “phương pháp phát huy tính tích cực tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”
 Có thể nói cốt lõi của đổi mới dạy và học là hướng tới hoạt động học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động.
 Định hướng đổi mới phương pháp dạy học.
 + Đổi mới hoạt động dạy của giáo viên: Dạy học theo hướng tích cực là quá trình giáo viên thiết kế, tổ chức, điều khiển các hoạt động của học sinh theo các mục tiêu cụ thể.
 + Đổi mới hoạt động học tập của học sinh: Dạy học tích cực là quá trình học sinh tự nhận thức, tự khám phá, tìm tòi các tri thức một cách chủ động, tích cực, là quá trình tự phát hiện và giải quyết các vấn đề thông qua các hoạt động của học sinh và thông qua hướng dẫn của giáo viên.
 + Đổi mới các hình thức tổ chức dạy học: Khi đổi mới phương pháp dạy học, hình thức tổ chức cho học sinh tự tìm tòi và phát hiện kiến thức cũng cần phải đa dạng, phong phú hơn cho phù hợp với việc tiếp thu kiến thức của học sinh.
 + Sử dụng một cách hợp lý và linh hoạt các phương pháp dạy học đặc thù của từng bộ môn với kĩ thuật thiết kế tổ chức hoạt động dạy học từ xa.
 + Sử dụng một cách hợp lý tổng hợp các phương pháp dạy học đã có theo hướng tích cực.
 + Kết hợp với kỹ thuật thiết kế, tổ chức hoạt động học tập của học sinh nhằm phát huy cao độ tính tích cực, tự giác của học sinh trong học tập bộ môn.
 DẠY HỌC TÍCH CỰC LÀ GÌ?
 Phương pháp tích cực là nói tới phương pháp giáo dục, dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của người học.
Dạy và học tích cực dựa trên quan điểm lấy học sinh làm trung tâm của quá trình dạy học.
Để dạy học tích cực cần: Đổi mới mục tiêu dạy học ở ngay từng bậc học, giáo viên là người tích cực thiết kế, tổ chức, khuyến khích tạo điều kiện để đa số học sinh tích cực hoạt động tìm tòi, khám phá xây dựng và sử dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng.
Do đó cần đổi mới các hình thức tổ chức dạy học đa dạng, phù hợp, sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại như là nguồn kiến thức, sử dụng tổng hợp các phương pháp dạy học chung và đặc thù bộ môn theo hướng phát huy tính độc lập tích cực của đa số học sinh. Đổi mới dạy học cần chú ý:
Đổi mới hoạt động dạy của giáo viên.
Dạy không phải là quá trình truyền thụ kiến thức, “rót” vào học sinh mà chủ yếu là quá trình giáo viên thiết kế, tổ chức, điều khiển các hoạt động của học sinh theo các mục tiêu cụ thể. Chẳng hạn như:
Thiết kế hoạt động của học sinh theo những mục tiêu của mỗi bài học mà học sinh cần đạt được.
Tổ chức các hoạt động tư duy để học sinh tự hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm như: Nêu vấn đề cần tìm hiểu, tổ chức các hoạt động tìm tòi phát hiện kiến thức và hình thành khái niệm 
Định hướng điều chỉnh các hoạt động, tư duy của học sinh
Thiết kế việc sử dụng các phương tiện trực quan, hiện tượng thực tế. 
 Một giáo viên muốn thực hiện được đổi mới phương pháp dạy học cần phải:
Nắm được tinh thần cơ bản của đổi mới phương pháp dạy học môn Sinh.
Thiết kế được giáo án Power Point và biết cách sử dụng phần mềm Violet 1.8, Adobe Presenter, Ulead VideoStudio, ... theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy học.
Tổ chức các hoạt động cho học sinh tự tư duy.
Đổi mới hoạt động học tập của học sinh.
 Dạy học không phải là quá trình tiếp truyền thụ một cách thụ động những tri thức mà chủ yếu là quá trình học sinh tự nhận thức, tự khám phá, tìm tòi các tri thức một cách chủ động, tích cực, là quá trình tự phát hiện và giải quyết các hoạt động sau:
Tự phát hiện hoặc nắm bắt vấn đề do giáo viên nêu ra.
Hoạt động để tìm tòi, giải quyết các vấn đề đặt ra.
+ Quan sát. + Phán đoán, suy luận.	
+ Đề ra giả thuyết + Tham gia thảo luận nhóm.
+ Rút ra kết luận.
Đổi mới đánh giá.
Bám sát mục tiêu cần đánh giá.
Chú ý nội dung: Kiểm tra kiến thức thực hành, kĩ năng nghiên cứu khoa học sinh học, khả năng tư duy,
Dùng các phương pháp khác nhau: Giáo viên đánh giá học sinh, học sinh tự đánh giá mình.
Dùng nhiều loại hình: Bài tập tự luận, Bài tập trắc nghiệm khách quan, Bài tập lí thuyết định tính và định lượng, Bài tập thực nghiệm bài tập có sử dụng kênh chữ, kênh hình và kết hợp kênh chữ, kênh chữ và kênh hình.
CHƯƠNG 2 : SỬ DỤNG PHẦN MỀM VIOLET 1.8 ĐỂ ĐÁNH GIÁ HỌC SINH DƯỚI DẠNG BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM, TRÒ CHƠI TRONG MÔN SINH NHƯ THẾ NÀO?
A. TỔNG QUAN VỀ CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM VÀ TRÒ CHƠI DÙNG TRONG GIẢNG DẠY
I. YÊU CẦU CỦA BÀI TẬP VÀ TRÒ CHƠI
 Mục tiêu chính của việc xây dựng bài tập trắc nghiệm và trò chơi:
 Giúp người học hiểu bài dễ hơn, chính xác hơn. 
 Đề cao tính tương tác, đáp ứng tính cá thể trong học tập.
 Giúp người học có thể tự đánh giá được chính mình. Có hứng thú học tập
 Kĩ năng trình bày: 
 Màu sắc không lòe loẹt b. Không có âm thanh ồn ào.
c. Chữ đủ to, rõ, không bé quá. d. Không ghi nhiều chữ chi chít.
 Mỗi bài tập hay trò chơi đều có câu lệnh rõ ràng.
Kĩ năng thuyết trình: 
Có nội dung phù hợp.
Có tính sư phạm.
Kĩ năng Multimedia:
 Có âm thanh
 Có hình ảnh, video clips minh họa phù hợp với bài học và lứa tuổi.
 Công nghệ: Chuẩn SCORM, AICC, công cụ dễ dùng.
 Kỹ năng soạn các câu