SKKN Ứng dụng công nghệ thông tin gây hứng thú cho trẻ mẫu giáo bé vào hoạt động trẻ làm quen văn học loại tiết - Kể chuyện cho trẻ nghe

BIỆN PHÁP ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN GÂY HỨNG THÚ CHO TRẺ MẪU GIÁO BÉ VÀO HOẠT ĐỘNG CHO TRẺ LÀM QUEN VỚI VĂN HỌC – TIẾT KỂ CHUYỆN CHO TRẺ NGHE
A- ĐẶT VẤN ĐỀ
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
"Trí tuệ, tính cách và hành vi Xã Hội của đứa trẻ đã được hình thành chính trong những năm đầu tiên của con người". Đó là kết quả rút ra từ nhiều công trình khoa học nghiên cứu tâm, sinh lý con người. Hơn nữa con người là chủ nhân tương lai của đất nước, là nhân tố quyết định sự phát triển của xã hội. Để có một xã hội tươi đẹp hơn, một thế giới phát triển hiện đại chúng ta phải đào tạo những chủ nhân có tài, có đức. Những vấn đề trên đã nói lên tầm quan trọng của giáo dục đặc biệt là giáo dục mầm non trong sự phát triển đất nước làm cho đất nước trở lên tươi đẹp, phồn vinh và hiện đại
Bác Hồ – vị cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam đã có lời dặn dò với ngành học mầm non :
“Làm mẫu giáo tức là thay mẹ dạy trẻ. Muốn làm được thế nào trước hết phải yêu trẻ. Các cháu nhỏ hay quấy phải bền bỉ chịu khó mới nuôi dạy được các cháu. Dạy trẻ như trồng cây non, trồng cây non được tốt thì sau này cây sẽ tốt. Dạy trẻ tốt thì sau này các cháu thành người tốt”.
Bác đã nói:
“ Hiền dữ đâu phải là tính sẵn Phần nhiều do giáo dục mà nên”
Như vậy: Đứa trẻ hiền lành hay độc ác không phải do bản chất vốn có của trẻ mà chính là do sự giáo dục của người lớn .
Giáo dục là sự tác động toàn diện với các hoạt động khác nhau trong đó hoạt động làm quen với văn học là một hoạt động đem lại hiệu quả giáo dục một cách nhẹ nhàng nhất bởi vì nó là một phương tiện hỗ trợ cho tâm hồn trẻ thơ rất đắc dụng, không gì thay thế được. Hoạt động văn học có một vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách cho trẻ và văn học phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Trẻ thích những câu truyện cổ tích có ông Bụt, bà Tiên hiện nên giúp đỡ những người hiền lành nhưng nghèo khổ . Qua câu chuyện thần thoại, truyền thuyết tâm hồn trẻ luôn tưởng tượng bay bổng đầy ước mơ, trẻ cảm phục lòng dũng cảm của các vị anh hùng trong tình tiết chiến trận . Tuy nhiên với những hình thức cho trẻ hoạt động như: cô sử dụng tranh truyện... đã trở nên quá quen thuộc đối với trẻ, làm trẻ nhàm chán nên hiệu quả giờ học không cao. Cần phải có những điều mới lạ để thu hút sự tập trung chú ý của trẻ.
Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, việc vận dụng công nghệ vào các lĩnh vực trong đời sống ngày càng rộng rãi và không còn xa lạ nữa, ngành giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói riêng cũng đã từng bước tiếp cận với công nghệ hiện đại. Việc ứng dụng tin học vào giảng dạy là rất cần thiết và được khuyến khích rất nhiều. Đặc biệt sử dụng tin học vào tổ chức các hoạt động cho trẻ mầm non sẽ tạo ra những điều mới lạ kích thích sự tò mò của trẻ. Trẻ con rất thích xem phim hoạt hình với những hình ảnh ngộ nghĩnh màu sắc sặc sỡ, sự linh hoạt “động” của các nhân vật sẽ tạo cho trẻ sự thích thú, trẻ sẽ tập trung chú ý, giờ hoạt động sẽ cho kết quả tốt nhất.
Nắm được ý nghĩa và tầm quan trọng của môn làm quen với văn học, cũng như việc cần thiết sử dụng công nghệ thông tin vào bài dạy.Tôi đã nhận thức được rằng mình cần phải tìm tòi đưa ra được những nội dung phương pháp và hình thức dạy đổi mới để kích thích sự hứng thú,say mê của trẻ
Từ những suy nghĩ trên đây, là một giáo viên mầm non tôi đã mạnh dạn đưa đề tài “ Ứng dụng công nghệ thông tin gây hứng thú cho trẻ mẫu giáo bé vào hoạt động trẻ làm quen văn học loại tiết - kể chuyện cho trẻ nghe” vào thử nghiệm .
MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU :
Mục đích của tôi khi nghiên cứu đề tài này là nhằm nâng cao chất lượng giờ dạy để trẻ hiểu nội dung câu chuyện ,đánh giá chính xác tính cách các nhân vật qua việc chuẩn bị chu đáo về nội dung, hình ảnh câu chuyện mà mình trình chiếu để lôi cuốn trẻ hứng thú vào trong tiết học .
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
Tổ chức hoạt động làm quen với văn học nhẹ nhàng,sinh động,sáng tạo, tạo hứng thú cho trẻ, phát huy tối đa tác dụng trong việc giáo dục toàn diện cho trẻ
ĐỐI TƯỢNG,PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU
Đối tượng
Trong suốt quá trình nghiên cứu và giảng dạy môn làm quen với văn học tôi thực hiện tại lớp Mẫu giáo 3 tuổi
Tôi nghiên cứu dựa vào thực trạng hoạt động cho trẻ làm quen văn học (loại tiết kể chuyện trẻ nghe) của trẻ 3 tuổi
Biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin gây hứng thú cho trẻ vào học bộ môn làm quen văn học (loại tiết kể chuyện trẻ nghe).
Phạm vi:
Trẻ 3 tuổi C3 Trường mầm non Trung lập
Kế hoạch nghiên cứu:
Đọc tài liệu, thu thập thông tin nghiên cứu, tìm tòi sáng tạo hình ảnh âm thanh phù hợp với câu chuyện. Có kiến thức cơ bản trong việc sử dụng phần mềm chỉnh sửa ảnh, làm ảnh động, cắt file âm thanh...sử dụng được phần mềm trình chiếu PowerPoint để thực hiện việc thiết kế bài giảng
Khảo sát thực tế,thực nghiệm sư phạm, xử lý thông tin nghiên cứu thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin gây hứng thú cho trẻ vào học bộ môn làm quen văn học cho trẻ 3 tuổi
Dự giờ đồng nghiệp đánh giá thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin gây hứng thú cho trẻ vào học bộ môn làm quen văn học và khả năng sử dụng phần
mềm trình chiếu PowerPoint cũng như khả năng tổ chức hoạt động học của bản thân
Xây dựng các biện pháp tổ chức giờ học là quen văn học(tiết kể chuyện cho trẻ nghe) dựa vào việc ứng dụng công nghệ thông tin để gây hứng thú cho trẻ
Tự rèn luyện nâng cao việc sử dụng máy tính, sử dụng phần mềm chỉnh sửa ảnh, làm ảnh động, cắt file âm thanh...sử dụng phần mềm trình chiếu PowerPoint để thực hiện việc thiết kế bài giảng
Gây hứng thú trẻ vào hoạt động
Khắc sâu kiến thức nội dung câu chuyện cho trẻ
Việc đổi mối hình thức, sáng tạo phương pháp giảng dạy tăng cường các cơ hội cho trẻ tích lũy và làm giàu vốn từ, vốn hiểu biết của trẻ giúp trẻ tự sáng tạo trong hoạt động ở tuổi mẫu giáo bé
B -NỘI DUNG
I-CƠ SỞ LÝ LUẬN (về ứng dụng CNTT gây hứng thú cho trẻ vào môn làm quen với văn học - tiết truyện )
Ngày nay giá trị con người ngày càng được nhận thức đúng đắn và đánh
giá
một cách toàn diện, sâu sắc thì công tác chăm sóc giáo dục trẻ càng mang một ý nghĩa nhân văn cụ thể, càng trở thành một đạo lý của thế giới văn minh.
Thấm nhuần lời dạy của Bác, công tác giáo dục đào tạo thế hệ măng non -những người chủ tương lai của đất nước đã, đang và sẽ là chủ trương lớn của toàn Đảng, toàn dân. Để thực hiện tốt mục đích giáo dục này, cấp học mầm non đã có những bước chuyển lớn nhằm góp phần đặt nền móng đào tạo con người phát triển toàn diện - có đủ sức khoẻ, đủ trí tuệ, tài năng là những chủ nhân tương lai của đất nước, lái con tàu Việt Nam ra đại dương sánh vai các cường quốc năm châu thoả lòng Bác hằng mong ước.
Và để thực hiện được mục tiêu đó đòi hỏi người giáo viên mầm non phải có tấm lòng yêu nghề mến trẻ một cách thực sự bằng tất cả những gì mình có được cùng với lương tâm nghề nghiệp để đầu tư trí tuệ, công sức lên mỗi cuốn giáo trình, mỗi trang giáo án. Trong trường học cô giáo luôn được ví như là người mẹ thứ hai gần gũi, thương yêu quý mến dạy dỗ trẻ và là điểm tựa vững chắc cho trẻ ngày từ buổi học đầu tiên trẻ đến trường, lớp. Và trường mầm non cũng là nơi đào tạo ,giáo dục trẻ hình thành những cơ sở ban đầu về nhân cách.
Thông qua hoạt động văn học giúp trẻ nhận thức được thế giới xung quanh, những truyền thống đạo lý tốt đẹp của dân tộc từ đó bồi dưỡng cho trẻ tính trung thực, hiền lành, chăm chỉ, lòng nhân ái. Qua đó giáo dục cho trẻ yêu quê hương đất nước, yêu thiên nhiên và con người. Ngoài ra hoạt động văn học còn mang tính nghệ thuật thông qua ngữ điệu giúp trẻ cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong tiếng mẹ đẻ, những hành vi đẹp trong cuộc sống, trẻ biết được những gì nên làm và những gì không nên làm, qua đó rèn luyện những phẩm chất đạo đức
tốt đẹp ở trẻ, dần dần hình thành ở trẻ những khái niệm ban đầu về đạo đức như ngoan- hư, tốt – xấu, thật thà- không thật thà ....
Môn học làm quen với văn học có ý nghĩa và nhiệm vụ hết sức quan trọng trong việc phát triển toàn diện các mặt cho trẻ . Như chúng ta đã biết môn học làm quen với văn học góp phần phát triển 5 mặt cho trẻ, cụ thể là : " Giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ, phát triển trí tuệ , phát triển thể lực, và rèn luyện lao động ".
Bên cạnh đấy, môn học này cung cấp cho trẻ những kiến thức, trí thức về thế giới xung quanh trẻ. Mở rộng hiểu biết và tích luỹ vốn kinh	nghiệm cá nhân. Làm giầu vốn từ, phát triển ngôn ngữ giàu hình tượng, giàu sức biểu cảm đồng thời rèn luyện khả năng tri giác đối tượng. Giáo dục thái độ cách ứng xử cho trẻ thông qua các bài học, dạy trẻ biết yêu quê hương, đất nước, yêu thiên nhiên và con người .
Hiện nay Công nghệ thông tin được ứng dụng ngày càng nhiều trong giáo dục mầm non. Những năm học gần đây các trường khuyến khích giáo viên sử dụng công nghệ thông tin vào công tác giảng dạy.Với Công nghệ thông tin chúng ta có thể dử sụng các phần mềm có sẵn hoặc sử dụng chương trình Powerpoint để soạn các hoạt động cho trẻ chơi và học. Đây là một biện pháp không những mang lại hiệu quả cao, gây được hứng thú cho trẻ mà còn có những tiện ích như sau :
Đáp ứng được nhu cầu thích được làm quen với máy vi tính của trẻ Bài dạy có hình ảnh, màu sắc, âm thanh vui tươi sinh động
Có thể thực hiện nhiều lần, không ngại tốn nguyên vật liệu
Nhiều sự vật, hiện tượng khó quan sát được trong tự nhiên thì dễ dàng tìm hiểu được qua phần mềm máy tính .
Với những hình ảnh động làm cho bài dạy sinh động và tăng sự hứng thú học tập cho trẻ .
Đưa Công nghệ thông tin vào việc dạy và học cho trẻ sẽ giúp cho giáo
viên giải quyết được những khó khăn về dụng cụ trực quan, phát triển được nhiều hình thức luyện tập, tích hợp các hoạt động thuận lợi hơn. Trẻ có nhiều trò chơi linh hoạt, giờ học, giờ chơi sinh động phong phú và dễ tiếp thu hơn .
Nắm được tầm quan trọng của Công nghệ thông tin trong việc dạy học cho trẻ, bản thân tôi lại suy nghĩ và nhận thấy bên cạnh việc phải lựa chọn những hình ảnh âm thanh, bài hát thật gây ấn tượng, bắt mắt với trẻ và phù hợp với chủ đề giảng dạy thì việc sử dụng Công nghệ thông tin cho linh hoạt, phù hợp với từng hoạt động để thu hút sự chú ý của trẻ cũng là điều mà mỗi giáo viên cần phải tìm tòi và học tập thêm. Giải quyết được những vấn trên là chúng ta sẽ đạt được mục tiêu chung của ngành học đó là lấy trẻ làm trung tâm, trẻ được trực tiếp tham gia vào các hoạt động một cách chủ động, tích cực, sáng tạo, trẻ tự học là chính, học qua chơi, qua khám phá, qua tìm hiểu, qua trải nghiệm bằng cách sử dụng các giác quan và khám phá, nhờ vậy mà trẻ có thêm vốn hiểu biết.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
Nắm được tầm quan trọng của bộ môn nên trong năm học 2018-2019 được sự phân công công tác của Ban giám hiệu nhà trường tôi được nhận nhiệm vụ trực tiếp chăm sóc- giảng dạy lớp mẫu giáo 3 tuổi . Tôi luôn có ý thức rèn luyện , đi sâu vào học tập, nghiên cứu kỹ chương trình giảng dạy của bộ môn “ Làm quen với văn học cho trẻ mẫu giáo bé” . Tôi luôn suy nghĩ phải làm gì? làm như thế nào để nâng cao nghệ thuật giảng dạy giúp trẻ hứng thú học tập, tiếp thu môn học nhẹ nhàng, sâu sắc.
Qua thực tế những năm chăm sóc giảng dạy trẻ ,tôi nắm được những đặc điểm tâm sinh lý của trẻ là luôn thích khám phá,tìm tòi những điều mới lạ, ngộ nghĩnh, do đó tôi suy nghĩ phải thay đổi hình thức dạy như thế nào để trẻ thực sự có hứng thú. Truớc đây tôi đã cải tiến sử dụng đồ dùng trực quan vào các tiết dạy, tuy đã gây được sự hứng thú	cho trẻ nhưng kết quả đạt được vẫn chưa cao,bởi có những bài dạy giáo viên khó có thể làm được những hình ảnh động trung thực theo chủ đề giáo dục mà giáo viên muốn trẻ làm quen trong giờ học
.Chính từ những hạn chế do đồ dùng trực quan đem lại tôi đã nghĩ đến việc sử dụng Công nghệ thông tin vào trong tiết dạy để khắc phục những hạn chế trên .
Tôi nghiên cứu vấn đề này tại trường mầm non nơi tôi đang công tác. Trong quá trình giảng dạy môn học, đặc biệt là môn làm quen với văn học tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau .
Thuận lợi :
-Về chương trình: Hoạt động làm quen với văn học được đưa vào chương trình cụ thể cho từng độ tuổi có sự chỉ đạo thống nhất từ Bộ-Sở, phòng giáo dục và đào tạo các quận huyện
-Hoạt động này đã được tổ chức thành chuyên đề có đánh giá tổng kết rút kinh nghiệm ưu, nhược điểm để giáo viên thực hiện
-Về nhà trường: Tôi nhận được sự quan tâm, giúp đỡ từ Ban giám hiệu nhà trường khi thực hiện đề tài này. Nhà trường cung cấp máy tính cho lớp, đã phân theo lớp theo đúng độ tuổi lên tạo điều kiện thuận lợi cho các giáo viên đứng lớp trong quá trình giảng dạy .
-Về phía giáo viên: Nắm được phương pháp tổ chức, có khả năng sử dụng vi tính, sử dụng các phần mềm phục vụ cho công tác giảng dạy
-Về phía trẻ: Trẻ 3 tuổi đã được làm quen với một số tác phẩm văn học của nhà trẻ hoặc do phu huynh cung cấp vốn từ nhất định
Khó khăn :
-Về phía nhà trường: Nhà trường hiện đã có máy vi tính máy chiếu nhưng chưa có máy chiếu ở các khu lẻ, phông chiếu để thuận tiện cho việc giảng dạy.
-Về phía giáo viên: Trình độ sử dụng công nghệ thông tin của giáo viên vẫn còn hạn chế. Phần lớn các giáo viên ngại sử dụng giáo án điện tử, nghĩ rằng sẽ tốn thời gian để chuẩn bị một bài giảng. Việc thực hiện một bài giảng một cách công phu, hình ảnh sống động trên các slide trong giờ học sẽ tốn rất nhiều thời gian và công sức. Ngoài kiến thức căn bản về vi tính, sử dụng thành thạo phần mềm powerpoint giáo viên cần phải có niềm đam mê thực sự với công việc thiết kế đòi hỏi sự sáng tạo, sự nhạy bén, tính thẩm mỹ để tìm hình ảnh phục vụ bài giảng. Hơn nữa trong quá trình thiết kế, để có một bài giảng tốt giáo viên gặp khó khăn trong việc tìm hình ảnh, âm thanh phù hợp.
-Về phía trẻ: Tuy trẻ đã có vốn từ nhất định nhưng chưa phong phú, trình độ tiếp thu không đồng đều, do những năm trước việc giảng dạy của cô chủ yếu vẫn theo cách dạy cũ, không hay sử dụng trình chiếu Powerpoint trong tiết dạy truyện nên trẻ dễ bị chán nản, không phát huy được hết khả năng ghi nhớ của trẻ, ngoài ra
nhiều trẻ không được học qua lớp nhà trẻ.
Từ những thuận lợi và khó khăn đó, tôi thấy rằng việc gây hứng thú cho trẻ vào tiết học là việc làm hết sức quan trọng và cần thiết. Nó là phương tiện phục vụ cho cuộc sống hàng ngày và cũng là cơ sở cho việc lĩnh hội kiến thức sau này ở trường phổ thông .
Khảo sát :
* Thực trạng
Năm 2018 – 2019 tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công giảng dạy lớp mẫu giáo 3 tuổi, tổng số cháu của lớp là 28 cháu. Trong đó có 16 cháu không học lớp nhà trẻ, nên các cháu chưa có nề nếp trong học tập cũng như chưa có các kỹ năng tham gia các hoạt động của tiết truyện .
Lớp
Tổng số trẻ được khảo sát
Trẻ đã học lớp nhà trẻ
Trẻ chưa học qua lớp nhà trẻ, mẫu
giáo 3 tuổi
3 tuổi
28 cháu
12/28 = 43%
16/28= 57%
Sau khi khảo sát kết quả trẻ đã học qua lớp nhà trẻ và chưa học lớp nhà trẻ tôi lại khảo sát tiếp khả năng học tập của trẻ qua bảng điều tra cụ thể sau :
Số cháu
khảo sát
Kĩ năng nghe kể
chuyện
Kĩ năng đàm
thoại
Kĩ năng kể lại chuyện

28 trẻ

20/28 cháu đạt = 71%
8/28 cháu chưa đạt =29 %
21/28 cháu đạt
=75%
7/28 cháu chưa đạt
= 25 % , cháu chưa hăng hái, trả lời chưa rõ ràng đủ ý
17/28 cháu đạt = 61% cháu kể lại được lời nhân vật
12/28 cháu chưa đạt = 39 % cháu chưa mạnh dạn, tham gia